Οι «ιερές αγελάδες» της Ελλάδας…
Επειδή πολύς θόρυβος έγινε τελευταία για τη Δημόσια Περιουσία, μερικές απλές αλήθειες:
• Η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου είναι τεράστια. Αλλά είναι αχρηστευμένη!
• Δεν είναι μόνο τα ακίνητα αντικειμενικής αξίας 272 δισεκατομμυρίων ευρώ της ΚΕΔ. Είναι και τα ακίνητα των νοσοκομείων και των προνοιακών οργανισμών, είναι και τα κληροδοτήματα δημοσίων φορέων, των ΝΠΔΔ (πανεπιστημίων κ.λπ.) και χιλιάδες ακίνητα των υπουργείων, που δεν περιλαμβάνονται σε όσα διαχειρίζεται η ΚΕΔ…
• Συνολικά (χωρίς τα κληροδοτήματα) η γνωστή ακίνητη περιουσία του Δημοσίου (γιατί υπάρχει και η… «άγνωστη») πρέπει να ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια (σε «αντικειμενική αξία»)…
• Ποια είναι η δυνητική εμπορική αξία της σήμερα; Σχεδόν μηδενική!
Γιατί τα περισσότερα απʼ αυτά δεν είναι «ξεκαθαρισμένα». Ούτε ιδιοκτησιακά ούτε αλλιώς. Και για να αποκτήσουν κάποια αξία, πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσουν οι τίτλοι τους…
• Πρέπει στη συνέχεια να προσδιοριστούν οι χρήσεις τους.
• Κι όταν προσδιοριστούν οι χρήσεις τους, τότε μπορούν να οριστούν και συντελεστές δόμησης. Κι αυτό θα επηρεάσει καθοριστικά την αξία τους…
Όλα αυτά προσκρούουν σήμερα σε χίλια δυο νομικά εμπόδια. Και στην έλλειψη Κτηματολογίου, ασφαλώς…
• Στην έλλειψη αυτή στηρίχθηκε ένας ολόκληρος στρατός από καταπατητές και σφετεριστές της δημόσιας περιουσίας.
Οι καταπατητές άρπαξαν και πούλησαν δημόσια γη.
Οι σφετεριστές εκμεταλλεύονται ακίνητα του Δημοσίου – κυρίως κληροδοτήματα και κτίρια υπουργείων. Όπου εμφανίζονται «συμβολικά τιμήματα» για αληθινά «φιλέτα»! Ή ερημώνονται μέγαρα στο κέντρο της Αθήνας (και άλλων πόλεων), ενώ τα υπουργεία που έχουν την κυριότητά τους νοικιάζουν άλλα πανάκριβα, από ιδιώτες…
Οι κλίκες αυτές καταπατητών και σφετεριστών ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου –σημερινών και επίδοξων– είναι πολύ ισχυρές και παντού «δικτυωμένες».
Το ίδιο το Κτηματολόγιο απέτυχε γιατί προσέκρουσε στη δική τους αντίσταση.
• Όμως το κράτος μπορεί να τα καθαρίσει όλα αυτά νομοθετώντας! Γιατί σήμερα η πίεση σε όλη την κοινωνία από τα χρέη είναι πια ισχυρότερη από τις αντιστάσεις των σφετεριστών δημόσιας γης…
Ο προσδιορισμός χρήσεων και συντελεστών μπορεί να γίνει πολύ πιο εύκολα στη συνέχεια. Και με απόλυτη διαφάνεια…
• Αλλά και με περιβαλλοντική μέριμνα. Διότι κανένας δεν έχει συμφέρον να φτιαχτεί μια νέα «ζούγκλα τσιμέντου». Η αξιοποίηση αυτών των ακινήτων προϋποθέτει την αναβάθμιση του περιβάλλοντος. Όχι την καταστροφή του…
• Το επόμενο βήμα είναι πιο απλό: Έναντι των μελλοντικών εσόδων απʼ αυτά τα ακίνητα που θα έχουν πια καθαρούς τίτλους, χρήσεις και συντελεστές δόμησης, να βγει αμέσως ρευστό. Για το κράτος…
Δεν χρειάζεται να πουληθούν! Και σε ποιον να πουληθούν σε τέτοιες συνθήκες; Αρκεί να δημιουργηθούν χρηματοπιστωτικά εργαλεία «προείσπραξης» μελλοντικών εσόδων και υπεραξιών.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γίνει αυτό. Όταν έχεις στα χέρια σου αληθινά «φιλέτα γης», καθαρά και με προσδιορισμένες χρήσεις, τότε πολλοί μπορεί να σε δανείσουν από τώρα έναντι μελλοντικής τους εκμετάλλευσης.
Τα προβλήματα είναι δύο:
– Πρώτον, ότι οι εσμοί των σφετεριστών-καταπατητών θα λυσσάξουν να το εμποδίσουν…
– Και δεύτερον, ότι έχει γίνει ως τώρα τέτοιο «φαγοπότι» τρωκτικών με τη δημόσια περιουσία, που κανείς δεν τολμά να προχωρήσει σε αληθινή αξιοποίηση…
Καήκαμε από το κουρκούτι και φυσάμε και το γιαούρτι!
Αυτό είναι το σύνδρομο των «ιερών αγελάδων»! Που μαθαίναμε κάποτε ότι πάχαιναν στην Ινδία, αλλά ο λαός λιμοκτονούσε δίπλα και κανείς δεν τις άγγιζε γιατί ήταν «ταμπού» – ήταν «ιερές».
Δεν ξέρω πόσο ίσχυε αυτό στη μακρινή Ινδία. Πάντως σήμερα στην Ελλάδα έχουμε τεράστια πηγή αξιών και υπεραξιών. Αν τις αξιοποιήσουμε θα λύσουμε και το πρόβλημα επανεκκίνησης της Οικονομίας (ανάκαμψη-ανάπτυξη) και το πρόβλημα μείωσης του χρέους και το πρόβλημα εξυπηρέτησης του χρέους τα επόμενα χρόνια (άρα μείωσης και των μελλοντικών ελλειμμάτων).
• Η αξιοποίηση ιδιωτικής γης στις δεκαετίες του ʼ50 και του ʼ60 ανέταξε τη μεσαία τάξη (ουσιαστικά όλοι οι Έλληνες έγιναν τότε, ή λίγο αργότερα, «μεσαία τάξη»), μέσα σε ελάχιστα χρόνια από την ισοπέδωση της Κατοχής και του Εμφυλίου. Αλλά το «τίμημα» ήταν υψηλό: Καταστράφηκε το περιβάλλον στις τσιμεντουπόλεις που φτιάχτηκαν και γύρω απʼ αυτές. Και δεν υποκινήθηκε άλλη ανάπτυξη πέρα από την «οικοδομή». Η «εύκολη λύση» που τρώει τα πάντα…
Τώρα, με την αξιοποίηση της δημόσιας γης, μπορεί να ξελασπώσει ο ελληνικός λαός συνολικά από τα δυσβάστακτα χρέη, αλλά και να ωφεληθεί το περιβάλλον! Χώρια που θα υποκινηθούν κι άλλοι κλάδοι ανάπτυξης. Γιατί όπου υπάρχει σχεδιασμός ξεπερνιέται το εύκολο κέρδος καθενός ξεχωριστά, υπέρ του πιο μακροχρόνιου δημοσίου συμφέροντος.
Δεν ξέρω αν αυτά «μπορούν να γίνουν στην Ελλάδα» (η γνωστή μίζερη επωδός). Πάντως άλλος δρόμος δεν υπάρχει.
Μπορούμε να βγούμε απʼ όλο αυτό το μαρτύριο της υπερχρέωσης. Χρησιμοποιώντας assets (δηλαδή περιουσιακά στοιχεία) που τόσα χρόνια ήταν κάτω από τη μύτη μας και δεν τα βλέπαμε.
Κι ακόμα και τώρα που μας πνίγουν τα χρέη δεν τα βάζουμε «στον λογαριασμό».
Όπως οι Ινδοί του μύθου με τις περιβόητες «ιερές αγελάδες»…
Ν. Ζ.