Γαλλικός νόμος κατά της μπούρκας προστάτης των δικαιωμάτων του ανθρώπου

Στις 30 Μαρτίου 2010 το γαλλικό Συμβούλιο Επικρατείας είχε μελετήσει τις νομικές δυνατότητες απαγόρευσης της μπούρκας.
Αποφάνθηκε ότι δεν θα μπορούσε να βρει κανένα έρεισμα η καθολική απαγόρευσή της και ότι η επίκληση της δημόσιας ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης θα είχαν νόημα μόνο ως εξαιρέσεις.
Στις 23 Ιουνίου 2010, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε σύσταση με την οποία τα μέλη του Οργανισμού κλήθηκαν να μην απαγορεύσουν την μπούρκα, παρά μόνο για συγκεκριμένους λόγους.
Έτσι, τα δύο αυτά κείμενα κρατούσαν στη ζωή την μπούρκα.
Σʼ αυτήν την κρίσιμη στιγμή ψηφίστηκε ο γαλλικός νόμος. Ο νόμος αυτός θέτει ως κανόνα την απαγόρευση της μπούρκας και της κάλυψης του προσώπου στον δημόσιο χώρο (άρθρο 1), ενώ ρητά εξαιρεί της απαγόρευσης (άρθρο 2§2) περιπτώσεις κάλυψης του προσώπου –αφορώσες άνδρες και γυναίκες– για λόγους υγείας, επαγγελματικούς, αθλητικούς ή καλλιτεχνικούς/εορταστικούς (καρναβάλι).
Ως ποινικές κυρώσεις προβλέπονται πρόστιμο για τη μπουρκοφόρα 150 ευρώ και/ή ένταξη σε πρόγραμμα αγωγής του πολίτη, ενώ για όποιον την υποχρεώνει να τη φορέσει, εάν αυτή είναι ενήλικη, ετήσια φυλάκιση και πρόστιμο 15.000 ευρώ εάν είναι ανήλικη, διπλάσια ποινή. Οι αυστηρές αυτές ρυθμίσεις κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Συγκεκριμένα, η μπουρκοφορία εντάσσεται στο ευρύτερο ζήτημα της σχέσης των παραδοσιακών πρακτικών με τα ΔΑ. Οι παραδόσεις αποτελούν κατά κανόνα πολιτισμικό πλούτο.
Όχι, όμως, εκείνες που συγκρούονται με τα ΔΑ, όπως θα δούμε ότι συμβαίνει με την μπούρκα. Γιʼ αυτές ισχύει ότι υποχωρούν προ των ΔΑ. Στις 2 Οκτωβρίου 2009, όμως, το Συμβούλιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ έλαβε κατά πλειοψηφία την απόφαση ότι η μεταξύ ΔΑ και παραδοσιακών πρακτικών σχέση πρέπει να επανεξετασθεί.
Συγκεκριμένα, η μπούρκα αντιβαίνει καταρχάς στην ισότητα χωρίς διακρίσεις και, ειδικότερα στην ισότητα των φύλων, που κατέχει περίοπτη θέση στο διεθνές δίκαιο. Αποτελεί βασική αρχή της Οικουμενικής Διακήρυξης ΔΑ, της Διεθνούς Σύμβασης για την Εξάλειψη Όλων των Διακρίσεων κατά των Γυναικών, του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα καθώς και του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα.
Πέρα, όμως, από την ισότητα προσβάλλονται: το δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, αφού η γυναίκα δεν μπορεί να επιλέξει ελεύθερα τον εν γένει τρόπο ζωής της. το δικαίωμά της στην αμειβόμενη εξωσπιτική εργασία, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση ανεξαρτητοποίησής της. το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής συζύγου και ελεύθερης απόφασης γάμου και διαζυγίου. τα πολιτικά δικαιώματά της και ιδίως το δικαίωμά της να εκλέγεται. Αγνοείται ακόμη και η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού που επιβάλλει την ανατροφή του με σεβασμό στα ΔΑ και στους δύο γονείς εξίσου.
Έτσι, η αποδοχή της μπούρκας θα αποτελούσε βαθύ ρήγμα για τα ΔΑ. Πώς αγνόησαν τις παραπάνω παραβάσεις ακόμη και λαμπροί νομομαθείς;
Αποκλειστικά στηριζόμενοι στην εικασία ότι η γυναίκα με την ελεύθερη βούλησή της φορά την μπούρκα. Εικασία εσφαλμένη που μαρτυρεί άγνοια της κοινωνιολογικής αρχής ότι η παράβαση των βαριών παραδοσιακών πρακτικών επιφέρει οδυνηρότατο κοινωνικό αποκλεισμό. Παραδείγματα: τα εγκλήματα τιμής από τον πατέρα παρά τις ποινικές συνέπειες, ο γενετήσιος ακρωτηριασμός της κόρης με συναίνεση της μητέρας για να μη μείνει άγαμη (ενώ είναι και ανεπάγγελτη), ο φόβος της αυθαίρετης εκδίωξης από τον σύζυγο τής γυναίκας που αρνείται να φορέσει μπούρκα κ.ά.
Για μια αστήριχτη εικασία, λοιπόν, καταφέρεται ευρύ ρήγμα στο οικοδόμημα των ΔΑ, που αποτελεί το ευγενέστερο κατόρθωμα της μακρόχρονης και κοπιώδους συνεργασίας των λαών του κόσμου, τη μόνη οδό προς τον «εξανθρωπισμό» της ανθρωπότητας.
Ο νέος γαλλικός νόμος αποτελεί φραγμό σε τέτοιο ρήγμα.
Τη γυναίκα απελευθερώνει από την πάνινη φυλακή της, της επιτρέπει να αντικρίζει τον κόσμο με ανεμπόδιστα μάτια και να κυκλοφορεί με τη δική της εικόνα και ταυτότητα (όχι σαν κινούμενο σκιάχτρο).