Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αθωώνει την Τουρκία

Η εξουδετέρωση
Αναλυτικά, η έκθεση εξουδετερώνει τις τουρκικές ευθύνες στο Κυπριακό, αφού αναφέρει ότι η Άγκυρα «συνέχισε να εκφράζει τη δημόσια στήριξή της στις συνομιλίες μεταξύ των δύο ηγετών των δύο Κοινοτήτων υπό τις καλές υπηρεσίες του ΓΓ του ΟΗΕ». Στη φράση αυτή προσθέτει άλλη μία εντελώς ανώδυνη, αφού περιορίζεται σε ευχολόγια, ότι «αναμένει από την Τουρκία να υποστηρίζει ενεργά τις συνομιλίες με στόχο τη δίκαιη και συνολική καθώς και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ συμφώνως με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και με τις αρχές επί των οποίων είναι θεμελιωμένη η ΕΕ». Στο κείμενο δεν γίνεται καμιά αναφορά για τις δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων, όπως ο υπουργός αρμόδιος για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Εγκεμέν Μπαγίς, ο οποίος κατά τις εργασίες της Μεικτής Διακοινοβουλευτικής Επιτροπής Τουρκίας – ΕΕ υποστήριξε, ενώπιον του Επιτρόπου αρμόδιου για θέματα Διεύρυνσης Στέφαν Φούλε, ότι δεν υπάρχει άλλη λύση στο Κυπριακό, παρά μόνο αυτή των «δύο κρατών».

Χωρίς εκπλήρωση
Στην έκθεση επιβεβαιώνεται ότι, παρά τις εκκλήσεις της ΕΕ, η Τουρκία δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως αυτές προκύπτουν από τη δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, που αφορούν στην άρση του τουρκικού εμπάργκο σε βάρος των κυπριακών πλοίων και αεροσκαφών και στην ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με την Κυπριακή Δημοκρατία. Στο πλαίσιο αυτής της ομαλοποίησης εμπίπτει: α. Η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Άγκυρα. β. Ο τερματισμός της άσκησης βέτο από την Τουρκία σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας για ένταξή της σε διεθνείς οργανισμούς.
Υπάρχει μεν καταγραφή της τουρκικής αρνητικής στάσης, όμως δεν γίνεται εισήγηση για επιπρόσθετα μέτρα τιμωρίας κατά της Τουρκίας. Θα μπορούσε να γίνει ακόμη και εισήγηση για τη λήψη επιπρόσθετων μέτρων τιμωρίας εφόσον το ζητούσε η Κυπριακή Δημοκρατία και εφόσον είχαν γίνει για τον σκοπό αυτό ανάλογες συμμαχίες, κυρίως με ισχυρά κράτη μέλη. Φαίνεται, όμως, ότι η Λευκωσία δεν έχει τέτοια πρόθεση, καθότι η Άγκυρα απειλεί ότι θα διακοπούν οι συνομιλίες. Από την άλλη, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι δικός της σκοπός είναι να βοηθά την τουρκική ενταξιακή διαδικασία και να αποφεύγει επιπλοκές. Βεβαίως, στην προκειμένη περίπτωση, από τη στιγμή κατά την οποία η Άγκυρα δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της και δεν τερματίζει την κατοχή της Κύπρου, δυσκολεύει η ίδια την ενταξιακή της πορεία.

Το Περιουσιακό
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ξεκάθαρο ότι θέλει να βοηθήσει με την έκθεσή της την Τουρκία και να εμπλακεί με πονηρό τρόπο στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Συγκεκριμένα η έκθεση επικαλείται την απόφαση της 5ης Μαρτίου του 2010 Δημόπουλος εναντίον Τουρκίας, όπως αυτή εκδόθηκε από το Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, για να τονίσει ότι δεν είναι μεν υποχρεωτική η προσφυγή στην Επιτροπή Αποζημιώσεων, η οποία, όμως, μπορεί να θεωρηθεί ως αποτελεσματική, δηλαδή να επιλύσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο το Κυπριακό. Προσθέτει δε, ότι εάν ένας Ελληνοκύπριος ενεργήσει διαφορετικά, εάν δεν προσφύγει δηλαδή στην Επιτροπή Αποζημιώσεων, θα αναμένει να διευθετήσει το θέμα της περιουσίας του με τη λύση του Κυπριακού. Προβαίνει, μάλιστα, σε υποστηρικτικό σχόλιο ότι οι προσφυγές στην Επιτροπή Αποζημιώσεων έχουν αυξηθεί ουσιαστικά. Άρα πάει καλά. Επειδή μάλιστα εντάσσει την παράγραφο αυτή κάτω από το κεφάλαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το μήνυμα που θέλει να στείλει η Επιτροπή είναι ότι η Άγκυρα βοηθά στην αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο. Ταυτοχρόνως, όμως, αποφεύγει να αναφέρει ότι στην Κύπρο υπάρχει τουρκική κατοχή.

Ευνοϊκή για την Άγκυρα, αλλά…
Ο τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς τόνισε ότι η έκθεση αξιολόγησης είναι η πιο ευνοϊκή από όσες έχουν εκδοθεί, αλλά πρόσθεσε ότι σ’ αυτήν περιλαμβάνονται και πολιτικά κριτήρια, όπως είναι το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά. Το υπουργείο των Εξωτερικών της Τουρκίας με δική του ανακοίνωση διερωτάται γιατί ακόμη ζητά η ΕΕ να βοηθήσει στη λύση του Κυπριακού όταν έχει κάνει ήδη πολλά και προσθέτει ότι θα συνεχίσει να διεκδικεί την εφαρμογή της απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης Μαΐου του 2004 για την άρση της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων.