Νέο πακέτο μέτρων με φόντο σενάρια πτώχευσης
Την ίδια ώρα, η διεθνής αγορά προεξοφλεί την πτώχευση της χώρας και την αναδιάρθρωση του χρέους, παρότι η Κομισιόν αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο της έκθεσης αξιολόγησης της Ελλάδας για να αντικρούσει αυτές τις προβλέψεις. Οι αποδόσεις των τίτλων που λήγουν το 2014, δηλαδή τον χρόνο που θα σταματήσει η διεθνής βοήθεια και η Ελλάδα θα κληθεί να χρηματοδοτήσει από την αγορά 380 δισ. ευρώ χρέους, έχουν εκτιναχθεί κοντά στο 12%, ενώ αυτήν την εβδομάδα τα συμβόλαια ασφάλισης των ελληνικών τίτλων έγιναν για πρώτη φορά ακριβότερα ακόμη και από τα αντίστοιχα συμβόλαια ασφάλισης των τίτλων της Αργεντινής. Το ποσοστό των αναλυτών που δήλωσαν στο Reuters ότι περιμένουν αναδιάρθρωση του χρέους αυξήθηκε από 33% σε 43%.
Το επώδυνο πακέτο μέτρων που θα πρέπει να ενσωματωθούν από την κυβέρνηση στον νέο προϋπολογισμό εξειδικεύεται από την Κομισιόν στο κείμενο με το οποίο συνιστά στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης να εγκρίνουν την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του διεθνούς δανείου. Όπως τονίζεται, στο σχέδιο προϋπολογισμού που θα παρουσιασθεί τον Οκτώβριο ο Γ. Παπακωνσταντίνου θα πρέπει να περιλάβει μέτρα προσαρμογής με στόχο το 3% του ΑΕΠ (4,1%, αν ληφθεί υπόψη η καθυστερημένη επίδραση μέτρων που λήφθηκαν εντός του 2010). Ειδικότερα, το «πακέτο» θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:
= Μείωση της δημόσιας κατανάλωσης κατά 300 εκατ. ευρώ τουλάχιστον, από τα ήδη χαμηλά επίπεδα του 2010, και χωρίς στο ποσό αυτό να υπολογίζονται οι εξοικονομήσεις 500 εκατ. ευρώ από μέτρα αναδιάρθρωσης της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης (σχέδιο «Καλλικράτης»),
= «Πάγωμα» της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων για εξοικονόμηση 100 εκατ. ευρώ,
= Αντικειμενική φορολόγηση επαγγελματιών, με στόχο τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ το 2011, που θα αυξηθούν το 2012-2013,
= Διεύρυνση της βάσης επιβολής του ΦΠΑ, με υπαγωγή προϊόντων και υπηρεσιών στον υψηλό συντελεστή, ώστε συνολικά το 30% των φορολογούμενων σήμερα με χαμηλό συντελεστή προϊόντων και υπηρεσιών να περάσουν στον υψηλό. Η απόδοση του μέτρου υπολογίζεται σε 1 δισ. ευρώ.
= Εισαγωγή «πράσινου» φόρου για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, με απόδοση τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ.
= Μείωση τουλάχιστον κατά 1 δισ. ευρώ στις επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους, με παράλληλη αύξηση των επενδύσεων που καλύπτονται από τα κοινοτικά ταμεία.
= Ειδικό φόρο στα αυθαίρετα, από τον οποίο προγραμματίζεται να εισπραχθούν τουλάχιστον 800 εκατ. ευρώ,
= Άντληση εσόδων 700 εκατ. ευρώ από νομιμοποίηση του ηλεκτρονικού τζόγου.
= Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, με εισπρακτικό στόχο τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ.
= Αντικατάσταση μόνο ενός στους πέντε αποχωρούντες δημοσίους υπαλλήλους.
Επιπλέον, η Κομισιόν συνιστά ακόμη μεγαλύτερη συμπίεση των αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα, καλωσορίζοντας κατ’ αρχήν τη νέα συλλογική σύμβαση, αλλά αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα χρειασθούν ακόμη μεγαλύτερες περικοπές. Τεράστια «αφαίμαξη» περιμένει τα νοικοκυριά και από τη διαδικασία απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας: Η Κομισιόν ζητά μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου να καθορίσει η κυβέρνηση μια σταδιακή αύξηση των τιμολογίων της
ΔΕΗ, ώστε να φθάσουν στα επίπεδα στα οποία διαθέτουν το ρεύμα οι ιδιώτες παραγωγοί μέχρι το 2013. Από τα χαράτσια του ρεύματος θα εξαιρεθούν μόνο όσοι έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα και ορισμένες ασθενείς κοινωνικές ομάδες.
Επιπλέον, ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικονομία, όπως επισημαίνει η Κομισιόν, είναι η κρίση ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα από την κυβέρνηση. Εις επίρρωση αυτής της εκτίμησης, το ΤΕΜΠΜΕ ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι από τα δύο φιλόδοξα προγράμματα χρηματοδότησης μικρών επιχειρήσεων με κρατικές εγγυήσεις δόθηκαν ως τώρα λιγότερα από 200 δάνεια, για την εξόφληση υποχρεώσεων σε προμηθευτές, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Ενώ για τα προγράμματα αυτά έχουν «μπει στην άκρη» κρατικές εγγυήσεις έως και 2,25 δισ. ευρώ, ως τώρα έχουν χορηγηθεί δάνεια μόνο 12 εκατ. ευρώ, λόγω της «κλειστής» πολιτικής των τραπεζών.
Πάντως, οι αγορές δεν έχουν πεισθεί ότι με αυτά τα μέτρα θα γίνει κάτι παραπάνω από την αναβολή της αναδιάρθρωσης του χρέους. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε εμπιστευτική έκθεση μεγάλης βορειοευρωπαϊκής τράπεζας, η οποία εστάλη σε μεγάλους πελάτες της, προεξοφλείται η αποτυχία της προσπάθειας επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές, ώστε να χρηματοδοτηθεί το χρέος χωρίς «ενέσεις» διεθνούς βοήθειας από το 2014.
Στην έκθεση τονίζεται ότι το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, σε αντίθεση με όλα τα άλλα προγράμματα που έχει εφαρμόσει διεθνώς το ΔΝΤ, δεν έχει τη βασική συνιστώσα της υποτίμησης του εθνικού νομίσματος, γι’ αυτό και μεταφέρεται μεγάλο βάρος στην προσπάθεια εσωτερικής υποτίμησης, με απότομη συμπίεση τιμών και εισοδημάτων. Η βορειοευρωπαϊκή τράπεζα τονίζει ότι η προσπάθεια βίαιου αποπληθωρισμού θα συνεχισθεί με μεγαλύτερη ένταση, αλλά είναι πολύ αμφίβολο αν με αυτά τα μέτρα θα επιτευχθούν τα επόμενα χρόνια οι ρυθμοί ανάπτυξης που χρειάζονται ώστε να γίνει βιώσιμη η εξυπηρέτηση του τεράστιου χρέους της χώρας.