«Ο κύριος Πατριάρχης»
Άλλη μια καινοτομία που ακούγεται ότι θα υιοθετήσει η τουρκική πλευρά. Αν οι σχετικές πληροφορίες αληθεύουν, η Άγκυρα προτίθεται νʼ αλλάξει τον τίτλο προσφώνησης του Προκαθήμενου της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης και να τον αποκαλεί πλέον… «κύριο Πατριάρχη», παραλείποντας τον επίσημο τίτλο του.
Η απόφαση αυτή, αν οριστικοποιηθεί, θα προκαλέσει ασφαλώς πολλές αντιδράσεις, και όχι μόνο στους κόλπους της παγκόσμιας ορθόδοξης κοινότητας.
Διευκρινίζουμε ότι οι τουρκικές αρχές μέχρι σήμερα δεν αναγνωρίζουν μεν την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως αποκαλούν όμως τον Πατριάρχη Αγιώτατο Πατριάρχη των Ρωμιών, αν και ο επίσημος και πλήρης τίτλος είναι «η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότης ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος».
Γεννάται έτσι το ερώτημα πώς μια χώρα που φιλοδοξεί να εισέλθει στην ευρωπαϊκή οικογένεια αγνοεί εσκεμμένα στοιχειώδεις κανόνες μιας μακραίωνης παράδοσης, που τα υπόλοιπα κράτη εφαρμόζουν απαρέγκλιτα, σεβόμενα όχι μόνο την πνευματική ακτινοβολία του Πατριάρχη αλλά και την οικουμενικότητα του θεσμού.
Κατόπιν λοιπόν αυτής της λογικής, αν επαληθευθούν οι σχετικές πληροφορίες, οι κορυφαίοι ηγέτες όλων των λοιπών δογμάτων, αφού θα τους αφαιρείται ο επίσημος τίτλος, θα πρέπει να αποκαλούνται από τις τουρκικές αρχές με την απλή προσωνυμία «κύριος».
Για την ιστορία απλώς υπενθυμίζουμε ότι ο εικοστός όγδοος Κανόνας της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου «Χαλκηδόνα, 451» εξηγεί και επικυρώνει τον σχετικό με τα πρεσβεία τιμής Κανόνα της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου και αναγνωρίζει τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ως ισότιμο με τον Πάπα της Ρώμης. Ο Προκαθήμενος δε της Μεγάλης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπολεως -και αυτό έχει τεράστια σημασία- αναγνωρίζεται από τον έκτο αιώνα ως Οικουμενικός. Σε τι άραγε θα έβλαπτε τα τουρκικά συμφέροντα η αναγνώριση της Οικουμενικότητας του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως; Δεν θα προσέδιδε μεγαλύτερο κύρος και σʼ αυτήν την Τουρκία, αφού ένας τόσο προβεβλημένος θεσμός εδρεύει στο έδαφός της; Κι όταν μάλιστα ο Πατριάρχης φέρει την τουρκική υπηκοότητα;
Αλλά ας επανέλθουμε στο θέμα της προσφώνησης του Πατριάρχη. Διερωτώμεθα λοιπόν πώς συμβαδίζει η απόφαση αυτή με τις κοινές κατά καιρούς δηλώσεις των ηγετών των δύο χωρών, που ανανεώθηκαν μάλιστα πρόσφατα κατά την εδώ επίσκεψη του τούρκου πρωθυπουργού, περί φιλίας, καλής γειτονίας και γενικά ειρηνικής συνύπαρξης.
Πώς εκδηλώνεται έμπρακτα η πρόθεση της Τουρκίας, που η ίδια κατά καιρούς προβάλλει, να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Πατριαρχείο; Ασφαλώς όχι προσφωνώντας τον αρχηγό της Ορθοδοξίας «κύριο Πατριάρχη»…