Έδειξε «άλλο δρόμο» ο Σαμαράς;

Παρουσιάζοντας την «οικονομική πρόταση» της ΝΔ, ο Αντώνης Σαμαράς ισχυρίστηκε ότι «υπάρχει άλλος δρόμος». Οι κυβερνητικοί του μονόδρομου υποδέχθηκαν με αμηχανία και κάποια νευρικότητα την «πρόταση Σαμαρά». Το ίδιο και τα φιλοκυβερνητικά μίντια. Το θέμα είναι αν όντως με τις προτάσεις αυτές υποδεικνύεται και χαράσσεται «άλλος δρόμος» για έξοδο από την κρίση…
Εξ αρχής και ευθέως: Αξιοπρόσεκτη σε πολλά σημεία η «πλατφόρμα» Σαμαρά, με στοιχεία που μπορούν να αξιοποιηθούν και από τη σημερινή κρίση, συνιστά περισσότερο μια βιαστική εξαγγελία καλών προθέσεων και επιμέρους εύστοχων προτάσεων παρά ένα σοβαρό και συγκροτημένο σχέδιο για το μέλλον της χώρας. Διότι τα συγκεκριμένα «άμεσα αναπτυξιακά μέτρα», τα «αντισταθμιστικά μέτρα», καθώς και οι επιμέρους ιδέες για τα δημοσιονομικά κ.λπ., δεν απαντούν στο μέγα πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, την ανταγωνιστικότητα, παρά μόνο μερικώς και πρόσκαιρα.
Ένα σοβαρό και συγκροτημένο σχέδιο, ιδία στη μεταιχμιακή και κρίσιμη αυτή περίοδο, δεν περιγράφει ούτε αρκείται σε θαυμάσιες δέσμες ιδεών και προτάσεων, οι οποίες ρίχνονται σωρηδόν, χωρίς καμιά επεξεργασία και αποτίμηση. Ένα σχέδιο αξιώσεων και αναπτυξιακής προοπτικής για τη χώρα προϋποθέτει λεπτομερή καταγραφή των προβλημάτων, συστηματική επεξεργασία των προτεινόμενων λύσεων, έτοιμη οικονομολογική και περιβαλλοντική μελέτη, εκτενή συζήτηση με τους φορείς (συνδικάτα, τράπεζες, ειδήμονες κ.ά.), επανεξέταση και τελική κατάρτιση.
Ας δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα: Αναφερόμενος στην εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, ο κ. Σαμαράς είπε ότι η αξιοποίηση αυτή «μπορεί να αφορά την κατασκευή παραθεριστικής κατοικίας υψηλού επιπέδου, την ανάπτυξη λιμένων, περιφερειακών αεροδρομίων και μαρινών». Θα περίμενε κανείς ότι η αναπτυξιακή λογική της συγκεκριμένης πρότασης θα παρέπεμπε σε λεπτομερείς, εξειδικευμένες προτάσεις για τον τουρισμό, μιας και τα θεματικά στοιχεία της πρότασης αφορούν ευθέως –και κυρίως– στη «μεγάλη βιομηχανία της χώρας», τον τουρισμό. Η γενικόλογη αναφορά σε λιμάνια, αεροδρόμια, μαρίνες κ.λπ. δεν λέει τίποτα. Ένα συγκροτημένο σχέδιο θα κατέγραφε συγκεκριμένες ελλείψεις και θα ονομάτιζε συγκεκριμένες παρεμβάσεις. Λόγου χάριν, πάσχει το λιμάνι του Ηρακλείου και χρειάζεται ανακαίνιση. Απαιτείται να κατασκευαστεί αεροδρόμιο στην Τήνο, ελικοδρόμιο στην Αμοργό, μαρίνες στα τάδε σημεία της χώρας, εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας στα τάδε νησιά κ.λπ. Έτσι, θα ήταν έτοιμος ο χάρτης διαχείρισης και παρεμβάσεων στον κρίσιμο τομέα του τουρισμού, και δεν θα αποτελούσε πεδίο αυτοσχεδιασμού από τον αρμόδιο υπουργό της κυβέρνησης Σαμαρά – εάν αυτός ήθελε κληθεί να αναλάβει τις τύχες της χώρας…
Το ίδιο επισημαίνεται και στους εξίσου κρίσιμους τομείς της γεωργίας και των μικρομεσαίων παραγωγικών επιχειρήσεων. Το πρόβλημα και στους τομείς αυτούς είναι η τύχη των παραγόμενων προϊόντων και όχι απλώς η παραγωγή τους. Διότι ενδέχεται να ριχτούν χρήματα στην αγορά και να τονωθεί προσωρινά η παραγωγή, αλλά το θέμα είναι κατά πόσον τα προϊόντα αυτά θα είναι προσπελάσιμα στην εγχώρια αλλά και στην ξένη αγορά. Ένα σοβαρό κράτος, επομένως και ένα κόμμα που φιλοδοξεί να κυβερνήσει τη χώρα, ασχολείται ενδελεχώς με τις δυνατότητες και την προοπτική της παραγωγής στους συγκεκριμένους τομείς. Ένα σοβαρό κράτος δεν αφήνει στην τύχη τους ούτε παρακολουθεί μακρόθεν τους αγρότες που χειμάζονται επειδή π.χ. εξέλιπεν η καλλιέργεια του καπνού. Οι αρμόδιες υπηρεσίες καταγράφουν, ενημερώνονται για τα ανταγωνιστικά προϊόντα άλλων χωρών, εξετάζουν τις υπάρχουσες δυνατότητες, ενημερώνουν αγρότες και μικρομεσαίους για την εξέλιξη των πραγμάτων, άρα και για τη δυναμική των επενδύσεων, και έχουν έτοιμες δέσμες ιδεών και προτάσεων. Έτσι, το κράτος βρίσκεται αρωγός στις προσπάθειες των ιδιωτών, χωρίς να παρεμβαίνει δυναστικά ούτε να αναλαμβάνει το ίδιο επενδυτικά ρίσκα συγκεντρωτικού τύπου… Δυστυχώς, τίποτε απʼ όλα αυτά δεν υπάρχει στην «πρόταση Σαμαρά». Ενδεχομένως να υπάρξουν στο μέλλον, μιας και θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι πρόσφατες εξαγγελίες αποτελούν τον κορμό της πρότασης. Όμως η στήλη παραμένει δύσπιστη. Και πολύ αμφιβάλλει αν αυτού του είδους η προσέγγιση είναι συμβατή με τη λογική αλλά και τις δυνατότητες της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αντιμετωπίσει ευφάνταστα και διεισδυτικά το μέγα πρόβλημα της χώρας, την ανταγωνιστικότητα και την προοπτική της οικονομίας.
Μιλώντας με συμβατικούς όρους, ο Σαμαράς, τόσο με την άρνηση του Μνημονίου όσο και με τον στόχο της απεμπλοκής από αυτό, έκανε μια αξιοσημείωτη πολιτική επένδυση: Πρώτον, έθεσε το ΠΑΣΟΚ στο σκαμνί της κατηγορίας, δηλαδή σε ρόλο απολογούμενου για το δυναστικό και απεχθές Μνημόνιο, δίνοντας ταυτόχρονα ελπίδα εξόδου από τον καθηλωτικό ιστό του Μνημονίου. Και δεν επέλεξε τυχαία την περίπτωση της Τουρκίας και του Ερντογάν: Οι γείτονες, ευνοημένοι βέβαια και από τις περιστάσεις, ενώ εφάρμοζαν τις εντολές του ΔΝΤ, ταυτόχρονα δημιουργούσαν δυναμική εξόδου από αυτό… Δεύτερον, ο Σαμαράς έχει στήσει στον τοίχο τους συνοδοιπόρους του ΠΑΣΟΚ (τον ΛΑΟΣ και την κυρία Μπακογιάννη) και θα τους πυροβολεί καθʼ εκάστην. Όταν θα καίγεται ο κόσμος και η κοινωνία θα έχει φτάσει σε σημείο καθολικής έκρηξης, ούτε οι αναδιπλώσεις του κ. Καρατζαφέρη θα ακούγονται ούτε οι αγχώδεις εξηγήσεις της κ. Μπακογιάννη για την υπερψήφιση του Μνημονίου. Ο κερδισμένος της «πολυκατοικίας» θα είναι ο Σαμαράς…
Παρʼ όλα τα προβλεπόμενα κέρδη του, δεν είναι βέβαιο ότι ο Σαμαράς θα διαδεχθεί τον ραγδαίως αποδομούμενο Γ. Παπανδρέου στην εξουσία. Η στήλη επιμένει ότι είναι η πρώτη φορά που ο ανθεκτικός δικομματισμός βρίσκεται σε τέτοια δεινή δοκιμασία. Οι άνεμοι που θα εκφύγουν από τον ασκό του Αιόλου θα είναι μανιασμένοι. Και οι πλόες των καθεστωτικών καραβιών απρόβλεπτοι… Τη στιγμή αυτή φαίνεται στο βάθος η καταιγίδα που θα πλήξει το πολιτικό σύστημα, και κυρίως τους εκπροσώπους του δικομματισμού. Εκείνα που δεν φαίνονται είναι οι ύφαλοι και οι ξέρες…