Φρένο στο «απευθείας εμπόριο»: Τα κατεχόμενα δεν είναι τρίτη χώρα

Ως προς αυτήν τη δεύτερη μάχη, προκλήθηκε σύγχυση για το ποιος και πώς θα πάρει μια τέτοια απόφαση. Η Διάσκεψη των Προέδρων, η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου ή η Ολομέλεια; Με βάση το άρθρο 37 του Κανονισμού, η Ολομέλεια είναι αυτή που αποφασίζει για τα ζητήματα νομικής βάσης. Συνεπώς, η απόφαση της Επιτροπής Νομικών θα τεθεί ενώπιον της Διάσκεψης των Προέδρων των πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία, λογικά, θα στείλει το θέμα στην Ολομέλεια, εκτός και αν για λόγους σκοπιμοτήτων το όλο θέμα μείνει «παγωμένο».
Θωράκιση
της Κυπριακής Δημοκρατίας
Τη Δευτέρα το βράδυ, η Επιτροπή Νομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υιοθέτησε την πρόταση του εισηγητή Κουρτ Λέχνερ, με ψήφους 18 υπέρ, 5 κατά και μία αποχή. Σύμφωνα με την εισήγηση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αναρμόδιο για να αποφασίσει επί του Κανονισμού για το λεγόμενο «απευθείας εμπόριο» και ως εκ τούτου το ζήτημα θα πρέπει να παραμείνει στα χέρια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου, σύμφωνα με τον εισηγητή και με βάση τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η απόφαση θα ληφθεί με ομοφωνία. Δηλαδή, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα του βέτο εάν για οποιονδήποτε λόγο δεν συμφωνεί με τον Κανονισμό.
Ακατάλληλη η νομική βάση
Η εισήγηση Λέχνερ στηρίχθηκε στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία τονίζει ότι η νομική βάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή το άρθρο 207 (2), είναι ακατάλληλη, αφού με βάση το Πρωτόκολλο 10 εντάχθηκε ολόκληρη η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ. Συνεπώς, το βόρειο τμήμα της Κύπρου δεν συνιστά ούτε τρίτη οντότητα ούτε τρίτο κράτος. Στη γνωμάτευση επισημαίνεται ότι η ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να σεβαστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα οποία υποσκάπτονται από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για άνοιγμα των κατεχόμενων λιμανιών και του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου.
Τρεις πυλώνες
Η εισήγηση Λέχνερ ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αναρμόδιο και ότι το θέμα θα πρέπει να παραμείνει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έρχεται να διευκρινίσει την πρόταση της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία τονίζει τα εξής: Μπορεί το Πρωτόκολλο 10 να καταγράφει ότι η απόφαση για την άρση της αναστολής του κοινοτικού κεκτημένου στο βόρειο τμήμα της Κύπρου θα ληφθεί ομόφωνα μετά τη λύση, όμως με βάση το άρθρο 1, παράγραφος 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου, δεν αποκλείεται η λήψη μέτρων για την οικονομική ανάπτυξη των Τουρκοκυπρίων και την άρση της αναστολής του κοινοτικού κεκτημένου σταδιακά και προ της λύσης. Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να εισηγηθεί τέτοια μέτρα. Όμως θα πρέπει: 1. Τα μέτρα αυτά να έχουν ως νομική βάση το Πρωτόκολλο 10. 2. Να αποφασιστεί η τύχη τους σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και μάλιστα ομόφωνα, καθότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αναρμόδιο. 3. Δεν θα πρέπει να παρακάμπτεται η Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Κομισιόν σημειώνει τη
θέση της Επιτροπής Νομικών
Την ίδια στιγμή, στην τουρκική ιστοσελίδα Abhaber.com καταγράφεται η θέση της εκπροσώπου του ευρωπαίου Επιτρόπου για θέματα Διεύρυνσης Στέφαν Φούλε, Άγκελα Φιλότε, για την απόφαση της Επιτροπής Νομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον Κανονισμό για το «απευθείας εμπόριο».
Σύμφωνα με την κ. Φιλότε: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνει υπόψη της τη νομική γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την ψηφοφορία γι’ αυτήν τη γνωμοδότηση στην Επιτροπή Νομικών υπέρ της πρότασης να εξετάσει το άρθρο 1 (2) του Πρωτοκόλλου 10 ως την κατάλληλη νομική βάση για το απευθείας εμπόριο». Τονίζει μεν αυτά η κ. Φιλότε, αλλά ταυτοχρόνως επισημαίνει ότι «ο μόνος σκοπός της πρότασης για τον Κανονισμό για το απευθείας εμπόριο είναι η θέσπιση προτιμησιακού καθεστώτος εμπορικών συναλλαγών. Ωστόσο, έχει συνταχθεί με προσοχή για να διασφαλιστεί ότι δεν συνεπάγεται αναγνώριση». Και προσθέτει: «Μια περιεκτική διευθέτηση (του Κυπριακού) θα είναι φυσικά η καλύτερη λύση και θα καταστήσει οποιαδήποτε πρόταση για το απευθείας εμπόριο περιττή. Η Επιτροπή καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεχίσουν με σθένος τη διαδικασία διαπραγμάτευσης».
= Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας με επιστολή του προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, αναφέρεται στην απόφαση της Επιτροπής Νομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ζητά την απόσυρση του Κανονισμού για το απευθείας εμπόριο λόγω λανθασμένης νομικής βάσης.