Βλέπουν πιθανότητα 70% για… κούρεμα των πιστωτών

Αυτό που φαίνεται ότι θεωρούν βέβαιο οι ιδιώτες πιστωτές της χώρας, που εξακολουθούν να διενεργούν ελάχιστες συναλλαγές στις αγορές επί των ελληνικών ομολόγων, είναι ότι σε κάποιο στάδιο εφαρμογής του τριετούς προγράμματος θα είναι αναπόφευκτη η επεξεργασία από την κυβέρνηση και την «τρόικα» ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης του χρέους, που θα οδηγεί σε «κούρεμα» των απαιτήσεων των πιστωτών. Ελάχιστοι πείθονται ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να επιτύχει το αναπτυξιακό άλμα, που αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση για να εξυπηρετηθεί ομαλά στο μέλλον το δυσβάστακτο εθνικό χρέος, εφαρμόζοντας το αυστηρότερο πρόγραμμα λιτότητας που έχει θέσει σε εφαρμογή μια ανεπτυγμένη χώρα.
Η τελευταία εκτίναξη του spread, παρότι αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως γεγονός με ασήμαντες επιπτώσεις, αφού η Ελλάδα καλύπτει τις δανειακές ανάγκες της από το «πακέτο» των 110 δισ. ευρώ, δεν παύει να έχει μια σημαντική παρενέργεια, καθώς ανατρέπεται το σχέδιο του υπουργού Οικονομικών, που βιάσθηκε μάλιστα να το προαναγγείλει δημόσια, για επάνοδο στις αγορές μέσα στο καλοκαίρι, για την ανανέωση εντόκων γραμματίων που λήγουν. «Μʼ αυτές τις εξελίξεις, η Ελλάδα θα παραμείνει σε καθεστώς “παρία” των αγορών, αδυνατώντας να διαθέσει ακόμη και τίτλους βραχυχρόνιας διάρκειας», τονίζει τραπεζικό στέλεχος.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η τελευταία «βουτιά» των ελληνικών ομολόγων είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πρόσφατη «μαχαιριά» από τη Moodyʼs: Τις επόμενες ημέρες τα ελληνικά ομόλογα αποβάλλονται από τους βασικούς διεθνείς δείκτες που είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν τα συντηρητικά χαρτοφυλάκια του εξωτερικού και ως εκ τούτου πολλοί από τους σημερινούς κατόχους ελληνικών ομολόγων είναι υποχρεωμένοι να τα ξεφορτωθούν, σε μια χρονική στιγμή που δεν υπάρχει αγοραστής ούτε… για δείγμα.
Έτσι, το βάρος των πιέσεων της αγοράς πέφτει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία καλείται τώρα να «σκουπίσει» όσα ομόλογα θα πουλήσουν οι θεσμικοί επενδυτές, ενώ ήδη έχει αποσύρει ομόλογα αξίας αρκετών δεκάδων δισεκατομμυρίων, με το πρόγραμμα που εφαρμόζει από τον Μάιο, για την ενίσχυση των ασθενέστερων ευρωπαϊκών οικονομιών. Προς το παρόν, η ΕΚΤ αγοράζει με αρκετή διστακτικότητα ελληνικά ομόλογα τις τελευταίες ημέρες, καθώς φοβάται ότι σε αντίθετη περίπτωση θα δώσει το μήνυμα ότι χαλαρώνει σε βαθμό… ξεχειλώματος τη νομισματική της πολιτική. Από την πλευρά τους, όμως, οι αγορές επιχειρούν να… βγάλουν την ΕΚΤ από το καβούκι της, ανεβάζοντας σε εξευτελιστικά για ευρωπαϊκή χώρα επίπεδα τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.
Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι η μεγάλη άνοδος των αποδόσεων σημειώνεται την ώρα που οι αγορές ετοιμάζονται να ρίξουν το επόμενο «ντόμινο» της Ευρωζώνης, ωθώντας πολύ κοντά στο «μαγικό όριο» του 5% το κόστος δανεισμού της Πορτογαλίας, με τρόπο που θα καταστήσει πολύ σύντομα επιτακτική ανάγκη για την πορτογαλική κυβέρνηση την προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Το σχέδιο των κερδοσκόπων αναμένεται αμέσως μετά να περάσει στο επόμενο στάδιο, καθώς και η Ισπανία βρίσκεται πολύ κοντά στην… πτώση και την υποχρεωτική προσφυγή στον διεθνή μηχανισμό.
Αναταράξεις στην εφαρμογή
του Μνημονίου
Πάντως, η ως τώρα προσπάθεια της κυβέρνησης να εφαρμόσει το βίαιο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής δεν φαίνεται να πείθει ότι στον πρώτο και δυσκολότερο χρόνο του προγράμματος η κυβέρνηση θα καταφέρει να ξεπεράσει τα σοβαρά εμπόδια που ορθώνονται:
Στον έλεγχο του Ιουλίου, που αρχίζουν τις προσεχείς ημέρες οι ελεγκτές της «τρόικας», αναμένεται ότι θα επιβεβαιωθούν σοβαρά προβλήματα εκτέλεσης του φετινού, κρίσιμου προϋπολογισμού και θα διατυπωθούν σοβαρές προειδοποιήσεις προς την κυβέρνηση.
Βασικό σημείο προβληματισμού είναι η σοβαρή υστέρηση των εσόδων: Είναι χαρακτηριστικό ότι με τον ρυθμό αύξησης των καθαρών εσόδων το πρώτο πεντάμηνο, θα χρειασθεί η κυβέρνηση να συγκεντρώνει περίπου 5,5 δισ. ευρώ τον μήνα μέχρι το τέλος του χρόνου, για να καλύψει τον ποσοτικό στόχο που έχει τεθεί για το 2010 με το Μνημόνιο.
Επιπλέον, οι ελεγκτές αναμένεται να διαπιστώσουν ότι σε μεγάλο βαθμό η εντυπωσιακή εξοικονόμηση δαπανών του πρώτου πενταμήνου οφείλεται στην «αφανή» στάση πληρωμών που έχει κηρύξει το Δημόσιο, σωρεύοντας τεράστια ποσά νέων καθυστερούμενων υποχρεώσεων σε προμηθευτές, τα οποία θα πρέπει να εξοφληθούν μέσα στο δεύτερο εξάμηνο.
Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Οικονομικών δεν θα είναι σε θέση να παρουσιάσει στους ελεγκτές πειστικά και σοβαρά στοιχεία που να δείχνουν ότι κλείνουν οι «μαύρες τρύπες» του κρατικού προϋπολογισμού σε βασικούς τομείς που βρίσκονται εκτός κεντρικής κυβέρνησης, όπως οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νοσοκομεία.
Μέσα στις γραμμές της έκθεσης, που αναμένεται να υποβάλουν αμέσως μετά τους ελέγχους τα στελέχη της «τρόικας», αναμένεται να αποτυπωθεί –με εύσχημο τρόπο, ώστε να αποφευχθούν νέοι κλυδωνισμοί στις αγορές– η ανησυχία τους για σοβαρές αποκλίσεις στο δεύτερο εξάμηνο του έτους και η προειδοποίηση ότι η δεύτερη δόση του δανείου θα εκταμιευθεί μεν, αλλά η κυβέρνηση θα πρέπει να παραμείνει σε ετοιμότητα για την επιβολή επώδυνων πρόσθετων μέτρων, αν χρειασθεί, τους επόμενους μήνες.
Εξάλλου, το δεύτερο εξάμηνο του έτους εκφράζονται φόβοι ότι η καθίζηση της οικονομίας μπορεί να είναι εντυπωσιακά ταχύτερη, συγκριτικά με τα σχετικά ικανοποιητικά στοιχεία των πρώτων μηνών του έτους. Οι τράπεζες φθάνουν στα όρια αντοχής τους και ήδη ασκούν ασφυκτικές πιέσεις στην οικονομία, για να εξασφαλίσουν τις απαιτήσεις τους, καθώς πασχίζουν να αποφύγουν την κρατικοποίηση μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Ήδη, ακόμη και μεγάλες και φερέγγυες, κατά τεκμήριο, επιχειρήσεις της χώρας δέχονται ασφυκτική πίεση να προχωρήσουν σε επώδυνα μέτρα αναδιάρθρωσης, με πωλήσεις τομέων τους και απολύσεις προσωπικού, προκειμένου να ανανεωθούν οι χρηματοδοτήσεις τους.
Σʼ αυτό το κλίμα εκφράζονται φόβοι ότι η σχετικά συγκρατημένη ύφεση των πρώτων μηνών του έτους θα δώσει το δεύτερο εξάμηνο τη θέση της σε μια βίαιη καθίζηση, που θα έχει τη δυναμική να ανατρέψει τον σχεδιασμό κυβέρνησης και «τρόικας», χωρίς να είναι σαφές σήμερα ποιο εναλλακτικό σχέδιο υπάρχει για να εφαρμοσθεί αμέσως μετά…