Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1
Επιτέλους, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε σε συμφωνία για τη δημιουργία Εποπτικών Αρχών για τον έλεγχο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, που με τις επιλογές του οδήγησε την παγκόσμια οικονομία στη σημερινή κρίση. Στόχος των Ευρωπαϊκών Αρχών Εποπτείας θα είναι η αποτροπή μιας νέας κρίσης. Σύμφωνα με τη σχετική ομόφωνη απόφαση της Κομισιόν, υπό εποπτεία θα τελούν οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι χρηματοπιστωτικές αγορές γενικά, καθώς και οι επιχειρήσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης (αυτές κι αν είναι βρώμικες!). Με την απόφαση αυτή προβλέπεται να δημιουργηθούν: α) Εποπτική Αρχή, β) Συμβούλιο Παρακολούθησης Συστημικών Κινδύνων. Φυσικά με διακρινόμενες αρμοδιότητες που καθορίζονται επακριβώς. Οι νέες αυτές Εποπτικές Αρχές προβλέπεται να τεθούν σε λειτουργία μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2011, αφού πρέπει η απόφαση της Κομισιόν να επικυρωθεί από το Συμβούλιο των Υπουργών Οικονομικών και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προβλέπεται να κατευθύνει τη λειτουργία του εποπτικού αυτού συστήματος. Ο αρμόδιος Επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε ότι η λειτουργία του εποπτικού συστήματος είναι κρίσιμη για την πιο αποτελεσματική δραστηριότητα του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού κλάδου. Πολύ σωστά, και θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και για την πιο αντικειμενική και αδιάβλητη δουλειά του αμαρτωλού αυτού κλάδου. Η στήλη μας χαίρεται καθώς από το ξέσπασμα της κρίσης πολλές φορές τονίσαμε την ανάγκη ελέγχου του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
2
Οι οικονομικοί αναλυτές που ασχολούνται με τα δρώμενα στη χρηματοπιστωτική αγορά και ειδικά με τις διακυμάνσεις των ισοτιμιών των ισχυρών νομισμάτων, προβλέπουν την υποτίμηση του ιαπωνικού γιεν. Οι πληροφορίες λένε ότι η ιαπωνική κυβέρνηση αποφάσισε την υποτίμηση του γιεν στην προσπάθειά της να πετύχει γρήγορη ανάκαμψη της ιαπωνικής οικονομίας, καθώς η υποτίμηση του νομίσματος συντελεί στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων στις διεθνείς αγορές και στην αύξηση της εξωτερικής ζήτησης, δηλαδή στην αύξηση των εξαγωγών και στην παρεμπόδιση των εισαγωγών. Η οικονομική θεωρία δέχεται ότι οι εξαγωγές αποτελούν βασικό παράγοντα στην αναπτυξιακή προσπάθεια μιας χώρας. Και ασφαλώς αυτό αποτελεί πραγματικότητα. Η Ιαπωνία με την υποτίμηση του γιεν ασφαλώς θα επιταχύνει τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της. Η Ιαπωνία, όπως και οι ΗΠΑ, ασκώντας ανεξάρτητη νομισματική πολιτική έχει την ευχέρεια να παίρνει μέτρα ανάκαμψης της οικονομίας, χωρίς να λαβαίνει υπόψη της αντιρρήσεις, πιέσεις και υποδείξεις άλλων κρατών ή άλλων οικονομικών οργάνων. Και η Ελλάδα αντιμετωπίζει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας και συρρίκνωσης της εξαγωγικής της δραστηριότητας, που αποτελούν βασικές αιτίες της ύφεσης. Μια υποτίμηση συνεπώς του νομίσματος θα ήταν ευεργετική σε σημαντικό βαθμό για την ελληνική οικονομία. Δυστυχώς όμως η Ελλάδα έχει υποστεί νομισματικό αφοπλισμό. Η ΟΝΕ πρέπει να αποφασίσει σχετικά και για το μέλλον της Ελλάδος. Και οι αποφάσεις της, ως γνωστόν, επηρεάζονται από την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ισχυρών κρατών-μελών.
3
Από το 2008 και μετά, δηλαδή αφότου ξέσπασε η σημερινή οικονομική κρίση, οι ιδιώτες επενδυτές έγιναν δύσπιστοι και εκλεκτικοί, καθόσον αφορά την επιλογή των επενδυτικών αγαθών που προσφέρονται στην αγορά. Πριν από την κρίση η προτίμηση των επενδυτών ήταν οι μετοχές, κυρίως των μεγάλων τραπεζών και επιχειρήσεων, καθώς η απόδοσή τους ήταν υψηλότερη των άλλων επενδυτικών αγαθών. Την τελευταία διετία όμως οι προτιμήσεις των επενδυτών άλλαξαν. Και τώρα την προτίμησή τους συγκεντρώνουν τα ομόλογα, κυρίως τα κρατικά και κατά δεύτερο λόγο των μεγάλων τραπεζών. Σύμφωνα με έρευνα της Barclays Capital, φέτος τα ομόλογα των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γερμανίας συγκέντρωσαν το αγοραστικό ενδιαφέρον καθώς, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η καθαρή απόδοσή τους έφτασε στο πρώτο εξάμηνο του 2010 στο 8% και ξεπέρασε έτσι τις αποδόσεις των μετοχών και των επιτοκίων των προθεσμιακών καταθέσεων, καθώς και τις αποδόσεις των άλλων επενδυτικών προϊόντων, όπως π.χ. των ρέπος κ.λπ. Το ίδιο αυτό χρονικό διάστημα οι πωλήσεις κρατικών ομολόγων στις ΗΠΑ έφτασαν στα 191 δισ. δολάρια. Οι προσδοκίες για χαμηλό πληθωρισμό και για μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες είναι που τροφοδοτούν τις προτιμήσεις των επενδυτών για τα ομόλογα.