ΟΙ ΜΙΣΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ!
υτό τονίζει σε συνέντευξη που μας παραχώρησε ένας από τους πλέον έμπειρους συνδικαλιστές του χώρου, ο Λευτέρης Ρενιέρης, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στον ΗΣΑΠ και εκπρόσωπος των εργαζομένων στο ΔΣ της επιχείρησης. Το κύριο βάρος για την κακή κατάσταση των φορέων των συγκοινωνιών, υπογραμμίζει ότι το φέρει η κυβέρνηση που δεν καταβάλλει τα ποσά που οφείλει να τους καταβάλλει, τη στιγμή που δίνει τα διπλάσια στους ιδιωτικούς συγκοινωνιακούς φορείς, ενώ σημαντικές είναι και οι ευθύνες των διοικήσεων οι οποίες δίνουν λεφτά για άστοχες και άσκοπες προμήθειες, ενώ δεν ασχολούνται καθόλου με τον έλεγχο των εισιτηρίων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ρενιέρης, οι μισοί σχεδόν επιβάτες που διακινούνται με τους συρμούς του ΗΣΑΠ, δεν πληρώνουν εισιτήριο, γιατί ουσιαστικά δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός! Οι εργαζόμενοι, τονίζει, είναι οι τελευταίοι που θα τα βάλουν με τον κόσμο και θα τον ταλαιπωρήσουν. Ίσα ίσα, υποστηρίζει, στον ΗΣΑΠ οι απεργίες είναι ελάχιστες και γίνονται σε ώρες που δεν διακινείται πολύς κόσμος.
Ας δούμε όμως αναλυτικά τη συνομιλία μας με τον κ. Ρενιέρη:
// Πόσα και ποια επιδόματα παίρνετε, εκτός του βασικού μισθού; Απαριθμήστε τα ένα ένα.
– Στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο έχουμε περίπου 28 διαφορετικές ειδικότητες. Εκτός από τον μισθό που τις ακολουθεί, υπάρχουν και τα επιδόματα, τα οποία είναι ανάλογα με τις εργασίες που η κάθε ειδικότητα είναι αρμόδια να εκτελεί. Υπάρχουν π.χ. ειδικότητες που έχουν ανθυγιεινό επίδομα και άλλες που δεν έχουν. Σε γενικές γραμμές τα επιδόματα είναι τέτοια όπως σε όλους τους φορείς και σε όλες τις επιχειρήσεις, είτε είναι ιδιωτικές είτε δημόσιες.
// Ποιες είναι οι τελικές μηνιαίες αποδοχές πριν από την επιβολή του Μνημονίου και ποιες τώρα.
– Για να γίνω πιο σαφής και αντιληπτός θα ήθελα να σας αναφέρω τις δικές μου αποδοχές, οι οποίες βέβαια ακολουθούνται από 30 χρόνια υπηρεσίας και επιπλέον τα οικογενειακά μου, δηλαδή το ότι είμαι παντρεμένος και έχω δύο παιδιά. Οι μεικτές μου αποδοχές δεν υπερβαίνουν τις 3.000 ευρώ και, βέβαια, οι καθαρές τα 1.700-1.800 ευρώ. Να σημειωθεί επιπλέον ότι εργαζόμαστε και κατά τις ημέρες των Κυριακών, των αργιών και τις νυχτερινές ώρες, με ό,τι αυτό σημαίνει σε επίπεδο αμοιβών, οι οποίες βέβαια συμπεριλαμβάνονται σε αυτές που ανέφερα παραπάνω.
// Για ποιον λόγο σας έδωσαν τα επιδόματα; Προσφέρετε εργασία πέραν του προβλεπόμενου ωραρίου; Αυτή όμως δεν είναι υπερωριακή απασχόληση, δεν πληρώνεται ως υπερωρία; Επίδομα για… ψωμοτύρι, όπως γράφτηκε, παίρνετε; Δεν είναι προκλητικό; Στον ιδιωτικό τομέα εργαζόμενος παίρνει επιδόματα;
– Κατ’ αρχάς, δεν μας τα έδωσε κανείς τα επιδόματα.
Τα κατέκτησαν οι εργαζόμενοι στη διάρκεια της λειτουργίας της εταιρείας μας εδώ και 140 χρόνια και τα περισσότερα έχουν κατακτηθεί σε παλαιότερες εποχές, δύσκολες, με αγώνες που έχουν γράψει ιστορία στο συνδικαλιστικό κίνημα του χώρου μας και όχι μόνο. Σε ό,τι αφορά το λεγόμενο ψωμοτύρι, εδώ υπάρχει ένα τεράστιο ψέμα και λαϊκισμός σε όλο του το μεγαλείο. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, έντυπα και ηλεκτρονικά, έχουν μπει σε έναν αγώνα δρόμου προσπαθώντας να συκοφαντήσουν τους εργαζόμενους, όπως πολλές φορές έχουν κάνει και στο παρελθόν, με σκοπό τον κοινωνικό αυτοματισμό, δηλαδή να στρέφουν τη μια κοινωνική ομάδα απέναντι στην άλλη εξυπηρετώντας ακριβώς τις προθέσεις της εκάστοτε κυβέρνησης, ώστε να πετύχει ευκολότερα τους στόχους της, δηλαδή την περαιτέρω εξαθλίωση των εργαζομένων στο όνομα του Μνημονίου.
Τελικά προκλητικά δεν είναι τα επιδόματα που παίρνουν οι εργαζόμενοι, αλλά αυτά που λέγονται και γράφονται. Το ψωμοτύρι ήταν ένα επίδομα τότε βέβαια που ήταν ιδιωτική η επιχείρηση, σε εποχές δύσκολες, σε εποχές πολέμου, αλλά και αργότερα, που δινόταν σαν επίδομα τροφής κυρίως στους νυχτοφύλακες και στους εργάτες γραμμής. Σήμερα βέβαια εκλείπουν οι συνθήκες του τότε (μέχρι στιγμής, βέβαια, γιατί με την πολιτική που ασκείται σήμερα κάνεις δεν ξέρει…). Το σημερινό κόστος αυτού του επιδόματος δεν ξεπερνά σε ετήσια βάση τα 120 ευρώ για όσο από το προσωπικό το λαμβάνει. Τώρα αν σώζεται η εθνική οικονομία από τα 120 ευρώ αυτού του επιδόματος, το οποίο εκ παραδρομής εξακολουθεί να υπάρχει, να το εξετάσουμε και να το καταργήσουμε.
Σε ό,τι αφορά τις υπερωρίες. Πρέπει να σημειώσετε ότι το τελευταίο διάστημα στην ΗΣΑΠ ΑΕ ο αριθμός των εργαζομένων είναι ο μικρότερος που έχει υπάρξει, ίσως και μεταπολεμικά.
Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα και με μια μελέτη της εταιρείας, αν στον ΗΣΑΠ είχαμε 300 εργαζόμενους επιπλέον απ’ ό,τι έχουμε σήμερα, θα είχαμε μικρότερη δαπάνη μισθοδοσίας κατά 8 έως 10 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και αυτό γιατί θα είχαν εκλείψει εντελώς οι υπερωρίες. Αν δεν υπάρξει αύξηση του προσωπικού με νέους εργαζόμενους στο εξής, η εταιρεία δεν θα μπορεί να ανταπεξέρχεται στις ανάγκες της, αφού μέσα στο έτος οι αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης είναι γεωμετρικά περισσότερες από κάθε άλλη φορά…
Εδώ είναι η κόκκινη γραμμή. Όχι γιατί το λέμε εμείς, αλλά γιατί είναι αντικειμενικά έτσι.
// Οι προσλήψεις στον ΗΣΑΠ, αλλά και στους άλλους φορείς συγκοινωνιών, πώς έγιναν; Με διαφανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες ή από βουλευτικά και υπουργικά γραφεία; Αν έτσι γίνονταν, τα σωματεία γιατί δεν αντέδρασαν; Ή έπαιρναν το μερτικό τους;
– Ίσως ο καλύτερος νόμος που έχει ψηφιστεί ποτέ στην Ελλάδα να είναι ο ν.2190, νόμος που σταμάτησε την αδικία και την εξάρτηση των πολιτών από τα βουλευτικά γραφεία για την πρόσληψη στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Στον ΗΣΑΠ, στην ΕΘΕΛ και στον ΗΛΠΑΠ οι προσλήψεις γίνονται σύμφωνα με αυτόν τον νόμο.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έκανε προσπάθεια να αλλοιώσει τον νόμο με την περίφημη συνέντευξη, πράγμα που επιχείρησε να κάνει και στον ΗΣΑΠ, όμως με δυναμική αντίδρασή μας το αποτρέψαμε. Θα υπερασπιστούμε την αξιοκρατία στις προσλήψεις δυναμικά, όπως κάναμε και το προηγούμενο διάστημα.
// Για τη διαφυγή εσόδων από επιβάτες που δεν κόβουν εισιτήριο, μηχανισμός ελέγχου δεν υπάρχει;
– Δυστυχώς, μηχανισμός ελέγχου ουσιαστικά δεν υπάρχει. Παλαιότερα υπήρχε. Φαντασθείτε ότι υπήρχαν 7 βάρδιες των 3-4 ατόμων το πρωί και άλλες τόσες το βράδυ, δηλαδή κοντά στα 45 άτομα την ημέρα που… σάρωναν τους σταθμούς και δεν άφηναν κανέναν να περάσει χωρίς εισιτήριο. Σήμερα στον μηχανισμό ελέγχου έχουν απομείνει 6 άτομα που ουσιαστικά με το ρεπό και τις αργίες μένουν 4, για να ελέγχουν τους περίπου 600.000 επιβάτες που διακινούνται κάθε μέρα με τους συρμούς του ΗΣΑΠ. Και βέβαια μόνο έλεγχο δεν μπορούμε να πούμε ότι κάνουν, γιατί απλούστατα δεν είναι δυνατόν να κάνουν. Αυτό οφείλεται στο ότι εδώ και χρόνια το προσωπικό του ΗΣΑΠ δεν ανανεώνεται, με αποτέλεσμα όλες οι υπηρεσίες να λειτουργούν οριακά και η δουλειά να βγαίνει χάρη στο φιλότιμο των εργαζομένων. Με βάση δικά μας στοιχεία, λόγω της μη ύπαρξης ελέγχου, το 40% των επιβατών ταξιδεύει χωρίς εισιτήριο!
// Πώς εξηγείται το γεγονός ότι όλοι οι οργανισμοί συγκοινωνιών έχουν ελλείμματα δισεκατομμυρίων και για να τα καλύψουν παίρνουν συνέχεια δάνεια; Το κράτος δεν καταβάλλει τα χρήματα που του αναλογούν μια και η τιμή των εισιτηρίων δεν καλύπτει το κόστος λόγω οικονομικής πολιτικής;
– Σαφώς και είναι υποχρέωση του κράτους να επιδοτεί τις συγκοινωνίες μια και αποτελούν κοινωνικό αγαθό. Το κράτος όμως ουδέποτε σεβάστηκε απόλυτα την υποχρέωσή του αυτή. Όμως οι επιχορηγήσεις αυτές ήταν πάντα μειωμένες. Ποτέ δεν ήταν ακέραιες. Έτσι οι διοικήσεις των συγκοινωνιακών φορέων, για να καλύπτουν τα ελλείμματά τους, κατέφευγαν στον δανεισμό. Και μάλιστα με ληστρικό επιτόκιο, γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Ο ΟΑΣΑ έχει πάρει δάνεια με 10,5% επιτόκιο! Αν ζητά λοιπόν η κυβέρνηση υπαίτιους για την κακή οικονομική κατάσταση των συγκοινωνιακών φορέων, ας κοιτάξει τον… καθρέφτη και όχι να «δείχνει» τους εργαζόμενους. Και κάτι ακόμα! Το κακό θα μπορούσε να είναι μικρότερο αν η κυβέρνηση αντιμετώπιζε με τα ίδια μέτρα και σταθμά τις ιδιωτικές με τις δημόσιες συγκοινωνίες. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι ο ΟΑΣΘ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης) που διακινεί 200 εκατ. επιβάτες ετησίως, παίρνει διπλάσια επιχορήγηση απ’ όση όλες οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας μαζί, που διακινούν 800 εκατ. άτομα τον χρόνο! Το ίδιο συμβαίνει και στην Olympic Air του κ. Βγενόπουλου αλλά και στην ακτοπλοΐα για τα πλοία που εκτελούν τις άγονες γραμμές και επιχορηγούνται στο σύνολο των ελλειμμάτων που προκύπτουν από την κοινωνική πολιτική που ασκείται εκεί. Θα μπορούσαν να είναι μικρότερα τα ελλείμματα των φορέων των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας εάν δεν υπήρχε υπερτιμολόγηση των προμηθειών. Υπάρχει όμως και ασυδοσία των εταιρειών που παίρνουν τα έργα, γιατί προφανώς έχουν πολιτική κάλυψη. Ενδεικτικά αναφέρω πως πέρυσι για ένα έργο που είχε βγει σε διαγωνισμό εμφανίσθηκε μια εταιρεία και πήρε το έργο αντί 900.000 ευρώ. Φέτος εμφανίσθηκαν τρεις εταιρείες και η μειοδότρια πήρε το έργο με 350.000 ευρώ! Οι 2 εταιρείες που εμφανίστηκαν επιπλέον φέτος υπήρχαν και πριν, αλλά δεν έμπαιναν. Έτσι ο ΗΣΑΠ πλήρωνε τριπλάσια λεφτά επί αρκετά χρόνια. Αν όλα αυτά τα… περίεργα τα έψαχνε ένας Εισαγγελέας, η ασυδοσία θα σταματούσε. Επίσης κατά καιρούς έγιναν προμήθειες μηχανημάτων τα οποία αποδείχθηκαν ακατάλληλα ή μη συμβατά και παραμένουν άθικτα στα κουτιά τους! Υπήρξε προμήθεια ραδιοδικτύου κόστους πολλών εκατομμυρίων, το οποίο εγκαταστάθηκε αλλά δεν λειτούργησε ποτέ. Στην κυριολεξία πεταμένα λεφτά!
// Τώρα που φθάσαμε εδώ, υπάρχει διέξοδος; Εκτός από το μαχαίρι που έχει πάρει η κυβέρνηση;
– Μας κατηγορεί η κυβέρνηση για υψηλόμισθους και προνομιούχους και διαδίδει στα ΜΜΕ ότι παίρνουμε του κόσμου τα λεφτά. Μην ξεχνάτε όμως ότι οι τελευταίες προσλήψεις που έγιναν πριν από 5 περίπου χρόνια δεν υπολογίστηκαν σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες και ούτε βέβαια με το γεγονός ότι πολλοί εργαζόμενοι το επόμενο διάστημα επρόκειτο να συνταξιοδοτηθούν. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε 30, 35 και ακόμα περισσότερα χρόνια υπηρεσίας αφού ο μέσος όρος ηλικίας στους εργαζόμενους του ΗΣΑΠ ξεπερνά τα 48 χρόνια. Μοιραία οι αποδοχές των παλαιοτέρων είναι μεγαλύτερες από εκείνες των νεωτέρων.
// Ποια θα είναι η αντίδρασή σας. Θα πάτε σε απεργίες διαρκείας νεκρώνοντας την Αθήνα; Θα συμμετάσχουν όλα τα μεταφορικά μέσα; Ρωτάμε γιατί λένε ότι είστε διασπασμένοι, ότι δεν υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ του ενός φορέα με τον άλλο.
– Εμείς στον ΗΣΑΠ είμαστε πολύ φειδωλοί σε κινητοποιήσεις γιατί δεν θέλουμε να ταλαιπωρούμε τον κόσμο. Εμείς θέλουμε να παρέχουμε στον κόσμο σωστή και ασφαλή διακίνηση. Δεν θέλουμε να του δημιουργήσουμε κι άλλα προβλήματα. Αρκετά έχει. Γι’ αυτό και όποτε κάνουμε στάσεις εργασίας, φροντίζουμε να είναι σε ώρες που δεν διακινείται πολύς κόσμος. Η απεργία είναι το έσχατο μέσον και θα καταφύγουμε σ’ αυτό μόνο σε ακραίες περιπτώσεις. Να σημειωθεί όμως ότι αν προκύψουν αυτές οι ακραίες περιπτώσεις τότε κι εμείς είναι σίγουρο ότι θα συμπεριφερθούμε το ίδιο ή και ακόμα πιο ακραία στις κινητοποιήσεις μας.
// Η κοινωνία είναι μαζί σας; Δεν φοβάστε ότι όταν αρχίσει να ταλαιπωρείται και δεν μπορεί να πάει στη δουλειά του ο κόσμος, θα τα βάλει μαζί σας; Το κλίμα είναι πολύ κακό για όλες της ΔΕΚΟ. Ότι είστε οι προνομιούχοι εργαζόμενοι.
– Ακόμα δεν έχουμε αποφασίσει συνολικά αν θα πάμε σε απεργίες. Όσον αφορά το αν είμαστε προνομιούχοι, έχω να πω πως σίγουρα σε σχέση με τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα είμαστε σχετικά ίσως σε καλύτερη μοίρα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είμαστε προνομιούχοι. Έχουμε κι εμείς τις αγωνίες, τα προβλήματα και τις ανασφάλειες για το μέλλον των οικογενειών μας. Πρέπει να πω όμως, αναλαμβάνοντας και εγώ ο ίδιος το μερίδιο της ευθύνης που μου αναλογεί, ότι το συνδικαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα έχει ένα έλλειμμα ως προς αυτό, γιατί τα συνδικάτα όπως αυτά των ΔΕΚΟ με τη δύναμη που έχουν δεν έδειξαν την ανάλογη αλληλεγγύη προς τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Η θέση η δική μας είναι ότι απεργίες θα γίνουν μόνο όταν δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Πολύ φοβόμαστε όμως ότι τελικά θα μας αναγκάσουν σε αυτές. Αντιλαμβανόμαστε πλήρως την ταλαιπωρία του κόσμου και δεν είναι στις προθέσεις μας να τον ταλαιπωρήσουμε. Γι’ αυτό και εμείς, ως Σωματεία Εργαζομένων στον ΗΣΑΠ, ουδέποτε μέχρι σήμερα έχουμε κάνει στάση εργασίας για να κάνουμε γενική συνέλευση. Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται από τους συλλόγους της κάθε εταιρείας. Δεν αφορούν το σύνολο των εργαζομένων στις συγκοινωνίες.
Ν. Π.