Σάλτο μορτάλε

Δεν πρόλαβε να τελειώσει η διακαναλική και η χώρα «πήρε τα πάνω» της: Τα spreads εκτοξεύθηκαν, το χρηματιστήριο βυθίστηκε και στις αγορές της υφηλίου επανήλθε το σενάριο για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους… Ο πρωθυπουργός είχε κάνει πάλι το θαύμα του. Πριν από έναν χρόνο είχε πετύχει κάτι υπέρτερο: Μετέτρεψε το πρόβλημα του χρέους σε κρίση δανεισμού και την Ελλάδα σε πειραματόζωο. Τι άλλο επιφυλάσσει στη χώρα του ο κ. Γ. Παπανδρέου;

Λίγες ημέρες πριν από την απόφαση των Βρυξελλών για Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης και Ελεγχόμενης Πτώχευσης (ένα βαρύ ποινολόγιο για τους προβληματικούς και παρίες της Ένωσης, όπως η Ελλάδα), ο γνωστός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί είπε ευθέως ότι «η Ελλάδα θα χρειαστεί μια ελεγχόμενη αναδιάρθρωση. Αν δεν θέλετε να την πείτε πτώχευση, μην τη λέτε πτώχευση. Πείτε την αναδιάρθρωση υπό πίεσιν. Έχει συμβεί πολλές φορές. Και κανείς δεν πιστεύει ότι δεν θα συμβεί και στην περίπτωση της Ελλάδος»…

Βέβαια, υπάρχει κάποιος που δεν το πιστεύει. Είναι ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος μίλησε κάπως ειρωνικά για τον Ρουμπινί και τις προβλέψεις του. Όμως ο τελευταίος δεν λέει λόγια του αέρα. Μιλάει με επιχειρήματα: «Για μένα είναι αναπόφευκτη (σ.σ.: η ελεγχόμενη πτώχευση). Θα συμβεί. Διότι είναι αδύνατον να επιζήσει η Ελλάδα με ένα χρέος που φτάνει στο 150% του

ΑΕΠ. Να αντικαταστήσει το ιδιωτικό χρέος με δημόσιο, να μπορέσει να αποπληρώσει το ΔΝΤ και την ΕΕ ύστερα από τρία χρόνια και να επιστρέψει στις αγορές με τα spreads να παραμένουν στο ζενίθ. Το ίδιο θα συμβεί στην πορεία και με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Θα έχουμε ουσιαστικές πτωχεύσεις (effective defaults), ίσως όχι επίσημες, αλλά ακόμη κι αν δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε τη βρώμικη λέξη “πτώχευση”, θα είναι ελεγχόμενες αναδιαρθρώσεις χρέους, οι οποίες θα αρχίσουν από την Ελλάδα. Δεν έχω καμία αμφιβολία επʼ αυτού»…

Ο πρωθυπουργός τα ξέρει αυτά. Γιʼ αυτό ανέθεσε στον Πεταλωτή προ ημερών να προλειάνει το έδαφος, παρεμβάλλοντας ένα κραυγαλέο ψέμα ανάμεσα στις λέξεις για το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους, υπό την έννοια της χρονικής επιμήκυνσης της αποπληρωμής: Το ενδεχόμενο αυτό είναι απόδειξη της καλής πορείας της ελληνικής οικονομίας, είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, που θυμίζει πια τον χλωμό Αντώναρο του φθίνοντος Καραμανλή… Όμως δεν πρόκειται για επιβράβευση, όπως διατείνεται ο κ. Πεταλωτής, αλλά για αναπόφευκτη εξέλιξη λόγω της προφανούς δυσκολίας της Ελλάδος να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Βλέπουν, δηλαδή, οι δανειστές και οι δυνάστες της χώρας ότι υπάρχει κίνδυνος για τα λεφτά και την πολιτική τους και σπεύδουν -προϊδεάζουν μάλλον- για χρονική παράταση, αλλά και για ταυτόχρονη σκλήρυνση του Μνημονίου με νέα μέτρα!

Και ιδού ο τρόμος του κ. Γ. Παπανδρέου: Ξέρει καλά ότι, αν είχε διαπραγματευθεί στοιχειωδώς με τους εταίρους αντί να βγάζει ψεύτικα πιστόλια στο τραπέζι, θα μπορούσε να πετύχει από τότε χρονική επιμήκυνση της αποπληρωμής, αλλά και δάνειο με ανεκτό επιτόκιο. Τότε. Προτού τιναχτούν στα ύψη τα spreads και μαγειρευτεί το Μνημόνιο… Δεν το έπραξε. Και τώρα -το ξέρει καλύτερα από τον καθένα- θα το βρει μπροστά του στον πυρακτωμένο δρόμο προς τις γενικές εκλογές…

Όμως τα σημάδια γιʼ αυτά που έρχονται ο πρωθυπουργός άρχισε να τα βλέπει τώρα, με φόντο τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Γιʼ αυτό και έκανε στροφή 180 μοιρών, άφησε στην άκρη τα άψυχα για τον «Καλλικράτη» και βούτηξε στα βαθιά της πολιτικής, εκείνης που ξιφουλκεί όταν τα βρίσκει σκούρα: Θετική ψήφος ή χρεοκοπία. Ήγουν, διλήμματα και εκβιασμοί. Το έσχατο καταφύγιο των απελπισμένων. Όπως και οι ξαφνικές «παροχές», κάτι ψιχία που αύξησαν την οργή και τη θυμηδία της κοινωνίας…

Ο εκβιασμός και το δίλημμα που έθεσε ο πρωθυπουργός -κατʼ ουσίαν ένα σάλτο μορτάλε αν πάει σε γενικές εκλογές- έχουν στόχο τη συσπείρωση του αποσυντονισμένου ΠΑΣΟΚ και τον περιορισμό των δυσμενών εντυπώσεων που θα δημιουργήσει, μόλις έναν χρόνο μετά την ανάρρηση στην εξουσία, μια κακή ή μέτρια επίδοση των υποψηφίων του στις αυτοδιοικητικές εκλογές… Ο κ. Παπανδρέου είχε επαναπαυθεί στη χλωμή παρουσία της ΝΔ (φυσιολογική λόγω εγγενών προβλημάτων μετά τη μεγάλη ήττα) και τις ανώδυνες λαϊκές αντιδράσεις. Και νόμιζε ότι θα περάσει εύκολα, με λίγες απώλειες, τον σκόπελο του Νοεμβρίου, μέχρι που ο καπνός από τη φωτιά των δημοσκοπήσεων έφτασε στο Μαξίμου και σήμανε συναγερμός… Κάπως έτσι φτάσαμε στη διακαναλική και στην μπλόφα περί εκλογών.

Το πιο πιθανό το βράδυ των εκλογών είναι να μιλήσει ο κ. Παπανδρέου όχι μόνο για νίκη της τοπικής αυτοδιοίκησης (αποφεύγοντας βέβαια την εν λόγω έκφραση), αλλά και για κριτική στήριξη της κοινωνίας στην πολιτική του. Δεν θα θριαμβολογήσει ούτε όμως θα εμφανιστεί σύννους από το μέτριο αποτέλεσμα. Κυρίως, θα αποφύγει να εμφανιστεί τη δεύτερη Κυριακή γιατί οι επαναληπτικές -αν επιβεβαιωθούν οι σημερινές δημοσκοπήσεις- θα είναι αποκαρδιωτικές για το κυβερνών κόμμα… Κι έτσι, με μισή καρδιά, αλλά με την προπαγάνδα στο φουλ, ο πρωθυπουργός θα συνεχίσει να διαβάζει το ευαγγέλιο του Μνημονίου και να υπόσχεται ανάπτυξη και «καλύτερες μέρες»…

Η δεύτερη εκδοχή, με λίγες πιθανότητες να ισχύσει, είναι να πάθει πανωλεθρία το ΠΑΣΟΚ στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Στην περίπτωση αυτή ο κ. Παπανδρέου είναι αναγκασμένος να καταφύγει σε γενικές εκλογές, υπό συνθήκες πανικού και κατάρρευσης. Το σάλτο μορτάλε που λέγαμε… Ακόμη όμως και αν δεν πάει σε εκλογές, μια βαριά ήττα -όσο και αν προβληθεί ντυμένη στα μεταξωτά από την προπαγάνδα- θα ρίξει την κυβέρνηση σʼ έναν αργό πολιτικό «γύρο του θανάτου». Η φωτιά από μια τέτοια ήττα δεν σβήνει εύκολα. Ειδικά όταν θα ενισχύεται συνεχώς από τις επιμέρους ασίγαστες φωτιές της ανεργίας, της ανέχειας, των (νέων) περικοπών και της απαισιοδοξίας. Τότε οι λέξεις θα γίνονται μπούμερανγκ. Και κάθε απόπειρα εξωραϊσμού και υποσχέσεων θα επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση…

Το θέμα, βέβαια, δεν είναι η τύχη της κυβέρνησης και του κ. Παπανδρέου. Σχεδόν κανένας δεν θα τους θυμάται ευχάριστα ούτε θα ενδιαφερθεί για την τύχη τους. Το ζήτημα είναι τι θα γίνει με την ασθμαίνουσα χώρα που βυθίζεται στην άβυσσο. Θα βρεθεί ένας Κίρχνερ (αυτός ο Πρόεδρος της Αργεντινής, που πέθανε προχθές, ο άνθρωπος που τα έβαλε με το ΔΝΤ και έβγαλε την Αργεντινή από την κρίση) ή έστω ένας άλλος, σαν τον σημερινό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, που αναμετρήθηκε με το ΔΝΤ και τα πιράνχας των διεθνών τραπεζών και έδωσε ελπίδες και πνοή στη χειμαζόμενη χώρα του;

ΥΓ.: Αν κούναγα το μικρό μου δαχτυλάκι, ο Αντρέας θα είχε καταδικαστεί, είπε προσφάτως ο κ. Κ. Μητσοτάκης, επαναφέροντας μνήμες από εκείνη την άθλια εποχή της δήθεν κάθαρσης, το «Βρώμικο ʼ89». Κάποια στιγμή, η στήλη -έτσι, για την τιμή των όπλων- θα ασχοληθεί με τους θλιβερούς πρωταγωνιστές εκείνης της κυνικής εποχής. Ίσως όταν ιδρύσει το κόμμα της η Ντόρα…