Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1 Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη παρουσιάζει ισχυρή τάση ανόδου τη φετινή χρονιά. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στην ΕΕ-27. Στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός έφτασε στο 0,3% για το 2009, ενώ για τη φετινή χρονιά οι προβλέψεις τοποθετούν τον πήχυ στο 1,4%. Στην ΕΕ-27 ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός το 2009 έφτασε στο 1% και για το 2010 προβλέπεται ότι θα φτάσει ελαφρά πάνω από το 2%. Στην περιοχή της Ευρωζώνης, αν εξαιρέσουμε την Ελλάδα, ισχυρές τάσεις ανόδου παρουσιάζει ο πληθωρισμός στο Λουξεμβούργο και από τα κράτη της ΕΕ-27στην Ουγγαρία. Σημειώνουμε ότι, σύμφωνα πάντα με τη Eurostat, τον Μάρτιο του 2010 στο Λουξεμβούργο ο πληθωρισμός κλείδωσε στο 3,2% και στην Ουγγαρία στο 5,7%. Στη διαμόρφωση χαμηλού πληθωρισμού το 2009 συνέβαλε σημαντικά η μείωση της τιμής του πετρελαίου, σε συνδυασμό με την άνοδο της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου. Έτσι η μέση ετήσια τιμή σε ευρώ για ολόκληρο το 2009 παρουσίασε μείωση κατά 32,3% έναντι της τιμής του προηγούμενου έτους (2008). Όσο για την εξέλιξη του πληθωρισμού στη χώρα μας κάθε πρόβλεψη είναι αδύνατη, αν δεν σταθεροποιηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιβράδυνση και την επιτάχυνσή του, όπως π.χ. εξέλιξη των αποδοχών, της ζήτησης, των διεθνών τιμών, της έμμεσης φορολογίας, κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, κερδοσκοπία στην αγορά κ.λπ. Πάντως υπενθυμίζουμε ότι ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός το 2009 έφτασε στην Ελλάδα στο 1,3% και τον περασμένο Μάρτιο (2010) κλείδωσε στο 3,9%.
2 Ο πολύ γνωστός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, βραβευμένος με το βραβείο Νόμπελ Οικονομίας, ο άνθρωπος που προέβλεψε τη χρηματοπιστωτική κρίση, μιλώντας για το οικονομικό πρόβλημα της χώρας μας, είπε ότι αυτό δεν αποτελεί παρά την κορυφή του παγόβουνου. Και προβλέπει μετακύλιση του προβλήματος και στις υπόλοιπες οικονομίες της Ευρωζώνης και στις
ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Βρετανία, καθώς και στις χώρες αυτές το δημοσιονομικό πρόβλημα είναι έντονο και οι κίνδυνοι πιθανότατοι. Η τελική εκτίμησή του είναι ότι η επόμενη μέρα για το ευρώ θα είναι γκρίζα. Αυτό φοβήθηκαν και οι γερμανοί κορυφαίοι κυβερνητικοί παράγοντες και συμφώνησαν στην εφαρμογή του σχεδίου στήριξης της χώρας μας, με δρακόντεια μέτρα εις βάρος του ελληνικού λαού. Η αδυναμία των περισσότερων ηγετών της Ευρωζώνης να συλλάβουν εγκαίρως το εύρος των επιπτώσεων εις βάρος του ευρώ από την αδυναμία της Ελλάδας να επιλύσει το πρόβλημα του δανεισμού της, η έλλειψη ασφαλιστικών δικλίδων (δηλαδή θεσμών αντιμετώπισης εκτάκτων περιστάσεων) και η καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων προκάλεσαν την αποθράσυνση των οίκων πιστολογικής αξιολόγησης και το όργιο κερδοσκοπίας εις βάρος μας από τα κερδοσκοπικά κεφάλαια. Και το ελληνικό δημοσιονομικό πρόβλημα γιγαντώθηκε. Βασικοί υπεύθυνοι η κ. Μέρκελ και ο δικός μας πρωθυπουργός. Η κ. Μέρκελ με την άρνησή της και ο κ. Παπανδρέου με τις αδικαιολόγητες αισιόδοξες δηλώσεις του ότι μπορούμε μόνοι μας να λύσουμε το πρόβλημα. Αυτή η επί μήνες αστάθεια και αβεβαιότητα έθεσε υπό αμφισβήτηση τη σταθερότητα του ευρώ, προκάλεσε την πτώση της ισοτιμίας του και εδραίωσε την πεποίθηση ότι δύσκολα η Ευρωζώνη θα αποκτήσει μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης των οικονομικών κρίσεων και εξαφάνισης των κερδοσκοπικών παιχνιδιών.
3 Δεν είναι ακόμη σε θέση η ΕΕ να αποκτήσει μόνιμο μηχανισμό διαχείρισης των οικονομικών κρίσεων για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, γιατί δεν αισθάνεται πολιτικά ενωμένη και δεν έχει ακόμη πιστέψει στην «Ευρώπη των λαών». Οι λαοί τη βλέπουν απλώς σαν μια ένωση συμφερόντων και μάλιστα ετερόκλητων. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών και των λαών τους και, δεύτερον, το κόστος της δημιουργίας ενός τέτοιου μηχανισμού είναι αρκετά υψηλό, σχεδόν απαγορευτικό, τουλάχιστον στη σημερινή συγκυρία. Ευρωπαίοι οικονομολόγοι που ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό για λογαριασμό της JP Morgan και της Royal Bank of Scotland, υπολόγισαν ότι ένας μηχανισμός στήριξης της Ευρωζώνης θα χρειαστεί περίπου 600 δισ. ευρώ για να στηρίξει αποτελεσματικά τους «αδύναμους κρίκους» της. Παρά ταύτα το ECOFIN αποφάσισε τη σύσταση μηχανισμού στήριξης. Και τον προικοδότησε με κεφάλαιο 720 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 500 δισ. ευρώ θα προέλθουν από κοινοτικούς πόρους και τα υπόλοιπα 220 δισ. ευρώ από συμμετοχή του ΔΝΤ, που μπαίνει πλέον ορμητικά στην Ευρώπη. Φυσικά για τη διάσωση του ευρώ και τη σωτηρία του καταποντιζόμενου νεοφιλελευθερισμού της ασύδοτης κερδοσκοπίας.