Η Εκπαίδευση δεν χρειάζεται μεταρρυθμίσεις μικροκομματικού χαρακτήρα
Η Εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα στην Ελλάδα τη μεταπολιτευτική περίοδο, κατά ιλαροτραγική ειρωνεία, ενθυμίζει το δημώδες άσμα:
«Κάθε κορφή και φλάμπουρο,
κάθε κλαδί και Κλέφτης…».
Και το μεν δημώδες άσμα εξυμνεί τη γενική «εξέγερση ψυχών και σωμάτων» στη μακρά περίοδο των αγώνων του Γένους για την εκδίωξη ενός βάρβαρου κατακτητή, του Οθωμανού, στην προσαρμογή του, όμως, το δημώδες άσμα στον Χώρο της Εκπαίδευσης ενθυμίζει τις αλλεπάλληλες «μεταρρυθμίσεις» των εκάστοτε υπουργών Παιδείας τα τελευταία 36 χρόνια.
«Μεταρρυθμίσεις» μικροκομματικού χαρακτήρα και συντεχνιακού περιεχομένου, υπό την έμπνευση και καθοδήγηση ανεπιστημόνων και μάλιστα «καθηγητών» ΑΕΙ, ή στερουμένων «βασικού τίτλου σπουδών» ή αναρριχηθέντων στο αξίωμα του καθηγητή ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος χωρίς να συγκεντρώνουν στο πρόσωπό τους τα από τον νόμο προβλεπόμενα επιστημονικά εφόδια, π.χ. διδακτορικό τίτλο σπουδών!
Η τελευταίως εξαγγελθείσα νέα «μεταρρύθμιση» από την κ. Άννα Διαμαντοπούλου, πόρρω απέχει από τον γενικό προβληματισμό για τον ρόλο της Εκπαίδευσης στην προετοιμασία του ατόμου και της κοινωνίας τον 21ο αιώνα.
Ουδέ καν η «μεταρρύθμιση» της κ. Διαμαντοπούλου προβληματίζεται για την ικανότητα ή μη του εκπαιδευτικού συστήματος να εξελιχθεί σε καθοριστικό παράγοντα της ανάπτυξης, εκτελώντας μια τριπλή λειτουργία: οικονομική, επιστημονική και πολιτιστική.
Και μάλιστα σε μια περίοδο όπου η χώρα μαστίζεται από οικονομική κρίση, κρίση ιδεολογίας της προόδου και βαθιά ηθική κρίση αξιών.
Ελπίζεται η κατάσταση να ανορθωθεί με την παρουσία, μετά τον πρόσφατο ανασχηματισμό, στο επιτελείο του υπουργείου και στη θέση της αναπληρωτού υπουργού, της περισπούδαστης κ. Φώφης Γεννηματά!
Αγνοείται εξάλλου αν στις εισηγήσεις της ειδικής γραμματέως του υπουργείου, «καθηγήτριας» κ. Θάλειας Δραγώνα, εκφράζεται η κοινή προσδοκία όλων μας ότι η εκπαίδευση υπό την οπτική γωνία της νέας «μεταρρύθμισης» θα κινείται προς την κατεύθυνση να συμβάλει στη δημιουργία ενός ανθρώπινου δυναμικού, ικανού και δημιουργικού, που να προσαρμόζεται στις εξελίξεις της τεχνολογίας. Και θα συμμετέχει στην «επανάσταση της νοημοσύνης», που ωθεί, εκτός των άλλων, στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Παραλλήλως δεν κατέστη νοητό από τις ανακοινώσεις της κ. Διαμαντοπούλου αν η «μεταρρύθμιση» συντείνει ώστε η εκπαίδευση να προωθεί τη γνώση με τέτοιο τρόπο και στόχευση πλησίστιας ανάπτυξης της οικονομίας και δημιουργίας πολιτών με ρίζες στον μακραίωνα πολιτισμό αυτού του τόπου, ταυτοχρόνως, όμως, και ανοιχτών σε άλλους πολιτισμούς και στρατευμένων στην πρόοδο της Κοινωνίας.
Απουσιάζει ακόμη από τη νέα «μεταρρύθμιση» το στοιχείο της δικαίωσης του τίτλου: «Υπουργείο Παιδείας και Διά Βίου Μάθησης», δηλαδή ο συνδυασμός της κλασικής διδασκαλίας και των εξωσχολικών προσεγγίσεων που επιτρέπει στον μαθητή να έχει πρόσβαση στις τρεις διαστάσεις της Παιδείας: Ηθική και πολιτιστική, επιστημονική και τεχνολογική, οικονομική και κοινωνική.
Ουδέ ψήγματα προτάσεων διεθνών καταξιωμένων οργανισμών, UNESCO, ΕΕ κ.λπ., που αναφέρονται στη «Διά Βίου Μάθηση», ανιχνεύονται στο σχέδιο της νέας «μεταρρύθμισης».
Η «Διά Βίου Εκπαίδευση», σύμφωνα με τις εκθέσεις των διεθνών οργανισμών, πρέπει να αναθεωρηθεί από επιδερμικά – επικοινωνιακά σχήματα και να διευρυνθεί. Πρέπει να κτίζει συνεχώς την προσωπικότητα του ανθρώπου, τις γνώσεις και τις ικανότητές του, αλλά επίσης και την κριτική του ικανότητα, καθώς και την ικανότητα να ενεργεί.
Η ιδέα της «Διά Βίου Εκπαίδευσης», ήδη από την «Έκθεση Φωρ» (1972), κρίνεται ότι είναι ένα από τα κλειδιά για την επιτυχή διαδρομή εθνών και λαών στον 21ο αιώνα.
Ανταποκρίνεται κατά τις ίδιες εκτιμήσεις στην πρόκληση ενός κόσμου που αλλάζει με γοργούς ρυθμούς γιατί είναι ευέλικτη, καλύπτει πολλούς τομείς και είναι εφικτή ανά πάσα στιγμή σε κάθε χώρα. Επίσης υπερβαίνει την παραδοσιακή διάκριση ανάμεσα στη σχολική εκπαίδευση και τη διαρκή εκπαίδευση.
Η διαρκής εκπαίδευση, τέλος, πέρα από τις αναγκαίες προσαρμογές που διασυνδέονται με τις επαγγελματικές μεταλλαγές, πρέπει να συμβάλλει διαρκώς στη διαμόρφωση της προσωπικότητας, των γνώσεων και των ικανοτήτων του ατόμου, αλλά επίσης και της κρίσης και της ικανότητάς του για δράση.
Η νέα «μεταρρύθμιση» της κ. Διαμαντοπούλου παραγνωρίζει τη σημασία για την εκπαίδευση του βασικού άξονα της τελευταίας, του Δασκάλου. Ο Δάσκαλος παραμένει ο αναντικατάστατος αγωγός της έμπνευσης στον μαθητή για μάθηση, γνώση. Το σχολείο μέσω του ικανού Δασκάλου δίνει περισσότερο αγάπη και όρεξη για μάθηση, καλλιεργεί στο άτομο την ικανότητα να μαθαίνει για να μαθαίνει, την περιέργεια του πνεύματος. Και μάλιστα τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει, να υποκαταστήσει τη σχέση εξουσίας, αλλά και διαλόγου, ανάμεσα στον Δάσκαλο και στον μαθητή…
Ο Δάσκαλος παραμένει άξιος του λειτουργήματός του αν είναι ενταγμένος κι αυτός στο εκπαιδευτικό σύστημα της «Διά Βίου Μάθησης». Της διαρκούς επιμόρφωσης. Όλοι οι μεγάλοι διανοητές που έχουν ενασχοληθεί με την εκπαίδευση το τονίζουν επανειλημμένως.
Είναι ευθύνη του Δασκάλου και καθήκον της Πολιτείας να του παρέχει τα ανάλογα εφόδια, ώστε να μεταδίδει στον μαθητή τη γνώση που έχει αποκτήσει η ανθρωπότητα για τον εαυτό της και τη φύση, την ανθρώπινη δημιουργικότητα και εφευρετικότητα.
Η Εκπαίδευση, κατά τους διανοητές αυτούς, πρέπει να προσαρμόζεται διαρκώς στις κοινωνικές αλλαγές, χωρίς να αμελεί να μεταδίδει τα επιτεύγματά της, τις βάσεις και τους καρπούς της ανθρώπινης εμπειρίας.
Διαλογισμοί και αφορισμοί για τη νέα «μεταρρύθμιση» της Εκπαίδευσης στην εποχή της κ. Διαμαντοπούλου και της περισπούδαστης νέας αναπληρωτού υπουργού Παιδείας κ. Φώφης Γεννηματά. Και μένομεν…