Την εθνική κυριαρχία μας στο Αιγαίο έβαλε σε διάλογο με τον Ερντογάν ο Γιώργος!

Φυσικά, το ότι η Ελλάδα μπήκε σε απευθείας πολιτικό διάλογο με την Άγκυρα για βασικό θέμα εθνικής κυριαρχίας που αφορά το καθεστώς του Αιγαίου, και δη τον εναέριο χώρο, είναι πρωτάκουστο.
Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα τον Μάιο, ο Ταγίπ Ερντογάν έβαλε, με μια πρόταση-παγίδα, την ελληνική πλευρά να συζητάει για το καθεστώς του Αιγαίου μέσα από διαδικασίες μυστικής διπλωματίας και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία των διερευνητικών επαφών που έχουν ως αντικείμενο το ενδεχόμενο συμφωνίας για συνυποσχετικό, ώστε να παραπεμφθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Ουσιαστικά, στις μυστικές συνομιλίες του με την Αθήνα ο «κουμπάρος» Ερντογάν έθεσε επί τάπητος, όπως αποκαλύπτεται από απόρρητο τηλεγράφημα του υπουργείου Εξωτερικών, τη διαμόρφωση καθεστώτος συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Η ελληνική κυβέρνηση έπεσε αρχικά στην παγίδα και τον Ιούνιο ξεκίνησε τις μυστικές διαπραγματεύσεις. Ωστόσο ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, που ήταν και ο αποδέκτης της πρότασης-παγίδας του Ερντογάν, αντιλαμβανόμενος στη συνέχεια την έκταση του θέματος, αλλά και φοβούμενος διαρροή από την τουρκική πλευρά που θα τον εξέθετε και θα προκαλούσε αντιδράσεις στην Ελλάδα, έδωσε εντολή να παγώσουν οι συνομιλίες, γνωρίζοντας ότι μέσα στο ΠΑΣΟΚ θα γινόταν ο χαμός…
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», η οποία έφερε στη δημοσιότητα απόρρητο τηλεγράφημα του υπουργείου Εξωτερικών, που διέρρευσε προφανώς κατ’ εντολήν της κυβέρνησης για να προλάβει ενδεχόμενες «αποκαλύψεις» του Ερντογάν την Πέμπτη και την Παρασκευή για το θέμα, τον Μάιο ο τούρκος πρωθυπουργός είχε προτείνει στον Γ. Παπανδρέου παράλληλο δίαυλο διαλόγου για το Αιγαίο –ανεξάρτητο από τις διερευνητικές επαφές– για τα αεροναυτιλιακά θέµατα. Στόχος, να μειωθεί, υποτίθεται, η ένταση των δύο χωρών στον αέρα και ο κίνδυνος πρόκλησης ατυχημάτων (κι ας έβγαζε εκείνες τις μέρες η Άγκυρα τα πλοία «Τσεσμέ» και «Πίρι Ρέις» για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας).
Η πρόταση έγινε δεκτή από την ελληνική πλευρά και όπως προκύπτει από το σχετικό απόρρητο τηλεγράφηµα του ΥΠΕΞ στις 18 Ιουνίου, έναν μήνα μετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα, ο γενικός γραµµατέας του ΥΠΕΞ Ι. Αλέξιος Ζέππος και ο τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής των διερευνητών επαφών από την τουρκική πλευρά Φεριντούν Σινιρλίογλου συναντήθηκαν για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη µε ατζέντα τα αεροναυτιλιακά θέµατα στο Αιγαίο. Η τουρκική πλευρά ζήτησε να συζητηθεί η δέσµη µέτρων που είχε θέσει τον Αύγουστο του 2009, ο «κώδικας συµπεριφοράς» που είχε προτείνει το 2006, καθώς και τα μέτρα πτητικής συµπεριφοράς που είχε αντιπροτείνει η ελληνική πλευρά το 2006 και για τα οποία ουδέποτε έλαβε απάντηση.
Σε αυτά προστέθηκαν οι δύο προτάσεις που απηύθυνε δηµοσίως στην Αθήνα ο τούρκος πρωθυπουργός και αφορούν τις άοπλες πτήσεις πάνω από το Αιγαίο και την ανταλλαγή ηµερήσιων σχεδίων πτήσης (daily flight schedules). Μάλιστα ο Φ. Σινιρλίογλου διευκρίνισε ότι βασικότερος στόχος είναι να βρεθούν πρακτικοί τρόποι μείωσης της έντασης παρά να αντιµετωπιστεί η ουσία των προβληµάτων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, σύµφωνα µε το τηλεγράφηµα, θα έπρεπε «να µετατραπεί ο αγώνας µπάσκετ σε αγώνα βόλεϊ, βάζοντας ένα δίχτυ ασφαλείας στη µέση» («to turn the basketball into a volleyball game by putting a safety net in the middle»).
Τα τρία βασικά σημεία της τουρκικής πρότασης είναι τα εξής:
α) Να υπάρξει μυστική «συµφωνία κυρίων» για να εφαρµοστεί «κώδικας συµπεριφοράς» πέραν των 10 ναυτικών μιλίων.
β) Να αποφευχθούν οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά εφόσον οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται µε λιγότερο επιθετικό τρόπο!
γ) Μα μειωθούν οι τουρκικές παραβιάσεις εντός των 6-10 ναυτικών μιλίων εφόσον μειωθούν και οι ελληνικές αναχαιτίσεις στον διεθνή εναέριο χώρο, μακριά από τις ελληνικές ακτές.
Πρότειναν ακόµη να υπάρξει νέα συνάντηση, η οποία και έγινε στις 29 Ιουνίου στην Αθήνα, προκειµένου να συγκεντρωθούν οι προτάσεις που έχουν διατυπώσει και οι δύο πλευρές κατά καιρούς και να διαµορφωθεί κοινή βάση συζήτησης. Με το πρόσχηµα ότι τα εν λόγω ζητήµατα πρέπει να αντιµετωπιστούν αµέσως, ο τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών πρότεινε να προχωρήσουν οι συνοµιλίες ανεξάρτητα από την πορεία των διερευνητικών επαφών και μάλιστα ζήτησε να έχουν ολοκληρωθεί στα τέλη του Σεπτεµβρίου…
Ωστόσο, οι συνοµιλίες «πάγωσαν» επ’ αόριστον µε εντολή του έλληνα πρωθυπουργού, καθώς εκτιµήθηκε ότι οι τουρκικές προτάσεις θίγουν κυριαρχικά δικαιώµατα και επιχειρούν να επιβάλουν καθεστώς συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Ως εκ τούτου, σύµφωνα µε πληροφορίες, τα αεροναυτιλιακά τελούν αυτήν τη στιγµή υπό καθεστώς ιδιότυπης εξαίρεσης από τις διερευνητικές επαφές. Διπλωματικές πηγές σηµειώνουν πως σε ό,τι αφορά την αποφυγή τουρκικών υπερπτήσεων εντός της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης (6 ναυτικά µίλια), η Άγκυρα επιχειρεί να παρουσιάσει το αυτονόητο ως παραχώρηση. Όσο για τον περιορισµό των πτήσεων τουρκικών αεροσκαφών εντός των 6-10 ναυτικών μιλίων εφόσον υπάρξει ανάλογη μείωση των ελληνικών αναχαιτίσεων στον διεθνή εναέριο χώρο, η πρόταση αυτή έρχεται σε αντίθεση µε την ως σήµερα πολιτική αναγνώρισης όλων των εισερχόμενων αεροσκαφών εντός του FΙR Αθηνών, αν δεν έχουν καταθέσει σχέδιο πτήσης. Ουσιαστικά, σηµειώνουν οι ίδιες διπλωµατικές πηγές, η πρόταση για «εικονικές» αεροµαχίες ύστερα από αλληλοπροειδοποίηση ή προσυνεννόηση ώστε να μπορεί η κάθε πλευρά να συντηρεί τις πάγιες θέσεις της, δεν είναι παρά το πρόσχηµα για να καταργηθούν οι αναχαιτίσεις και αναγνωρίσεις των τουρκικών µαχητικών, θέτοντας θέµα αµφισβήτησης των ελληνικών αρµοδιοτήτων επί του ελληνικού εναέριου χώρου.
Παγίδα θεωρείται εξάλλου από αρµόδιες πηγές και η πρόταση που παρουσίασε δηµοσίως στην Αθήνα ο Ταγίπ Ερντογάν περί αφοπλισµένων αεροσκαφών στις πτήσεις πάνω από το Αιγαίο, η οποία αποτελεί και πάγια αµερικανική θέση. Η ελληνική πλευρά αντιπαραθέτει ότι τα ελληνικά μαχητικά πετούν οπλισµένα λόγω της υποχρέωσής τους που απορρέει από την αποστολή ελέγχου του FΙR Αθηνών, ενώ τα τουρκικά πετούν οπλισµένα από επιλογή.
Πάντως ο Γ. Παπανδρέου και ο Ταγίπ Ερντογάν κράτησαν κλειστά τα χαρτιά τους μετά τη συνάντηση που είχαν την Παρασκευή για όλα τα μείζονα θέματα, αν και κατά τις μαραθώνιες συνομιλίες τους τα έθεσαν όλα επί τάπητος (υφαλοκρηπίδα, παραβιάσεις, χωρικά ύδατα κ.ά.). Προκειμένου μάλιστα να αποφύγουν την «πίεση» των δημοσιογράφων, έκαναν σύντομες δηλώσεις και δέχτηκαν μόνο δύο σύντομες ερωτήσεις.
Εντύπωση προκαλεί ωστόσο το σχόλιο τουρκικών διπλωματικών κύκλων που χαρακτήρισαν τις συνομιλίες «αποδοτικές» και για την υφαλοκρηπίδα και για το Αιγαίο, χαρακτηρισμό που για πρώτη φορά χρησιμοποιεί η τουρκική πλευρά.