Mια πράσινη αντίληψη για τον τουρισμό

Σαφώς κανείς δεν αρνείται ότι όλα αυτά επιβαρύνουν μια ήδη δύσκολη κατάσταση, αλλά αυτή η διαπίστωση δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίσει από την πραγματικότητα των χρόνιων και δομικών προβλημάτων του ελληνικού τουρισμού.

Η ανάπτυξη των τελευταίων 3 δεκαετιών, και σε αυτόν τον τομέα, έγινε χωρίς σχεδιασμό, χωρίς καμία έγνοια για την προοπτική που δημιουργούσε και στηρίχτηκε σε ένα μοντέλο γρήγορου κέρδους που βασιζόταν στην ποσότητα των τουριστών κι όχι στην ποιότητα του τουριστικού προϊόντος. Η όλη διαδικασία επένδυσε στην εκμετάλλευση του sea, sun & souvlaki, αποτυπώνοντας τη λογική της «αρπαχτής» που χαρακτήρισε την ελληνική κοινωνία σʼ αυτό το διάστημα. Οι διακηρύξεις για τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού έμειναν διακηρύξεις ή εφαρμόστηκαν σε εντελώς λανθασμένη βάση, η τουριστική βιομηχανία ουδέποτε συνδέθηκε ουσιαστικά με τις λοιπές παραγωγικές διαδικασίες και η λογική του all-inclusive στιγμάτισε μια διαδικασία που έπρεπε να στηρίξει την τοπική οικονομία, ώστε να κάνει αντίστοιχα αρωγό της την κοινωνία.

Η πράσινη αντίληψη για τον τουρισμό προτάσσει αυτήν τη διασύνδεσή του με τους άλλους παραγωγικούς κλάδους, επενδύει στην ποιότητα κι όχι στα μεγέθη, ευνοεί τις μικρές επιχειρήσεις με την ήπια αρχιτεκτονική και τον σεβασμό στο περιβάλλον, αναδεικνύει τον τοπικό πολιτισμό, την κουζίνα, τις παραδόσεις. Αυτής της αντίληψης ο τουρισμός, ελάχιστα προτιμήθηκε από όσους επένδυσαν σε αυτόν τον τομέα και, κυρίως, δεν στηρίχθηκε έμπρακτα από την Πολιτεία. Κι όμως, ακόμα προλαβαίνουμε.

Μια τέτοια ποιοτική στροφή του τουρισμού μας απαιτεί εκπαίδευση για τους επαγγελματίες του κλάδου και προϋποθέτει τη δημιουργία χιλιάδων νέων «πράσινων» θέσεων εργασίας: στις οικοξεναγήσεις, στην προστασία και φύλαξη του φυσικού πλούτου, στις χαρτογραφήσεις και στη χάραξη μονοπατιών, στη διαχείριση μνημείων (με τη δημιουργία σχετικών τοπικών φορέων). Πρόκειται για ειδικότητες που θα προστεθούν στις ήδη υπάρχουσες και θα λειτουργήσουν ως προστατευτικό δίχτυ για αυτές. Χρήσιμα εργαλεία για τέτοιου είδους ανάπτυξη κρίνονται οι συνενώσεις ομοειδών επιχειρήσεων (απαραίτητη η ενίσχυση των σχετικών προγραμμάτων – clusters), η διαρκής αναβάθμιση της παρεχόμενης ποιότητας και τα τοπικά σύμφωνα, η υιοθέτηση πρότυπων διαχείρισης και οι οικο-πιστοποιήσεις. Κάποτε τα προσπερνούσαμε παραδομένοι στη μέθη των εύκολων λύσεων.

Ζούμε σε έναν κόσμο υψηλών απαιτήσεων και αντιξοοτήτων. Η παγκόσμια οικονομική κρίση, η πληθώρα ανταγωνιστικών προορισμών και το ακριβό ευρώ είναι η μία πλευρά του νομίσματος της αφιλοξενίας. Η άλλη πλευρά του είναι η δική μας ανοργανωσιά (ιδιωτική και κρατική), η αισχροκέρδεια και η αδιαφορία για το περιβάλλον. Μόνο η αλλαγή πλεύσης και η σκληρή δουλειά μπορούν να μας κάνουν αισιόδοξους.

ΥΓ.: Ο «Καλλικράτης» θα προσφέρει πολλές τέτοιες ευκαιρίες, αλλά ξέρουμε ότι τελικά τα περισσότερα θα ξεχαστούν στα μπαλκόνια του ερχόμενου Νοέμβρη.