Η αναπροσαρμοζόμενη ψήφος

Σε παλιότερες εποχές υπήρχε μια σχετικά μικρή κατηγορία ψηφοφόρων που μετακινείτο από το ένα κόμμα στο άλλο σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Για τους υπόλοιπους ψηφοφόρους, που είχαν μια λίγο πολύ σταθερή ιδεολογική και πολιτική θέση, οι μετακινούμενοι θεωρούντο πολιτικά καιροσκόποι που πήγαιναν με το ρεύμα της εποχής και τα προσωπικά συμφέροντά τους ή απολιτικοί.
Σήμερα, που το ελληνικό πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους απαξίωσης, η άλλοτε μικρή κατηγορία μετακινούμενων ψηφοφόρων έχει μεταβληθεί σε σχετική πλειοψηφία. Σ’ αυτήν τη σχετική πλειοψηφία περιλαμβάνονται όσοι δηλώνουν ότι δεν εμπιστεύονται ως ικανούς για τη διακυβέρνηση της χώρας ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε τη ΝΔ (η στήλη «κανένας από τους δύο» στις δημοσκοπήσεις). Περιλαμβάνονται επίσης όσοι αηδιασμένοι από τα πολιτικά κόμματα κάνουν αποχή ή ψηφίζουν λευκό-άκυρο. Οι πολίτες αυτής της σχετικής πλειοψηφίας, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, δεν είναι απολιτικοί, αντίθετα μια μερίδα τους είναι έντονα πολιτικοποιημένη, θεωρούν όμως τα δύο μεγάλα κόμματα πολιτικά αφερέγγυα, ενώ δεν βλέπουν στα μικρότερα εναλλακτική προοπτική. Λόγω της απαξίωσης του πολιτικού συστήματος, μόνο μία μειοψηφία των πολιτών-ψηφοφόρων ταυτίζεται ιδεολογικά και πολιτικά με τα κόμματα στο σύνολό τους.
Παρόλο το αδιέξοδο στην εκπροσώπηση της κοινωνίας, τα προβλήματα είναι εδώ. Η χώρα έχει χάσει μέρος της εθνικής ανεξαρτησίας της (όπως ομολόγησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου στη Βουλή), έχει μεταβληθεί σε προτεκτοράτο-πειραματόζωο με ύπατο αρμοστή την τριαρχία ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ («τρόικα»). Οι έλληνες πολίτες βλέπουν τους μισθούς και τις συντάξεις τους να μειώνονται δραματικά, βιώνουν μια πρωτοφανή ανεργία (12% σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία) με παράλληλη αποδιοργάνωση των εργασιακών σχέσεων, ο πληθωρισμός καλπάζει (5,5%) ροκανίζοντας ακόμη περισσότερο τα εισοδήματα, τα λουκέτα πλημμυρίζουν την αγορά και έρχονται ακόμη πολύ χειρότερα μέτρα αν ο Γ. Παπανδρέου και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ καταφέρουν να περάσουν αλώβητοι τις προσεχείς δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Μπορούμε να τα αγνοήσουμε όλα αυτά; Οι Έλληνες ζουν σ’ αυτήν τη χώρα, εδώ είναι το σπίτι τους, εδώ μεγαλώνουν τα παιδιά τους, εδώ είναι η ζωή τους και θέλουν ένα καλύτερο μέλλον και όχι δέκα χρόνια φτώχειας, όπως υπόσχεται το Μνημόνιο.
Εάν μια μεγάλη μερίδα των πολιτών (η σχετική πλειοψηφία), αηδιασμένη και θυμωμένη με τα κόμματα και τις πολιτικές ηγεσίες τους, επιλέξει την αποχή ή το λευκό-άκυρο, τότε γυρίζει την πλάτη στα προβλήματα που βιώνει καθημερινά, σαν να μην την αφορούν. Το υπάρχον πολιτικό σύστημα ευνοεί, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, την αποχή και το λευκό-άκυρο, γιατί βγάζει εκτός όσους αντιτίθενται σ’ αυτό και αφήνει το πεδίο ελεύθερο στους κομματικούς στρατούς, δηλαδή στους δεδομένους-ελεγχόμενους ψηφοφόρους. Η αποχή και το λευκό-άκυρο σημαίνει ότι παίρνουμε τη θέση του θεατή σε μια μάχη από την έκβαση της οποίας κρίνεται η ζωή όλων μας.
Στη σημερινή εποχή της «νέας ξενοκρατίας» που βιώνουν οι έλληνες πολίτες σημασία έχει το μείζον και όχι το έλασσον διακύβευμα. Το μείζον είναι το Μνημόνιο και οι πολιτικές που περιέχονται σ’ αυτό, το έλασσον είναι αν είναι καλός ή κακός ο υποψήφιος δήμαρχος ή περιφερειάρχης ή αν ταυτιζόμαστε πολιτικά με το κόμμα που τον υποστηρίζει. Αυτό είναι το υπόβαθρο της αναπροσαρμοζόμενης ψήφου, δηλαδή της ψήφου που δίνεται με κριτήριο το μείζον πολιτικό πρόβλημα της κοινωνίας σε μια δεδομένη στιγμή, ανεξάρτητα από ιδεολογικές και πολιτικές ταυτίσεις στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Ψηφίζοντας υποψηφίους που αντιτίθενται στο Μνημόνιο δεν εκφράζουμε μόνο τον θυμό και την οργή μας για όσα γίνονται και όσα πρόκειται να γίνουν για μας χωρίς εμάς, αλλά υπονομεύουμε την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών. Αν το βράδυ των εκλογών ο Γ. Παπανδρέου δεχθεί ένα ηχηρό πολιτικό χαστούκι δεν θα μπορεί να ισχυρίζεται, όπως κάνει μέχρι τώρα, ότι έχει τη συναίνεση της πλειοψηφίας των Ελλήνων. Πρέπει ο ίδιος, τα στελέχη της κυβέρνησής του και οι κηδεμόνες τους της «τρόικας» να αισθανθούν ότι αποτελούν μικρή μειοψηφία μέσα στην ελληνική κοινωνία.
Η αναπροσαρμοζόμενη ψήφος δεν είναι ψήφος διαμαρτυρίας αλλά βαθύτατα πολιτική, αφού μπορεί να φέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα. Γι’ αυτό όταν σε μια εκλογική περιφέρεια υπάρχουν περισσότεροι του ενός υποψήφιοι που αντιτίθενται στο Μνημόνιο έχει μεγάλη σημασία να μην υπάρξει κατακερματισμός των ψήφων, που θα φέρει τον υποψήφιο της κυβέρνησης στην πρώτη θέση, αλλά να ενισχυθεί ο υποψήφιος του κόμματος που μπορεί ν’ αλλάξει τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων σε ολόκληρη τη χώρα.
Η αναπροσαρμοζόμενη ψήφος δεν είναι λευκή επιταγή ούτε πολιτική -και πολύ περισσότερο ιδεολογική- προσχώρηση σ’ ένα κόμμα, είναι ψήφος για την αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία στη σημερινή συγκυρία. Στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση οι πολίτες μπορούν να αναπροσαρμόσουν την ψήφο τους ανάλογα με τα τότε νέα δεδομένα.
Τέλος, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στους απογοητευμένους από το πολιτικό σύστημα ψηφοφόρους ότι το Μνημόνιο δεν έχει μόνο την οικονομική διάσταση που αναφέραμε πιο πάνω. Η μειωμένη εθνική κυριαρχία προοιωνίζεται συνεκμετάλλευση του Αιγαίου με την Τουρκία, «κυπροποίηση» της Θράκης, παραχώρηση του ονόματος της Μακεδονίας στους Σκοπιανούς και επικυριαρχία της Τουρκίας σε ολόκληρη την Κύπρο μέσω των δύο ανεξάρτητων κρατών, της εναλλασσόμενης προεδρίας και της σταθμισμένης ψήφου.
Αντί για καλό κουράγιο Έλληνες, ας ευχηθούμε καλό βόλι Έλληνες.