Αρνείται ο Παπανδρέου την αναχρηματοδότηση

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ο πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου δεν δείχνει πρόθυμος, άγνωστο για ποιον λόγο, να ανταποκριθεί στις επίμονες πιέσεις που δέχεται να ζητήσει τώρα την αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους. Πιέσεις που γίνονται ακόμα και από τους Γερμανούς, ενώ και το ΔΝΤ είναι υπέρ της λύσης της αναχρηματοδότησης.

Ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι γίνονται τέτοιες συζητήσεις, επιβεβαιώνοντας όμως τις παραπάνω πληροφορίες, δήλωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση απέχει.

Και εδώ εύλογο το ερώτημα που τίθεται: Για ποιον λόγο ο κ. Παπανδρέου αντιδρά στην αναχρηματοδότηση, που δίνει μεγάλη ανάσα, που επιτρέπει να πάει πίσω 20 χρόνια η πληρωμή του χρέους;

Η μόνη εξήγηση στην άρνηση του κ. Παπανδρέου, που θα μπορούσε να δοθεί, είναι η ζημία που θα υποστούν οι ελληνικές τράπεζες από τη μείωση της αξίας των κρατικών ομολόγων κατά 20 με 30%, απώλειες που υπολογίζονται γύρω στα 15 με 18 δισ. ευρώ!

Βέβαια δεν παραλείπουν οι ίδιες πηγές να τονίσουν ότι οι όροι με τους οποίους θα γίνει η αναχρηματοδότηση θα είναι πολύ σκληροί για την Ελλάδα, με στόχο μια μόνιμη σιδερένια δημοσιονομική πειθαρχία. Όμως χρειάζεται μια ομάδα ικανών και έμπειρων διαπραγματευτών, ώστε με τον κατάλληλο χειρισμό και πειστικά επιχειρήματα να επιτευχθούν ελαφρύνσεις.

Έφυγε ο Παπαδήμος!

Τέτοια όμως διαπραγματευτική ομάδα δεν διαθέτει η κυβέρνηση. Ο ιταλός οικονομολόγος Σιόπα πέθανε ξαφνικά, ενώ ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην Διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος, ενώ πριν από έναν μήνα ήταν συνεχώς εδώ, με συμμετοχή στις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και σε συσκέψεις με υπουργούς και είχε τακτική επαφή με τον πρωθυπουργό, ξαφνικά… εξαφανίστηκε.

Σύμφωνα με πληροφορίες πήγε στο Χάρβαρντ, όπου διδάσκει ως καθηγητής, που σημαίνει, άγνωστο για ποιον λόγο, κάτι συνέβη και πήρε των ομματιών του.

Πώς θα γίνει η αναχρηματοδότηση

Για το σχέδιο αναχρηματοδότησης, με απουσία της Ελλάδας, εργάσθηκαν πυρετωδώς στο παρασκήνιο ο Ζαν Κλοντ Τρισέ της ΕΚΤ, ο Κλάους Ρέγκλινγκ του EFSF και η ειδική ευρωπαϊκή επιτροπή τεχνοκρατών που λειτουργεί σε καθεστώς μυστικότητας στις Βρυξέλλες, αναζητώντας φόρμουλα εξόδου της Ευρωζώνης από την κρίση χρέους. Η ελληνική κυβέρνηση δεν συμμετείχε ουσιαστικά στη διαπραγμάτευση, η οποία επιταχύνθηκε μετά την κατάρρευση της ιρλανδικής κυβέρνησης και το επίσημο αίτημα των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που θα σχηματίσουν την επόμενη, για επαναδιαπραγμάτευση του ιρλανδικού Μνημονίου. Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου επιβεβαίωσε την Παρασκευή από το Νταβός ότι πράγματι συζητείται η ιδέα της επαναγοράς ελληνικού χρέους μέσω του EFSF, σημειώνοντας ότι για να προχωρήσει η εφαρμογή της θα χρειασθεί χρηματοδότηση (βλ. γερμανική έγκριση).

Η ανταλλαγή χρέους

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Π» από έγκυρες τραπεζικές πηγές, η συμφωνία που φαίνεται να οριστικοποιήθηκε στο Νταβός είναι αρκετά σύνθετη, καθώς ισορροπεί ανάμεσα στις διαφορετικές επιδιώξεις όλων των εμπλεκόμενων πλευρών. Η συμφωνία, που θα έχει εγκριθεί το αργότερο στη Σύνοδο Κορυφής της 24ης Μαρτίου, προβλέπει τα εξής:

Η Γερμανία και οι άλλες πέντε χώρες με κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση, που υποστηρίζουν με τις εγγυήσεις τους το EFSF για να δανείζεται από τις αγορές και να δανείζει υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης, θα αποδεχθούν σε πρώτη φάση να αυξηθούν οι εγγυήσεις που προσφέρουν στο Ταμείο για δανεισμό, όχι όμως και την ονομαστική αύξηση του «πλαφόν» των κεφαλαίων που θα έχει στη διάθεσή του το EFSF (440 δισ. ευρώ από τις χώρες της Ευρωζώνης). Σήμερα το EFSF έχει θεωρητικά στη διάθεσή του 440 δισ. ευρώ, αλλά στην πράξη μπορεί να χρησιμοποιήσει μόνο 250 δισ. ευρώ, χωρίς να μειωθεί η πιστοληπτική αξιολόγηση των ομολόγων του. Η αύξηση του «πλαφόν» είναι αδύνατον να αποφασισθεί στην παρούσα φάση, καθώς απαιτείται έγκριση της γερμανικής Βουλής, αλλά αναμένεται ότι τελικά θα γίνει δεκτή από τη Γερμανία, όταν η Μέρκελ θα είναι πολιτικά έτοιμη για να την προωθήσει.

Σύμφωνα με το σχέδιο Τρισέ και Ρέγκλινγκ, ενός γαλλογερμανικού διδύμου με κρίσιμη επιρροή στην εξέλιξη των διαπραγματεύσεων, η ελληνική κυβέρνηση θα πάρει δάνειο πολυετούς διάρκειας από το EFSF, με το οποίο θα προχωρήσει σε επαναγορά των ελληνικών ομολόγων που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ. Η ονομαστική αξία τους υπολογίζεται σε 35 δισ. ευρώ, αλλά λόγω της κρίσης έχουν αγορασθεί από την ΕΚΤ σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Επαναγοράζοντας ομόλογα ονομαστικής αξίας 100 ευρώ για 70-80 ευρώ, η κυβέρνηση θα πετύχει ένα μικρό «κούρεμα» ονομαστικής αξίας του εθνικού χρέους, που υπολογίζεται ότι δεν θα ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ. Όμως, με την ίδια διαδικασία, προβλέπεται ότι σταδιακά, μέχρι τον Ιούνιο του 2013, το συνολικό χρέος της Ελλάδας σε ιδιώτες (δηλαδή εκτός των 110 δισ. ευρώ του δανείου από επίσημους πιστωτές) θα έχει περάσει στο EFSF. Η ΕΚΤ θα αγοράζει ελληνικά ομόλογα σε χαμηλές τιμές από τις τράπεζες και τους θεσμικούς επενδυτές και θα τα πουλάει στην κυβέρνηση στις τιμές που τα αγόρασε, ενώ η Αθήνα θα επαναγοράζει τα δάνεια με χρηματοδότηση του EFSF. Αυτή η μέθοδος επαναγοράς του χρέους συμφωνήθηκε ώστε να ξεπεραστεί το πρόβλημα των τραπεζών, οι οποίες έχουν στα βιβλία τους τα ελληνικά ομόλογα αποτιμημένα στην ονομαστική τους αξία και αν γινόταν σε μια κίνηση η διαδικασία επαναγοράς του χρέους από την Αθήνα θα αρνούνταν να το πουλήσουν, για να μην εγγράψουν ζημίες. Με τη σταδιακή απορρόφηση των ομολόγων από την ΕΚΤ εξασφαλίζεται ότι οι τράπεζες θα τα πουλήσουν σε βάθος χρόνου, ώστε να μην καταγράψουν απότομα μεγάλες ζημίες. Στο πέρασμα του χρόνου, μάλιστα, με τη δυναμική ανόδου τιμών των ομολόγων που θα δημιουργήσει η ευρωπαϊκή παρέμβαση, οι τράπεζες μπορούν να ελπίζουν ότι θα πουλήσουν τα ομόλογα σε πολύ καλύτερες τιμές από τις σημερινές. Οι τράπεζες δεν θα έχουν και πολλά περιθώρια να απορρίψουν την πρόταση επαναγοράς του ελληνικού χρέους από την ΕΚΤ και, μέσω των δανείων του EFSF, από την Αθήνα. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Π», από τον Ιούνιο του 2013, οπότε θα τεθεί σε λειτουργία ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, θα βρεθούν μπροστά στον κίνδυνο επιβεβλημένου «κουρέματος» του ελληνικού χρέους. Η ευρωπαϊκή συμφωνία προβλέπει ότι η Ελλάδα θα ανακουφισθεί εν μέρει από το βάρος του υπέρογκου χρέους της με τη διαδικασία επαναγοράς, αλλά το 2013 θα περάσει από έλεγχο φερεγγυότητας, δηλαδή θα ελεγχθεί η ικανότητά της να εξυπηρετήσει το χρέος της. Αν διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα είναι αφερέγγυα, θα προχωρήσει η διαδικασία «κουρέματος» του χρέους. Όμως μέχρι τότε υπολογίζεται ότι το σύνολο των ελληνικών ομολόγων θα έχει μεταφερθεί στο EFSF, μέσω των δανείων στην ελληνική κυβέρνηση, άρα θα είναι και πιο εύκολο, χωρίς κραδασμούς στις αγορές, να «κουρευτεί» η ονομαστική του αξία.

Εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας

το αντάλλαγμα

Αυτή η ευνοϊκή για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και όλες τις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης συμφωνία δεν σημαίνει, βέβαια, ότι η Γερμανία και οι άλλες χώρες του Βορρά προσφέρουν «δωρεάν γεύμα». Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες του «Π», η επιτροπή τεχνοκρατών που εργάζεται με μυστικότητα για την προετοιμασία των τελικών αποφάσεων των ηγετών της Ευρώπης έχει λάβει εντολές να επεξεργασθεί φόρμουλα με την οποία θα ενσωματωθεί στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη και στο Σύμφωνο Σταθερότητας το λεγόμενο «φρένο χρέους», που περιλαμβάνεται από το 2009 στο γερμανικό Σύνταγμα. Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες της Ευρωζώνης θα δεσμευθούν για μηδενικά ελλείμματα στο διηνεκές, ώστε να εξασφαλίζει η Γερμανία ότι οι διευκολύνσεις δανεισμού συνοδεύονται από απόλυτες εγγυήσεις δημοσιονομικής πειθαρχίας. Επιπλέον, θα καθιερωθούν ακόμη αυστηρότερες διαδικασίες κεντρικού συντονισμού της οικονομικής πολιτικής και διαρκούς παρακολούθησης των δημοσιονομικών στοιχείων από τις Βρυξέλλες, αλλά και αυτόματες διαδικασίες κυρώσεων για τους «απείθαρχους». Ουσιαστικά, δηλαδή, το τίμημα της αποφυγής της χρεοκοπίας είναι η εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής και η αιώνια δέσμευση σε γερμανικού τύπου δημοσιονομική πειθαρχία…