Είναι ασφαλής η επένδυση στα φωτοβολταϊκά πάρκα;
Επιπλέον αυτές οι αποδόσεις φαίνεται αρχικά να έχουν στην ουσία ελάχιστο επενδυτικό ρίσκο, καθόσον οι τράπεζες χρηματοδοτούν το μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης με ενέχυρο τα έσοδα και την αξία του εξοπλισμού. Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω να παρουσιάζεται απόσβεση της επένδυσης σε διάρκεια 4-6 ετών, με εγγυημένο από το κράτος έσοδο για άλλα επιπλέον 15 έτη.
• Είναι όμως η επένδυση σε κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκών πάρκων μια ασφαλής, σε τέτοιο βαθμό επένδυση;
• Υπάρχουν παράγοντες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την επένδυση ή έστω να μετριάσουν σημαντικά τα οικονομικά αποτελέσματα;
Η αλήθεια είναι ότι ο επηρεασμός μιας σειράς παραγόντων είναι δυνατόν να επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις.
Πιο συγκεκριμένα:
Α. Η τιμή της KWh η οποία υπογράφεται με συμβόλαιο μεταξύ ΔΕΣΜΗΕ και επενδυτή. Αυτήν τη στιγμή η τιμή πώλησης ρεύματος από τη ΔΕΗ (οικιακό τιμολόγια) ανέρχεται σε 0,12 ευρώ/KWh, ενώ οι εγγυημένες τιμές αγοράς του ρεύματος από τον ΔΕΣΜΗΕ ανέρχονται σε 0,38 ευρώ – 0,55 ευρώ/KWh, ποσό 3-5 φορές υψηλότερο. Είναι γεγονός ότι η διαφορά στην τιμή θα καλυφθεί στο μέλλον από τα οικιακά και λοιπά τιμολόγια ρεύματος μέσω ενός τέλους (ΑΠΕ) που θα επιβληθεί στους λογαριασμούς της ΔΕΗ.
Στόχος του προγράμματος Πράσινης Ανάπτυξης, όπως έχει περιγραφεί κατά την έναρξη εφαρμογής του, ήταν η κάλυψη, σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο, 2.600-2.700MW από εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών. Ήδη όμως οι αιτήσεις έχουν πλησιάσει τα 6.000MW (και συνεχίζονται). Σε περίπτωση υλοποίησης λοιπόν των περισσοτέρων αιτήσεων, είναι φανερό ότι το τέλος ΑΠΕ θα κληθεί να καλύψει σημαντικό μέρος του ανωτέρω υψηλότερου κόστους παραγωγής, γεγονός που θα επιβαρύνει οικονομικά ακόμη περισσότερο τα οικιακά τιμολόγια από όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί. Λαμβανομένης υπόψη της οικονομικής κατάστασης των ιδιωτών και των επιχειρήσεων, δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη η απορρόφηση αυτού του σημαντικού κόστους και είναι πολύ πιθανό, έπειτα από καιρό, να γίνει επαναδιαπραγμάτευση της τιμής συμβολαίου ΔΕΣΜΗΕ ακόμα και για τις ήδη υπογεγραμμένες συμβάσεις.
(Σημάδια τέτοιας εξέλιξης εμφανίστηκαν στην Ισπανία, πόσω μάλλον για στην Ελλάδα, της οποίας η οικονομία έχει δυσμενέστερα προβλήματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δυνατότητα μείωσης της τιμής προβλέπεται και από τον σχετικό νόμο, κατόπιν έκδοσης σχετικής υπουργικής απόφασης.)
Β. Οι υφιστάμενες υποδομές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ δεν επαρκούν για τη μεταφορά του συνόλου της ενέργειας που θα παραχθεί από τα φωτοβολταϊκά πάρκα, εάν και εφόσον υλοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος των αιτήσεων.
Είναι γεγονός ότι ένα μέρος του κόστους κατασκευής των δικτύων μεταφοράς καλύπτεται μέχρι στιγμής από τους εκάστοτε ιδιώτες, θεωρείται όμως σίγουρο ότι τελικά και η ίδια η ΔΕΗ θα κληθεί να επενδύσει σε επέκταση δικτύων μεταφοράς, γεγονός το οποίο θα επιβαρύνει επίσης τα τιμολόγιά της.
Γ. Υποχρέωση των επενδυτών αποτελεί η αποκατάσταση, μετά της λήξη λειτουργίας του πάρκου (25 έτη) των πεδίων εγκατάστασης (χωραφιών, οικοπέδων κ.λπ.).
Αυτό το σημαντικό κόστος συχνά δεν υπολογίζεται, ενώ ενδεχομένως ένα επιπλέον κόστος στο μέλλον να παραχθεί από την ανακύκλωση των ήδη «νεκρών» πανέλων.
Δ. Αύξηση του EURIBOR βάσει του οποίου δανειοδοτούνται οι σχετικές φωτοβολταϊκές υποδομές (κάτι πολύ σημαντικό τη σημερινή εποχή οικονομικής αστάθειας της Ελλάδας).
Ε. Δεν υπάρχουν, παγκόσμιώς, αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία απόδοσης πάρκων σε βάθος χρόνου (άνω της επταετίας). Κατά συνέπεια ο βαθμός γήρανσης εξοπλισμού (των πανέλων) και η επιρροή του στον σχετικό βαθμό απόδοσης των πάρκων είναι κατʼ εκτίμηση, γεγονός το οποίο επηρεάζει άμεσα την απόδοση του εσόδου της επένδυσης.
ΣΤ. Πιθανότητα θέσπισης ευρωπαϊκής νόρμας και υιοθέτησης από τον ΔΕΣΜΗΕ αυστηρότερων συνθηκών λειτουργίας των φωτοβολταϊκών πάρκων, με αυστηρότερο έλεγχο της ποιότητας της παραγόμενης ενέργειας ανά πάρκο, όταν ο βαθμός διείσδυσης των ΑΠΕ θα είναι πάνω από 10-15%.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω εκτιμάται ο στραγγαλισμός της παραγόμενης ενέργειας των πάρκων (αποφυγή διακυμάνσεων τάσης) με προσθήκη ασφαλιστικών διατάξεων οι οποίες θα επιφέρουν σημαντική μείωση της διαθεσιμότητας στο δίκτυο «ασφαλούς ενέργειας» με άμεση συνέπεια την κάθετη μείωση των εσόδων των πάρκων.
Ζ. Αύξηση κόστους επιτήρησης εξοπλισμού, κόστος ασφάλειας κ.λπ. λόγω των αυξημένων κινδύνων κλοπών-καταστροφών, απόρροια της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας.
Αυτό θα επιφέρει σημαντικά αυξημένο κόστος ασφάλισης των εγκαταστάσεων.