ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ…

Μια επίσκεψη όμως πριν από 29 χρόνια, το 1981, στη Λιβύη του συνταγματάρχη Καντάφι, που ανέτρεψε βασιλικό-δουλικό καθεστώς προς την Αμερική και άλλαξε «επικίνδυνα» τις ισορροπίες στην καυτή Αφρική, τότε που ξέσπαγε η μια

επανάσταση μετά την άλλη, ήταν… παρακινδυνευμένη κίνηση, που θα έπρεπε προηγουμένως να πάρεις την… έγκριση της Ουάσινγκτον, αλλιώς έμπαινες σίγουρα στο στόχαστρό της…

Τον Οκτώβριο του 1981, λίγες μέρες έπειτα από εκείνο το σαρωτικό 48% που έφερε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία, ο έλληνας πρωθυπουργός πήγε στη Λιβύη, έπειτα από πρόσκληση του Καντάφι, χωρίς να ζητήσει την άδεια κανενός. Η επίσκεψη ήταν αιφνιδιαστική. Τη μια μέρα ανακοινώθηκε και την επομένη πήγε ο Ανδρέας στην Τρίπολη, συνοδευόμενος από τον τότε υπουργό Ενέργειας, αείμνηστο Βαγγ. Κουλουμπή, τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας Κωστή Βαΐτσο και τον αξέχαστο Δημήτρη Μαρούδα, υφυπουργό Τύπου και κυβερνητικό εκπρόσωπο.

Η συνάντηση με τον Καντάφι έγινε στη σκηνή του. Πρέσβης μας ήταν ο εκ προσωπικοτήτων που είχε οριστεί από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, Μάνος Καφετζόπουλος. Εμάς τους πολιτικούς συντάκτες που συνοδεύαμε τον Ανδρέα μάς κράτησαν σε απόσταση… Εκτός… βολής κάμερας…

Μετά τα προκαταρκτικά πήγαμε να φύγουμε προς το πούλμαν που ήταν για τις μετακινήσεις των δημοσιογράφων, αλλά μας πρόλαβαν οι φρουροί της επανάστασης. Ο Καντάφι ήθελε να πάμε στη σκηνή.

Πανηγύρι στήθηκε. Ήταν η πρώτη φορά που ευρωπαίοι δημοσιογράφοι θα έμπαιναν στη σκηνή. Η κρατική τηλεόραση ήταν τότε η μόνη -τα

ιδιωτικά κανάλια δεν υπήρχαν- που θα τράβαγε πλάνα και οι φωτορεπόρτερ θα είχαν παγκόσμια αποκλειστικότητα.

Μας υποδέχθηκε πολύ φιλικά, με ένδυμα παραδοσιακό, Βεδουΐνου, δίπλα καθόταν ο Ανδρέας, στον κεντρικό στύλο της σκηνής είχε κρεμάσει ο Καντάφι το όπλο του. Ήταν μια σκηνή απλή, τίποτε το ιδιαίτερο. Φωτογραφηθήκαμε μαζί του, μας χάρισε το πράσινο βιβλιαράκι, πήραμε με άνεση όσες φωτογραφίες θέλαμε και μετά κατευθυνθήκαμε προς το πούλμαν. Όμως μας περίμενε καινούργια έκπληξη. Ο πρωθυπουργός, ο ταγματάρχης Τζαλούντ, θέλει να μείνετε και στη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών, σε όλη τη συζήτηση και να ακούσετε το τι θα πει η κάθε πλευρά μας είπαν. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο που δεν είχε συμβεί σε καμιά άλλη συνάντηση πρωθυπουργών.

Η συνάντηση έγινε σε ένα υπόγειο καταφύγιο, μέσα στο στρατόπεδο όπου είχε τη σκηνή του ο Καντάφι, σε μια άνετη κυκλική αίθουσα, με γύρω γύρω καθίσματα, περίπου α λα Συμβούλιο Ασφαλείας αίθουσα. Η κάθε πλευρά είπε τις θέσεις της, φιλική ατμόσφαιρα, με φανερή τη διάθεση της Λιβύης για οικονομική συνεργασία με την Ελλάδα.

Να σημειώσουμε ότι τότε ο Καντάφι κάθε βράδυ κοιμόταν σε διαφορετικά μέρη γιατί επανειλημμένα είχαν σημειωθεί απόπειρες εναντίον του που κατευθύνονταν απ’ έξω. Μάλιστα είχαν βομβαρδίσει το προηγούμενο βράδυ το στρατόπεδο όπου έγινε η συνάντηση με τον Ανδρέα, χτυπώντας ένα από τα παιδιά του, αλλά ο ίδιος πρόλαβε και ξέφυγε.

Την επομένη το πρωί ο Ανδρέας Παπανδρέου αποχαιρέτησε την Τρίπολη και τον φίλο του τον Καντάφι. Είχαν ανοίξει νέοι ορίζοντες για την Ελλάδα… Που βέβαια ενόχλησαν… Ήταν ένα ταξίδι αστραπή, που σημάδεψε το ξεκίνημα της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Όμως αυτό που έγινε παγκόσμιο θέμα ήταν η συνάντηση των δύο εχθρών, του συνταγματάρχη Καντάφι με τον γάλλο Πρόεδρο, τον Φρανσουά Μιτεράν, έπειτα από πρωτοβουλία-μεσολάβηση του Ανδρέα Παπανδρέου, που έγινε στην Ελούντα, για τη λύση της διαμάχης των δύο χωρών για το Τσαντ. Οι φακοί όλων των μεγάλων διεθνών ΜΜΕ είχαν στραφεί στην πανέμορφη Ελούντα.

Μια αναδρομή όλα αυτά, με αφορμή την επίσκεψη του γιου του Ανδρέα, πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, στη Λιβύη και τη συνάντηση που είχε με τον Καντάφι.

Μ. Κ.