Βυζάντιον
Το καλοκαίρι είναι ιδανική περίοδος για να σκεφτείς. Μπορείς, έστω, να κάνεις ότι σκέφτεσαι. Κάθεσαι κάτω από τον ήλιο, ρίχνεις το κεφάλι πίσω, ανοίγεις το στόμα και παράγεις σκέψη. Εκ πρώτης όψεως φαίνεσαι νεκρός, αλλά φοβούμαι ότι ούτως ή άλλως δυσκολεύεσαι να αποδείξεις το αντίθετο. Εγώ, για παράδειγμα, κάθομαι και σκέφτομαι αν όντως υπάρχει πραγματική ζωή πριν από τον θάνατο – τα καλοκαίρια ο θάνατος με απασχολεί περισσότερο, αφού έχω μάθει όπως κι εσείς να μετράω τη ζωή με καλοκαίρια. Επίσης έκανα και μια άλλη σκέψη. Μπορώ, άραγε, να ελπίζω ότι μετά την απελευθέρωση των αγορών θα επέλθει και η απελευθέρωση των ηθών;
Τώρα θα υποθέσετε ότι έχω καιρό να γευτώ τον έρωτα, να τρυγήσω την ηδονή, να πιω το γλυκό νέκταρ που αποπλανά τις αισθήσεις (επιμελητή, κόψε με αν δεις ότι εκτίθεμαι), να βυθίσω τα δόντια μου σε φρέσκια σάρκα, να στείλω τα χέρια και τη γλώσσα μου προς εξερεύνηση νέων τόπων, να… cut. Μπορείτε να βγάλετε τα συμπεράσματά σας για την κατάστασή μου, αλλά εγώ έχω έναν ισχυρό συλλογισμό να πετάξω στο κρεβ… συγγνώμη, στο τραπέζι. Δεν γίνεται, ρε γαμώτο, να απελευθερώνονται τα πάντα, εκτός από το καλύτερο, δηλαδή τα ήθη. Έχουν απελευθερωθεί οι αγορές, τα επαγγέλματα και όλα τα βασικά ένστικτα πλην εκείνου της αναπαραγωγής. Το ένστικτο της επιβίωσης έχει πιάσει κόκκινη περιοχή. Το ίδιο και όλα εκείνα τα ταπεινά ένστικτα που αφαιρούν αναστολές και χορηγούν αγριότητα. Επίσης, γύρω μας καταρρέει το σύμπαν: Γκρεμίζονται θεσμοί, πέφτουν προσχήματα και αναστολές, τα σύμβολα γνωρίζουν έναν λυτρωτικό εξευτελισμό. Και ενώ περιμένεις να δεις εικόνες της Πομπηίας, ενώ είσαι έτοιμος να προβάρεις χλαμύδα και να ψαχτείς για ανάκλιντρο από ΙΚΕΑ, ενώ σκέφτεσαι τον εαυτό σου με σταφύλια στο στόμα και δυο ζευγάρια χέρια στο δασύτριχο στήθος σου, πληροφορείσαι ότι η λίμπιντο ετοιμάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα. «Αφού μας έχει πηδήξει η “τρόικα”, ρε Προκόπιε, πού να μείνει διάθεση και για κανονικό σεξ;» μου λέει μία ενδιαφέρουσα κυρία. Σκέφτηκα να της πω ότι και αυτό που περιγράφει όργιο είναι, αλλά δεν το τόλμησα.
•••
Μετά διάβασα την έρευνα που λέει ότι οι γυναίκες ανησυχούν για το Aσφαλιστικό και αποφεύγουν το σεξ. Εμένα κατά καιρούς μού έχουν πει και πιο τραβηγμένες δικαιολογίες, γενικώς με μένα μια γυναίκα είναι ικανή να δηλώσει ότι δεν έχει όρεξη επειδή πρέπει να μπει στο δίκτυο και να γράψει στο φόρουμ της Ντόρας. Και οι άνδρες, λέει, σε ποσοστό 49% επιλέγουν τη μοναχική οδό της αυτοϊκανοποίησης. Υποθέτω ότι αυτό το ποσοστό δεν αφορά εμάς που γράφουμε. Πρώτον διότι έχουμε έναν άλλο τρόπο εκτόνωσης, δεύτερον επειδή, όταν γράφεις, τα χέρια σου είναι ούτως ή άλλως απασχολημένα. Το μεγάλο μέγεθος της στήλης μου μόνο τυχαίο δεν είναι. Διότι και σε αυτά τα θέματα το μέγεθος μετράει. Άλλωστε όλα όσα έχω γράψει μέχρι να φτάσετε εδώ μπορούν να συμπυκνωθούν στο παρακάτω: Ένας μαλάκας που ξέμεινε μόνος, Αύγουστο στην Αθήνα. Τόσο απλό.
•••
Μη έχοντας κάτι καλύτερο να κάνω, και επειδή όπως σας είπα πρέπει κάπως να απασχολώ τα χέρια μου, διαβάζω. Και καθώς κάθε καλοκαίρι σας προτείνω βιβλία, λέω για σήμερα να σας δώσω την «Αγανάκτηση» του Φίλιπ Ροθ. Που λέτε, διαβάζω συνήθως Ροθ επειδή ο τύπος ζει στην κορύφωσή του το δράμα του τέλους. Είναι ένα βήμα πριν μπει στη βαρκούλα για την Αχερουσία και συνάμα ζει την τραγωδία της επίγνωσης και της ευαισθησίας. Ο ίδιος ο Ροθ καταλαβαίνει ότι ο εαυτός του είναι μια σπουδαία ύπαρξη για να χαθεί έτσι στην πλάκα. Όσο πιο σημαντικοί γινόμαστε, τόσο μας πληγώνει ο θάνατος που έρχεται.
Ενώ αν ήμασταν ταπεινά ζωάκια που κυλιούνται το ένα πάνω στο άλλο, εκμαυλισμένα από τα ένστικτά τους, θα ζούσαμε λιγότερο, αλλά θα πεθαίναμε χωρίς αγωνία. Νισάφι πια με τα υπαρξιακά, με κυνηγάνε παντού. Λοιπόν ο Ροθ μάς δείχνει τη ζωή ενός νεαρού Εβραίου από το Νιου Τζέρσεϊ που μεγαλώνει την εποχή του πολέμου της Κορέας και αναζητεί διέξοδο από την καταπίεση του πατέρα του. Εξαιρετικό ανάγνωσμα, θα το απολαύσετε, ταιριάζει και με παραλία. Μόνο προσέξτε στο τέλος μην τυχόν και έχετε τίποτα απωθημένα για την καταπίεση που ανεχθήκατε στη ζωή σας και σας βγουν περίεργα.
•••
Και θα σας βγουν. Αν κάναμε ομαδική ψυχανάλυση, θα μας έλεγαν ότι σε περιόδους κρίσης και ανασφάλειας γινόμαστε πιο δεκτικοί στην καταπίεση. Ξεκίνα από την «τρόικα» και φτάσε στον εαυτό σου που το βουλώνεις στη δουλειά, που δεν τολμάς να ρισκάρεις, που μετράς ακόμα και το ευρώ και έχεις βάλει στην κουζίνα ένα μεγάλο κουτί για να μαζεύεις αποδείξεις. Εγώ αισθάνομαι καταπιεσμένος και στην αισθητική μου. Μπήκα προ ημερών σε πλοίο και έβλεπα ανθρώπους να στρώνουν σεντόνια και να κοιμούνται σε διαδρόμους. Ήθελα να τους πατήσω. Όχι επειδή μου φταίνε σε κάτι, αλλά επειδή μου θυμίζουν ακριβώς σε ποια κατάσταση βρισκόμαστε. Και μετά βγήκα στον δρόμο και είδα έναν τύπο, μετανάστη, να γεμίζει το ρεζερβουάρ ενός παλιού αυτοκινήτου μʼ ένα μπιτόνι βενζίνη, μέσα στη ζέστη. Τρίτος κόσμος. Πήραμε μαζί μας στον 21ο αιώνα εικόνες, συνήθειες και νοοτροπίες από τα μισά του προηγούμενου αιώνα. Θέλεις από τη μια να έχεις πολιτικό σύστημα με διαφάνεια, αλλά συντηρείς τις πελατειακές σχέσεις. Θέλεις σύγχρονη οικονομία και ανάπτυξη, αλλά διατηρείς και κλειστά επαγγέλματα. Άκουγα τον συνδικαλιστή των φορτηγατζήδων να λέει ότι το κράτος δεν κάθεται νʼ ακούσει την προσευχή τους λίγο πριν πεθάνουν. Αυτό που δεν κατάλαβε ο μάγκας είναι ότι πια η κοινωνία προσεύχεται να πεθάνουν το συντομότερο δυνατό.
•••
Ειλικρινά δεν συμπονώ κανέναν, επειδή κανένας δεν επιδεικνύει συμπάθεια στο δικό μου άθλιο τομάρι. Βλέπω τις αντιδράσεις απέναντι στο Μνημόνιο, διαβάζω την προσφυγή που κατατέθηκε. Μου θυμίζουν τους εμετούς που φέρνει η χημιοθεραπεία. Όσο κόβω φάτσες,
ακούω επιχειρήματα και συνειδητοποιώ τι ακριβώς θέλουν όλοι αυτοί, τόσο συντάσσομαι πιο πολύ με το Μνημόνιο, με οτιδήποτε θα εκριζώσει τους φρονιμίτες από το βρωμόστομα της χώρας. Κατά βάθος θα θέλαμε να ζούμε στα ʼ80s, έχοντας όλες τις ανέσεις του σήμερα. Στην τηλεόραση να παίζει διαφήμιση με τα «Φουντούνια», που θα τα αγοράζεις με ένα ευρώ. Μια χαρά δεν ήταν; Όλοι είχαμε ανοίξει από μία τρύπα και χωθήκαμε εκεί μέσα. Όμως κάναμε τη χώρα να μοιάζει με κεφαλοτύρι. Τουλάχιστον τώρα που βγαίνει η σήψη και ξεπροβάλλουν οι μύκητες, έχουμε μια ελπίδα να τη μετατρέψουμε σε ροκφόρ. Αισθάνομαι πια ότι πρέπει να διαλέξουμε στρατόπεδο. Είμαστε με το Μνημόνιο ή δεν είμαστε με το Μνημόνιο; Εγώ διάλεξα.
•••
Και επειδή είμαι πια της «τρόικας» (που έχει γενική, δεν μπορώ να αντέξω αυτό το «της “τρόικα”» που ακούω στα κανάλια) θέλω να σας μεταφέρω εδώ μία ιδέα που έριξαν τα παλικάρια στους δικούς μας, αλλά μάλλον δεν θα περπατήσει. Τους πρότειναν κλείσιμο οργανισμών (και νοσοκομείων) και άνοιγμά τους την επόμενη μέρα με νέο καθεστώς και λειτουργία στα πρότυπα του ιδιωτικού τομέα. Είναι η ιδέα που (όσο κι αν το έχουν διαψεύσει) είχε πέσει για την ΕΡΤ πριν η κατάσταση πάρει τη γνωστή της μορφή, την οποία δεν δύναμαι να σχολιάσω αφού γελάω. Μπήκα στο opengov για να δω αν έχει εμφανιστεί η προκήρυξη της θέσης, καθώς δηλώνω ενδιαφερόμενος. Είδα την προκήρυξη για τη θέση του διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών – η προθεσμία έληξε προχθές, μην αγχώνεστε. Και κατάλαβα ότι τη θέση μπορεί να την πάρει κανένας τσομπάνης επειδή ξέρει φλογέρα, προσέχει τα πρόβατα και τη φύση, άρα ταιριάζει με το προφίλ της πράσινης ανάπτυξης που θέλουμε να περάσουμε.
•••
Εντάξει, δεν θέλω να το παρακάνω συνέχεια με την γκρίνια. Δεν θέλω να μαζεύω μίζερες σκέψεις και συννεφάκια πάνω από τη διάθεσή μας. Άλλωστε νομίζω ότι αυτήν την εβδομάδα ο Γιώργος επισκέπτεται την Ελλάδα, οπότε δεν είναι σωστό να του μαυρίζουμε τη διάθεση.