ΠΑΝΙΚΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ!

Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας συναλλαγών του 2011 προκάλεσε αίσθηση ιδιαίτερα η χρηματιστηριακή κίνηση της μετοχής της Εθνικής, που παρότι ενισχύθηκε πρόσφατα με νέα κεφάλαια από την αγορά βρέθηκε να διαπραγματεύεται χαμηλότερα και από τα 6 ευρώ! Με βάση τις χρηματιστηριακές αξίες των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας, μπορεί πλέον κάποιος να αγοράσει και τις τέσσερις με ένα αστείο ποσόν, της τάξεως των 10 δισ. ευρώ! Κυβερνητικά και τραπεζικά στελέχη κάνουν λόγο για μια πρωτοφανή επίθεση απαξίωσης των ελληνικών τραπεζών, που αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην προεξόφληση από τους κερδοσκόπους του Λονδίνου των χειρότερων σεναρίων για την ελληνική οικονομία και τις τράπεζες.
Ότι, δηλαδή, ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, που θα λειτουργήσει από το 2013 και η ίδρυσή του θα συνοδευθεί από το νέο θεσμικό πλαίσιο για ελεγχόμενες χρεοκοπίες υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης, οδηγεί με βεβαιότητα σε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, με «κούρεμα» των ιδιωτών πιστωτών, ανάμεσα στους οποίους πρώτη θέση έχουν οι ελληνικές τράπεζες.
Αν επαληθευθεί αυτό το σενάριο, που φαίνεται να το προωθεί με θέρμη η Άνγκελα Μέρκελ, οι ελληνικές τράπεζες θα χάσουν το 2013 το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων τους λόγω της μείωσης της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους («κούρεμα πιστωτών»). Μόνη λύση, σε αυτήν την περίπτωση, για να αποφευχθεί η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος θα είναι να περάσουν προσωρινά οι τράπεζες στον έλεγχο του κράτους (κρατικοποίηση), κάτι που θα συνεπαγόταν βαρύτατες απώλειες για τους μετόχους των τραπεζών.
Σε ειδική σύσκεψη, την Παρασκευή, ο υπουργός Οικονομικών και οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών εξέτασαν τα σοβαρά προβλήματα των ελληνικών τραπεζών, που ήδη έχουν λάβει το νέο «πακέτο» εγγυήσεων δανεισμού από το Δημόσιο, ύψους 25 δισ. ευρώ, για να καλύψουν τις απώλειες ρευστότητας που τους προκαλεί η απαξίωση των στοιχείων ενεργητικού (ομόλογα, δάνεια ιδιωτών και λοιποί τίτλοι) που δεσμεύουν στην Τράπεζα της Ελλάδος για να δανείζονται από την ΕΚΤ.
Συνολικά, το Δημόσιο έχει προσφέρει στις τράπεζες ενισχύσεις άνω των 74 δισ. ευρώ: κεφαλαιακές ενισχύσεις άνω των 4 δισ. ευρώ, ειδικά ομόλογα αξίας 15 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της ρευστότητάς τους, αλλά και εγγυήσεις δανεισμού 55 δισ. ευρώ.
Αν υποβαθμισθούν και πάλι τα ομόλογα του Δημοσίου και οι αξιολογήσεις των τραπεζών από τους οίκους αξιολόγησης, όπως αναμένεται να συμβεί ίσως και μέσα στον Ιανουάριο, το υπουργείο Οικονομικών έχει δεσμευθεί έναντι της «τρόικας» να προσφέρει και νέο «πακέτο» εγγυήσεων, που θα ανεβάσει τις συνολικές «παροχές» από το Δημόσιο στις τράπεζες πάνω από τα 90 δισ. ευρώ.
Παρά ταύτα, οι τράπεζες παραμένουν σε αδυναμία να προσφέρουν ρευστότητα στην οικονομία και αυτό αποτελεί βασικό παράγοντα «καθήλωσης» της οικονομίας στην ύφεση. Στους έντεκα μήνες του 2010, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, οι τράπεζες άντλησαν από την οικονομία 1,5 δισ. ευρώ περισσότερα από τα νέα δάνεια που πρόσφεραν (αρνητικές καθαρές ροές πιστώσεων 1,541 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος).
Η κατάσταση αυτή, με τους αρνητικούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, θα συνεχισθεί και το 2011, καθώς οι ενισχύσεις ρευστότητας που προσφέρει το Δημόσιο χάνονται στις τρύπες των τραπεζικών ισολογισμών, λόγω των υποβαθμίσεων από οίκους αξιολόγησης και των εκροών καταθέσεων, χωρίς να μετασχηματίζονται σε νέα δάνεια για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.