Η επόμενη μέρα
H «μπλόφα» του κ. Γ. Παπανδρέου απεδείχθη σωτήρια για το κυβερνών κόμμα: Το βαρύ πλήγμα (απώλεια περίπου δέκα μονάδων) δεν άγγιξε το όριο της πανωλεθρίας. Όμως ο πρωθυπουργός, ακόμη και αν ο Σγουρός «πάρει» την Αττική, ξέρει ότι τίποτε πια δεν θα είναι ίδιο: Ο μεγάλος τρόμος του, η πιθανότητα εναλλακτικής λύσης, είναι εδώ, όπως έδειξαν οι κάλπες της πρώτης Κυριακής. Και ο τρόμος αυτός δεν είναι άλλος από την ελάχιστη διαφορά που χωρίζει το ΠΑΣΟΚ από τη ΝΔ του Α. Σαμαρά. Ίσως αυτή να ήταν η έκπληξη των εκλογών. Μεγαλύτερη και από την άνοδο του ΚΚΕ ή την έκταση της αποχής. Δυσάρεστη έκπληξη για τον κ. Παπανδρέου και την πολιτική του…
Ο πρωθυπουργός ήξερε ότι το κόμμα του θα έχει απώλειες στις εκλογές αυτές. Αλλά δεν τον ενδιέφερε τόσο. Και δικαίως: Οποιοδήποτε κόμμα υλοποιεί τέτοιες –και τόσο– αντιλαϊκές επιλογές φυσικό είναι να έχει απώλειες… Ούτε η άνοδος του ΚΚΕ ενδιέφερε τον πρωθυπουργό. Γνωρίζει ότι επί του παρόντος δεν είναι απειλητική ούτε για τον ίδιο ούτε για το «σύστημα». Το ίδιο ισχύει και για την αποχή: Τα κόμματα εξουσίας δεν κινδυνεύουν από τη δυναμική της αποχής. Ακόμη και το 1/3 του εκλογικού σώματος να ψηφίσει, κυβέρνηση θα υπάρξει. Επομένως, η αποχή μπορεί να συνιστά απτή εκδήλωση οργής και αποστροφής, αλλά δεν απειλεί τα καθεστωτικά κόμματα… Εκείνο που φοβόταν ο κ. Παπανδρέου ήταν μήπως αναδυθεί εναλλακτική λύση, ικανή να απειλήσει τη δική του πρωτοκαθεδρία, στο πλαίσιο της εναλλαγής των δύο κομμάτων στην εξουσία. Από την Κυριακή το βράδυ ο κ. Παπανδρέου δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Η ΝΔ του Α. Σαμαρά, με όχημα την εναντίωση στο Μνημόνιο, ενέγραψε μια σοβαρή υποθήκη για το μέλλον…
Είναι γεγονός ότι ο κ. Παπανδρέου είχε επαναπαυθεί βλέποντας τη χλωμή παρουσία της ΝΔ, τις διαγραφές και τις εντάσεις στους κόλπους της. Με αρωγό την Ντόρα Μπακογιάννη, τον κ. Καρατζαφέρη και τη θηριώδη προπαγάνδα περί μονοδρόμου, θεωρούσε ότι η σπαρασσόμενη ΝΔ –δικαίως απαξιωμένη στη συνείδηση της κοινωνίας– θα καθηλωθεί στις εκλογές αυτές. Γι’ αυτό δεν είχε δώσει μεγάλη σημασία στην αναμέτρηση της 7ης Νοεμβρίου. Νόμιζε ότι θα περάσει εύκολα, με λίγες απώλειες, τον σκόπελο αυτό. Όταν όμως άρχισαν να καταφθάνουν απειλητικές οι δημοσκοπήσεις στο Μαξίμου, ο κ. Παπανδρέου τρόμαξε. Και πήγε στη διακαναλική με την «μπλόφα» στο χέρι και τους εκβιασμούς στο δήθεν αθώο βλέμμα του…
Το παράδοξο είναι ότι ελάχιστοι σχολιαστές πρόσεξαν τη σχεδόν εντυπωσιακή επίδοση της ΝΔ και του Σαμαρά. Ένας από αυτούς τους λίγους είναι ο Σταύρος Λυγερός της «Καθημερινής»: «Οι κάλπες προσέφεραν στον κ. Σαμαρά ένα στρατηγικό έρεισμα. Δημιούργησαν κλίμα πολιτικής ανάκαμψης της παράταξης, εδραίωσαν τον ίδιο στην αρχηγία και ενέγραψαν μια προοπτική επιστροφής στην εξουσία (…) Αυτό οφείλεται πρωτίστως στην κυβερνητική πολιτική, η οποία κατ’ αντιδιαστολή φούσκωσε τα πανιά της κεντροδεξιάς, λόγω της κριτικής στάσης του Σαμαρά έναντι του Μνημονίου»…
Και τώρα; Αν κατακτήσει την Αττική ο Σγουρός, είναι σχεδόν βέβαιον ότι ο πρωθυπουργός θα θριαμβολογήσει, θεωρώντας τη νίκη αυτή πρόσθετη απόδειξη επιβεβαίωσης της πολιτικής του. Στην αντίθετη περίπτωση –και σε συνδυασμό με ενδεχόμενες ήττες σε Πελοπόννησο, Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλονίκη, Αθήνα και Πειραιά– θα ανοίξει νωρίς ο ασκός του Αιόλου. Πρωτίστως από τους δικούς του ανθρώπους, υπουργούς, βουλευτές και στελέχη. Διότι, πέραν της ενδεχόμενης αυτής ήττας, η ατμόσφαιρα θα επιβαρυνθεί έτι περαιτέρω από τα αναμενόμενα νέα, σκληρά μέτρα που θα λάβει η κυβέρνηση.
Με άλλα λόγια, το κυβερνών κόμμα έχει εισέλθει «σʼ έναν αργό πολιτικό γύρο του θανάτου». Σε συνδυασμό με τις απελπιστικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη (Ιρλανδία στα χνάρια της Ελλάδος, spreads, Πορτογαλία κ.λπ.) τόσο η προσπάθεια του κ. Παπανδρέου να συζητήσει τυχόν αναδιαπραγμάτευση επαχθών όρων του Μνημονίου, όπως πρότεινε ο Χ. Καστανίδης, όσο και η ασθμαίνουσα προπαγάνδα περί «καλών επιδόσεων» και εξόδου από την κρίση αποκτούν διαστάσεις απελπισμένου εγχειρήματος. Το μόνο που ενδεχομένως να πετύχει ο πρωθυπουργός είναι η ανακουφιστική παράταση του χρόνου αποπληρωμής. Και πέραν ου…
Όλα αυτά, με σημείο αναφοράς τις ιδιαίτερα δυσμενείς εξελίξεις στην Ευρωζώνη, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ουδόλως αποκλείεται η πιθανότης εκλογών στις αρχές του 2011! Εκεί, κατά τον μήνα Μάρτιο, λίγο πριν από τη δόση του δανείου από τον «Μηχανισμό Στήριξης»… Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάντης για να προβλέψει το ωμό δίλημμα που θα θέσει στην κυκλοφορία ο κ. Παπανδρέου στις εκλογές αυτές: Θετική ψήφος στο ΠΑΣΟΚ ή κίνδυνος να μη μας δοθεί η δόση του δανείου. Εννοείται ότι ο πρωθυπουργός θα ήθελε πολύ να έχει την ολόπλευρη στήριξη της Ντόρας Μπακογιάννη και του νέου φορέα της, του κ. Κουβέλη και του κ. Καρατζαφέρη. Και δεν αποκλείεται να την έχει, αν και φαντάζει κάπως δύσκολο: Η εναντίωση στο Μνημόνιο προκύπτει σχεδόν καθολική, ακόμη και σε μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Αν συνυπολογιστεί η βεβαρημένη λόγω νέων μέτρων ατμόσφαιρα του Μαρτίου, τότε δεν είναι βέβαιο ότι ο κ. Παπανδρέου θα έχει την εν λόγω στήριξη. Διότι, «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»…
ΥΓ.: Η στήλη δεν διαθέτει μαντικές ικανότητες. Ούτε προβάλλει ως Κασσάνδρα. Ωστόσο, προέβλεψε επακριβώς τι θα πει το βράδυ των εκλογών ο πρωθυπουργός… Ας μας επιτραπεί –όσο άχαρο ή ναρκισσιστικό κι αν φαντάζει– να παραθέσουμε το σχετικό απόσπασμα από το σημείωμα της 31/10/2010: «Το πιο πιθανό, το βράδυ των εκλογών, είναι να μιλήσει ο κ. Παπανδρέου όχι μόνο για νίκη της τοπικής αυτοδιοίκησης (αποφεύγοντας βέβαια την εν λόγω φράση), αλλά και για κριτική στήριξη της κοινωνίας στην πολιτική του (…). Με μισή καρδιά, αλλά με την προπαγάνδα στο φουλ, ο πρωθυπουργός θα συνεχίσει να διαβάζει το ευαγγέλιο του Μνημονίου και να υπόσχεται ανάπτυξη και «καλύτερες μέρες»…