Βυζάντιον

Ανακάλυψα έναν καινούργιο και μοναδικό τρόπο για να κουρδίζω τον εκδότη μου. Του τηλεφώνησα και του είπα ότι τώρα τελευταία μου φαίνεται πως η εφημερίδα έχει κάνει μια κάπως συντηρητική στροφή. Αυτό ήταν. Μιλάμε τώρα για απελευθέρωση ενέργειας που αντιστοιχεί σε μπαταρία πυρηνικού υποβρυχίου. Το τηλεφώνημα είχε διάρκεια 16 λεπτών, εντός των οποίων χώρεσε ολόκληρη η μεταπολίτευση με τα σφάλματά της. Ο εκδότης άρχισε να μου απαριθμεί παθογένειες και αιτίες που οδήγησαν στο σημερινό χάλι. Πριν αρχίσει να μου αναφέρει και τα παράνομα παρκαρίσματα έξω από το Ζάππειο, τον ρώτησα για ποιον λόγο δεν τα κατήγγειλε όλα αυτά στον σωστό χρόνο. Όχι μόνο ο ίδιος φυσικά, αλλά ολόκληρη η δημοσιογραφία της γενιάς του. Μου απάντησε για το «Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι» που αναδεικνύει τα τοπία της Κεφαλονιάς.

***

Μια ολόκληρη γενιά, λοιπόν, εκδοτών και δημοσιογράφων σιώπησε συνειδητά μπροστά στον βιασμό της λογικής και στην κατασπατάληση (και καταλήστευση) του εθνικού πλούτου. Κάποιοι το έκαναν συνειδητά, βουτώντας και τα δύο χέρια στο βαρέλι με το μέλι. Κάποιοι άλλοι αποδεχόμενοι μικρότερες, αλλά εξίσου δόλιες συναλλαγές με την εξουσία. Και αρκετοί άλλοι μόνο και μόνο για να είναι συνεπείς προς τον λαϊκισμό που αποθεώνει τον συνδικαλιστή και μετατρέπει την παροχή σε αυτοσκοπό. Θυμηθείτε τι είχε συμβεί όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθούσε να περάσει μεταρρυθμίσεις στις συγκοινωνίες.
Ο μακαρίτης ο Σταμούλος και ο Κολλάς είχαν ανακηρυχθεί, περίπου, λαϊκοί ήρωες από μεγάλη μερίδα του Τύπου. Και οι οδηγοί που είχαν απαντήσει θετικά στην πρόταση για επιχειρηματική τους εμπλοκή ξεγυμνώθηκαν σε δημόσια θέα. Προσέξτε τι γίνεται τώρα στις συγκοινωνίες. Αν είχαν περάσει εκείνες οι πρωτοβουλίες του Μητσοτάκη, σήμερα δεν θα είχαν φτάσει λίγο πριν από τη διάλυση. Όμως τότε όσοι είχαν λόγο και μικρόφωνο σιώπησαν ή πήραν τη λάθος πλευρά. Δείξτε μου ένα δημοσίευμα προηγούμενων δεκαετιών με το οποίο να ασκείται κριτική στην κυβέρνηση για ανεξέλεγκτες παροχές. Δεν υπάρχει. Ακόμα και όταν ορισμένοι προσπάθησαν να αρθρώσουν κάποιες αντιρρήσεις, τους έκαψαν στην πυρά για τους φιλελεύθερους. Και γύρω γύρω από τη φωτιά να χοροπηδούν κοντοπόδαροι μαυριδεροί τύποι με μουστάκια. Ανακαλώ την εικόνα και θέλω να πάω για εμβόλιο. Δεν ξέρω, λοιπόν, αν έχουμε έναν εκμαυλισμένο λαό. Αν, όμως, η κοινωνία μας θυμίζει μουσακά, τα πάνω στρώματα της μπεσαμέλ έχουν γεμίσει σκουλήκια.
•••
Αν δεν είμαστε διεφθαρμένοι, είμαστε ψυχασθενείς. Παρατηρώ, για παράδειγμα, πως εξοργίζονται όλοι για τη μη τήρηση του αντικαπνιστικού νόμου. Όμως ακριβώς οι ίδιοι άνθρωποι δεν έχουν απολύτως κανένα πρόβλημα όταν δεν τηρούνται οι νόμοι για τις απεργίες, τα διόδια, τη δημιουργία χώρων ταφής απορριμμάτων, την καταραμένη εύρυθμη λειτουργία του κράτους. Επίσης δεν ξέρω αν το προσέξατε, αλλά εσχάτως ασχολούμαστε περισσότερο με τον νόμο για το κάπνισμα και τις τιμές των διοδίων παρά με το πόρισμα για τη Siemens, που ως σκάνδαλο πάει για ταφή όχι στην Κερατέα, αλλά στα θεμέλια του Κοινοβουλίου, παρέα με τα υπόλοιπα. Γι’ αυτό και υπάρχουν στιγμές που απορώ αν ο πολιτικός κόσμος ντρέπεται ή απλώς συμπεριφέρεται με ήθη υποκόσμου. Ας πούμε, ο πρωθυπουργός έχει συναίσθηση της αντανάκλασης που έχουν όλα αυτά στην κοινή γνώμη; Έχει αντιληφθεί ότι από τους υπευθύνους των σκανδάλων μέχρι τον τελευταίο φοροφυγά υπάρχουν εξαιρετικές προσωπικότητες προς παραδειγματισμό; Αρκεί να τους βάλεις στο κλουβί και να τους δείχνεις σαν εξωτικό πουλί. Οι παλαιότεροι στον χώρο του πολιτισμού θα ενθυμούνται, ελπίζω, την Άντζυ Σαμίου να εμφανίζεται μέσα σε κλουβί στα «Σόδομα» και να ερμηνεύει το αξέχαστο «Εκεί που καίγομαι πολύ θέλω να νιώσω το φιλί, κάν’ το κορμί μου να μιλά, πιο χαμηλά, πιο χαμηλά, πιο χαμηλά». Πιο ψηλά. Ένα κλουβί κρεμασμένο κάπου στο Σύνταγμα. Και
η κρίση θα τελείωνε με πάρτι.
•••
Κάπως έτσι, όλα αυτά τα πατριωτικά του Γιώργου με την παράσταση στη Χάγη για το Δίστομο τα βρίσκω από χαριτωμένα ως εξόχως υποκριτικά, μη σας πω και ελαφρώς χυδαία. Διότι, πράγματι, έχει την αξία του να συμπαρίσταται το κράτος στη διεκδίκηση κατοίκων που ζητούν οικονομική αποζημίωση στη μνήμη των δολοφονημένων, από εγκληματίες πολέμου, συγγενών τους. Μόνο που όλα αυτά το ελληνικό κράτος έπρεπε να τα κάνει πριν από πενήντα-εξήντα χρόνια. Όμως τότε προτιμούσε να υπογράψει συμφωνίες αποστολής μεταναστών, αποτρέποντας τον οποιονδήποτε από την αναζήτηση δικαίου και αποκατάστασης. Ο Γιώργος δίνει τη συμπαράσταση της κυβέρνησης σε μια υπόθεση που είναι σχεδόν αδύνατον να κερδηθεί. Θα εκπέμψει, βέβαια, ένα πολιτικό μήνυμα και το εθνικό φρόνημα θα διεγερθεί και θα μας συσπειρώσει απέναντι σε όσους επιβουλεύονται τα των Ελλήνων. Φέρτε λεκάνη να ξεράσω. Διότι, όσο κι αν δεν σας αρέσει αυτό που θα σας πω, ένα κράτος πρέπει να είναι συνεπές πρώτα απέναντι σε όσους διαμαρτύρονται για τις ζωές που το ίδιο το κράτος έχει αφαιρέσει. Δεν μπορώ να το αποδείξω με στοιχεία, αλλά είμαι απολύτως βέβαιος ότι το ελληνικό κράτος, με τον τρόπο του, έχει σκοτώσει περισσότερους απ’ όσους η Βέρμαχτ. Τους έχει σκοτώσει στους άθλιους δρόμους, στα ακατάλληλα εργοτάξια ανεξέλεγκτων εργολάβων, στα νοσοκομεία που λειτούργησαν πρώτα ως μέσα αφαίμαξης δημοσίου πλούτου και μετά ως σημεία περίθαλψης. Όταν λοιπόν, κύριε πρωθυπουργέ, αναγνωρίσετε εμπράκτως τα εγκλήματα του ελληνικού κράτους εις βάρος των πολιτών του, όταν αποδοθεί δικαιοσύνη στην κεφαλή των υπαιτίων, όταν το δίκαιο και η λογική εγκατασταθούν στον τόπο, τότε ναι, θα πάρουμε και στα σοβαρά τους συμβολικούς λεονταρισμούς σας.
•••
Επίσης, λυπάμαι που το λέω, αλλά διόλου στα σοβαρά δεν μπορώ να πάρω αυτές τις ευχετήριες κάρτες που διαβάζει έναντι δηλώσεων ο κατά τα λοιπά σεβάσμιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ευτυχώς έχουν σταματήσει να ασχολούνται και οι περισσότεροι με τις «βαρυσήμαντες» παρεμβάσεις που υποτίθεται ότι διατυπώνει. Βλέπετε, ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω από πού και ως πού θεωρείται παρέμβαση όταν ο Πρόεδρος τολμάει να διατυπώσει το αυτονόητο. Και, συγγνώμη που επιμένω, αλλά νομίζω ότι ο θεσμικός του ρόλος δεν του απαγορεύει να μιλάει. Αυτό το επιβάλλει η αίσθηση πολιτικού τακτ που έχει επιβληθεί τα τελευταία χρόνια. Όμως ο Πρόεδρος, όποιος κι αν είναι, οφείλει να μιλάει. Ο Κάρολος Παπούλιας το αποφεύγει. Θυμίζω ότι η τελευταία σημαντική του παρέμβαση ήταν να ανοίξει τους κήπους του Μεγάρου για τον λαό τις μέρες του καύσωνα. Αλλά αυτό δεν χρειάζεται να είσαι Πρόεδρος για να το κάνεις. Αυτό το κάνει και ένας απλός υπάλληλος.
•••
Γαμώτο, υπάρχουν στιγμές που πιάνω τον εαυτό μου να γράφει σαν συντάκτης της «Ελευθεροτυπίας» στα τιμημένα ’80s, έτοιμος να κατακεραυνώσει τον ποπ μικροαστισμό που καλλιεργεί η Μαντόνα, ακούγοντας για δέκατη φορά μέσα στη μέρα τη Λέγκω, το πρώτο τραγούδι για τα γνωστά τουβλάκια. Άργησα λίγο, αλλά στη συνέχεια το κατάλαβα ότι ο στίχος «Lego, Lego, Lego, πάψε να με τυραννάς» αποδίδει το δράμα ενός παιδιού που προσπαθεί να φτιάξει αξιοπρεπές κάστρο με τα τουβλάκια και απλώς δεν τα καταφέρνει. Τέλος πάντων, η υπομονή μου έχει… ληξ, το έγραψε και το Wikileaks. Άκουγα, που λέτε, έναν προβεβλημένο βουλευτή να λέει στη συντροφιά του (σε τραπέζι εστιατορίου με μοδάτο σεφ) πως το πρόβλημα του πολιτικού συστήματος αρχίζει και γίνεται πρακτικό, καθώς έχουν περιοριστεί σημαντικά οι χρηματοδοτήσεις από ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες. Όπως εξηγούσε, ακόμα και πολιτικοί που είχαν σίγουρο και γενναιόδωρο χορηγό αισθάνονται πλέον ανασφαλείς, βλέπουν ότι δεν μαζεύονται λεφτά ούτε για να ανοίξουν γραφεία. Λογικό. Οι επιχειρηματίες προσπαθούν να δουν πού θα κάτσει η μπίλια και αναλόγως θα κινηθούν. Μόλις πρόσφατα έμαθα για εφοπλιστή που αποκήρυξε με ένταση πολιτική σχέση την οποία διατηρούσε εδώ και χρόνια, ενισχύοντάς την ακόμα και με κουμπαριά. Κι εγώ που νόμιζα ότι ήταν τόσο αγαπημένα τα δυο τους…
•••
Κλείνω με πρόταση για βιβλίο. «Η χώρα όπως είναι» του Ρίτσαρντ Φορντ. Τρεις μέρες στη ζωή ενός μεσήλικα αμερικανού μεσίτη με καρκίνο του προστάτη. Δεν το έχω τελειώσει. Δεν έχω φτάσει καν στη μέση. Όμως είναι τόσο οδυνηρά όμορφο, που αισθάνομαι ότι σκαρφαλώνω στις σελίδες του λέξη προς λέξη. Είναι από τα ωραιότερα αναγνώσματα που έπεσαν στα άτεχνα χέρια μου εδώ και χρόνια. Διαβάστε το, θα με θυμηθείτε.