Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1 «Νομισματική μονομαχία» έχει ξεσπάσει μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, ενώ η Ευρωζώνη βρίσκεται σε θέση νομισματικής άμυνας. Η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας αύξησε τα επιτόκιά της με συνέπεια την οριακή αύξηση της ισοτιμίας του εθνικού της νομίσματος κατά 0,12%. Παρά ταύτα, το κινεζικό γουάν παραμένει υποτιμημένο έναντι του δολαρίου. Και κερδίζει πόντους στον συναλλαγματικό πόλεμο. Όπως είναι γνωστό, οι ΗΠΑ πίεζαν για ουσιώδη αύξηση της ισοτιμίας του γουάν έναντι του δολαρίου και ήλπιζαν ότι η αύξηση των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα της Κίνας θα έφερνε και την ποθούμενη ανατίμηση. Και με την άνοδο της ισοτιμίας του γουάν θα μπορούσαν οι αμερικανικές εξαγωγές να προωθηθούν. Ο «καβγάς» λοιπόν είναι για την κατάκτηση της διεθνούς αγοράς. Όσο αυξάνεται η ισοτιμία ενός νομίσματος τόσο μειώνονται οι εξαγωγές τής χώρας. Όμως οι αγορές συναλλάγματος καθορίζουν τις ισοτιμίες με τα δικά τους κερδοσκοπικά κριτήρια και με βάση τις γενικότερες οικονομικές εξελίξεις. Έτσι η ισοτιμία του δολαρίου ενισχύθηκε έναντι του γουάν, κυρίως λόγω των μέτρων που ανακοίνωσε η αμερικανική κεντρική τράπεζα (FCD) που ευνοούν την πιστωτική επέκταση και συνεπώς και την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης στις ΗΠΑ. Από την πλευρά της ΕΚΤ ουδεμία αντίδραση προς το παρόν. Η ισοτιμία του ευρώ και του ιαπωνικού γιεν έναντι του δολαρίου ενισχύθηκαν, παρότι η ιαπωνική κυβέρνηση θέλησε να αντιδράσει, αλλά χωρίς μέτρα αντίδραση δεν υπάρχει. Έτσι, ευρώ και γιεν βρίσκονται στριμωγμένα από το δολάριο και το γουάν που πρωταγωνιστούν στον νομισματικό αγώνα.
2 Η ανατροπή της ισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σιτηρών προκάλεσε φόβους έλλειψης στις αγορές, γεγονός που ωθεί προς τα πάνω τις τιμές τους. Η ζήτηση αυξάνεται στα δύο μεγαλύτερα πληθυσμιακά κέντρα, στην Κίνα και στις ΗΠΑ. Ενώ παράλληλα η προσφορά σιτηρών μειώνεται σημαντικά. Οι κυριότερες σιτοπαραγωγικές (και εξαγωγικές σιτηρών) χώρες, Ρωσία, Ουκρανία και Καζακστάν, έχουν μειωμένη παραγωγή. Η ρωσική παραγωγή, λόγω ξηρασίας και εκτεταμένων πυρκαγιών, έχει μειωθεί δραματικά και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να απαγορεύσει τις εξαγωγές σιτηρών. Από ξηρασία επλήγη και η παραγωγή της Ουκρανίας και του Καζακστάν. Εξάλλου στην Κίνα αυξάνεται συνεχώς η ζήτηση για μαγειρικά έλαια και ζωοτροφές και έτσι μεγαλώνουν οι τιμές ελαίων και σόγιας. Στις ΗΠΑ παρατηρείται και εκεί σοβαρή μείωση της παραγωγής καλαμποκιού, λόγω περιορισμού των καλλιεργουμένων εκτάσεων και ξηρασίας. Ευτυχώς η ΕΕ δεν αντιμετωπίζει ακόμη πρόβλημα έλλειψης σιτηρών, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει και χαμηλές τιμές. Η διεθνής πορεία των τιμών θα εξαπλωθεί ταχύτητα και στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Τα αποθέματα σιτηρών της ΕΕ υπολογίζονται περίπου σε 5,5 εκατ. τόνους και η Κομισιόν σχεδιάζει την πώλησή τους για να καλυφθεί η ζήτηση τουλάχιστον μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2011, δηλαδή μέχρις ότου συγκεντρωθεί η νέα σοδειά.
3 Πολλές επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους, αλλά και μεσαίες, φαίνεται ότι σκέφτονται να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, λόγω υψηλής φορολογίας και συνεχών μεταβολών του φορολογικού μας συστήματος. Πράγματι η φορολογική μεταχείριση φυσικών και νομικών προσώπων στη χώρα μας αλλάζει μία ή και δύο φορές τον χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες του κρατικού προϋπολογισμού. Βέβαια και οι επιχειρήσεις προσαρμόζουν αμέσως τις τιμές τους και τον λογαριασμό τελικά τον πληρώνουν οι καταναλωτές. Υπάρχουν όμως και οι φόροι επί των διανεμημένων κερδών που δεν μπορούν να μετακυληθούν στους καταναλωτές. Γι’ αυτούς τους φόρους γκρινιάζουν οι επιχειρήσεις και απειλούν να «μετακομίσουν» σε χώρες χαμηλής φορολογίας. Έτσι, σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΕΒΕΑ που διενεργήθηκε πρόσφατα, το 20% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν απάντησε ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο μεταφοράς τους σε χώρα με χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση. Και στο ποσοστό αυτό συμπεριλαμβάνονται και επιχειρήσεις μεσαίας δυναμικότητας που δεν διαθέτουν ούτε την τεχνογνωσία ούτε τα χρήματα που απαιτούνται για τη «μετανάστευσή» τους σε άλλη χώρα. Σαν χώρες προτίμησης κατονομάζονται η Κύπρος και η Βουλγαρία κυρίως, ενώ ορισμένες επιχειρήσεις δηλώνουν προτίμηση και για τη Ρουμανία και τη Μάλτα. Πάντως οι φήμες που κυκλοφορούν φέρουν βέβαιη τη μετανάστευση της Coca Cola 3Ε και του ομίλου της Τιτάν ΑΕ. Βαδίζουμε λοιπόν στην αποβιομηχάνιση της ελληνικής οικονομίας; Καυτό το ερώτημα.