ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΧΡΩΜΑ!

Σημεία-κλειδιά

Προτάσεις για το περιουσιακό έχουν καταθέσει και οι δύο πλευρές. Στο έγγραφο των προτάσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς που κατέχει το «Παρόν», περιλαμβάνονται περίπλοκες εισηγήσεις, δυσμενείς για τους Ελληνοκύπριους, παρότι προέρχονται από τον Πρόεδρο Χριστόφια. Συγκεκριμένα:

1. Τον πρώτο λόγο επί των περιουσιών θα τον έχει ο ελληνοκύπριος πρόσφυγας ως ο νόμιμος ιδιοκτήτης, όμως μέσω των κριτηρίων η αρχή αλλοιώνεται και καταστρατηγείται, αφού υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες ο χρήστης (Τουρκοκύπριος) έχει το ουσιαστικό πλεονέκτημα να αποφασίσει εάν και πότε θα εγκαταλείψει το ελληνοκυπριακό ακίνητο που βρίσκεται στον βορρά, είτε αυτό είναι κατοικία είτε χώρος εργασίας.

2. Εάν ο ελληνοκύπριος ιδιοκτήτης δεν ενδιαφερθεί, δύο έτη μετά τη λύση χάνει το δικαίωμα αποκατάστασης της περιουσίας του, ενώ πέντε έτη μετά τη λύση χάνει και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας και αποζημίωσης.

3. Κάθε νόμιμος ιδιοκτήτης δικαιούται αμέσως αποκατάσταση της περιουσίας του, εάν αυτή περιορίζεται στα 7.500 τετραγωνικά μέτρα. Εάν όμως η περιουσία αυτή δεν εμπίπτει στα κριτήρια αποκατάστασης, τότε δεν πρόκειται να του αποδοθεί, αλλά θα λάβει ως αντιστάθμισμα περιουσία ίσης αξίας στο ίδιο «κρατίδιο» ή αποζημίωση ή άλλες επιλογές, οι οποίες θα μπορούν να προβλέπονται από τη λύση και τους νόμους. Εάν, δε, η περιουσία ξεπερνά το πλαφόν των 7.500 τετραγωνικών μέτρων, τότε εισέρχονται ειδικά κριτήρια στον χειρισμό της περιουσίας, όπως και στο χρονικό διάστημα αποκατάστασής της. Από την άλλη, τίθεται το εξής ερώτημα: Ποιος θα εγγυηθεί αυτόν τον μηχανισμό και ότι αυτός δεν θα δυσλειτουργεί προκειμένου να αναγκάζονται οι Ελληνοκύπριοι σε ανταλλαγή περιουσιών ή στη διεκδίκηση αποζημίωσης;

4. Στην περίπτωση που η περιουσία, και ειδικότερα μια οικία ή ένα άλλο υποστατικό, βρίσκονται στην κατοχή έποικου ή Τουρκοκύπριου, ο κάτοχος ονομάζεται χρήστης και στην περίπτωση κατά την οποία ο Ελληνοκύπριος θελήσει πίσω το ακίνητο, τότε θα πρέπει να αναμένει να μετακινηθεί ο χρήστης και να μεταστεγαστεί σε άλλο κατάλληλο ακίνητο. Φαίνεται μάλιστα ότι ούτε η Επιτροπή Περιουσιών, η οποία θα είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση του θέματος, ούτε το δευτεροβάθμιο όργανό της θα μπορούν να επέμβουν προκειμένου να αναγκάσουν τον χρήση να εγκαταλείψει το ακίνητο, εάν αυτός κωλυσιεργεί. Οι θέσεις αυτές συνιστούν παραλλαγές του Σχεδίου Ανάν και στην ουσία προσεγγίζουν τις τουρκικές αξιώσεις, βάσει των οποίων τον πρώτο λόγο τον έχει τελικά ο χρήστης και όχι ο νόμιμος ιδιοκτήτης. Στην ουσία, η συνταγή αυτή θα αναγκάζει τον Ελληνοκύπριο να ζητά αποζημίωση και να εγκαταλείπει την περιουσία του στα χέρια του Τούρκου και του έποικου. Το ζητούμενο είναι πώς, πότε και αν θα αποζημιωθεί. Η παραμονή όμως της ακίνητης περιουσίας στον Τουρκοκύπριο ή στον έποικο οδηγεί στην τουρκική θέση ότι το τουρκικό στοιχείο θα πρέπει να έχει πλειοψηφία πληθυσμού και γης στον βορρά.

5. Στην περίπτωση που οι Τουρκοκύπριοι ή οι έποικοι έχουν οικοδομήσει επί ελληνοκυπριακού κτιρίου, μια από τις επιλογές του ελληνοκύπριου ιδιοκτήτη είναι να αποζημιωθεί με μετοχές!

6. Εάν η οικία ή το κτίριο χρησιμοποιείται για σκοπούς βιοπορισμού, ο Τουρκοκύπριος ή ο έποικος χρήστης δεν το εγκαταλείπει, παρά μόνο εάν αποζημιωθεί ή εάν εξευρεθεί για λογαριασμό του ίσης σημασίας κατοικία ή χώρος εργασίας.

7. Ο Ελληνοκύπριος θα έχει το πλεονέκτημα να επιλέγει πρώτος πώς θα διαχειριστεί την περιουσία του εάν ήταν μεγαλύτερος των 10 ετών το 1974. Η θέση αυτή στηρίζεται σε αρνητική απόφαση για τους Ελληνοκύπριους, εκδοθείσα πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η απόφαση αφορά στους ασθενείς ψυχολογικούς δεσμούς που είχαν με την πατρώα γη όσοι το 1974 ήταν παιδιά. Κατοχυρώνει όμως το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και της κληρονομικότητας.

Τουρκική γεύση

Ειδικά η θέση για την απώλεια της περιουσίας των Ελληνοκύπριων εάν δεν ενδιαφερθούν γι’ αυτήν εντός πέντε ετών μετά τη λύση, καθώς και το σύνολο των προτάσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς, προσεγγίζουν και διευκολύνουν την τουρκική αντίληψη, όπως αυτή έχει ήδη κατατεθεί στις συνομιλίες, στη λογική του ότι στον βορρά οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν πλειοψηφία επί του εδάφους και επί του πληθυσμού. Γι’ αυτό η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχουν οι υφιστάμενοι κάτοχοι των περιουσιών, είτε αυτοί είναι Τουρκοκύπριοι είτε έποικοι. Ταυτόχρονα, η τουρκική πλευρά υποστηρίζει την ανταλλαγή των πληθυσμών και των αποζημιώσεων, ώστε να επιτευχθεί αυτή η πλειοψηφία. Πρακτικά ομιλούντες, οι Τούρκοι εισηγούνται να αξιοποιηθούν για σκοπούς κάλυψης των αποζημιώσεων οι περιουσίες της Εκκλησίας και του ΕΒΚΑΦ, του αντίστοιχου δηλαδή μουσουλμανικού θρησκευτικού ιδρύματος που με βάση το Σύνταγμα του ’60 διαχειρίζεται και έχει την ιδιοκτησία των θρησκευτικών περιουσιών των Τουρκοκύπριων.

Οι επενδύσεις… του ΟΗΕ

Πρόταση όμως υπάρχει και από τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία εισηγούνται να γίνουν επενδύσεις επί των παραλιακών κυρίως τουρκοκυπριακών περιουσιών που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές, όπως σε Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο, προκειμένου να εξευρεθούν επιπρόσθετα χρήματα που θα διατεθούν στα ταμεία των αποζημιώσεων.

Γενικά, το κλίμα στις συνομιλίες μαρτυρεί εκ των εγγράφων που κατατίθενται ότι στην καλύτερη περίπτωση θα προκύψει μια λύση όμοια και χειρότερη από εκείνη που προέβλεπε το Σχέδιο Ανάν.