Ωρολογιακή βόμβα από Goldman και Τάκη Αράπογλου!
Μάλιστα, μετά τη δίωξη κατά της Goldman από την αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, αρκετοί παράγοντες της αγοράς αναπτύσσουν μια πολύ ενδιαφέρουσα θεωρία: ότι η Goldman Sachs και άλλες αμερικανικές τράπεζες που έπαιξαν άγρια κερδοσκοπικά παιχνίδια κατά των ελληνικών ομολόγων το έκαναν γνωρίζοντας την ύπαρξη αυτή της έκδοσης δομημένων ομολόγων, που ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να εξελιχθεί σε «τοξική βόμβα», αν προχωρούσε σε υποβαθμίσεις της Ελλάδας ή/και της ΕΤΕ (όπως και έγινε…) ο οίκος Moody’s. Κατ’ αυτήν την έννοια, λένε στην αγορά, εκ του ασφαλούς έπαιξαν ορισμένοι τα κερδοσκοπικά τους παιχνίδια στην ελληνική αγορά ομολόγων, ποντάροντας στην πτώχευση της χώρας!
Η υπόθεση με την έκδοση δομημένων ομολόγων 5,4 δισ. ευρώ από την εταιρεία ειδικού σκοπού Titlos Plc., την οποία «έστησε» στο Λονδίνο η Εθνική Τράπεζα, είναι γνωστή από καιρό στους κύκλους των μυημένων της χρηματαγοράς και αναδεικνύει μια νέα σκοτεινή πλευρά της θητείας Αράπογλου στην Εθνική Τράπεζα: Σε συνεργασία με την Goldman και με τα πρώην αφεντικά του στη Citigroup, o απομακρυνθείς διοικητής της ΕΤΕ έστησε μια ιδιότυπη πυραμίδα ρευστότητας, που την Πέμπτη και την Παρασκευή «γκρεμίσθηκε» από τον οίκο Moody’s, απειλώντας να επιταχύνει δραστικά τη χρεοκοπία της χώρας!
Η αρχή της ιστορίας έγινε το 2001, όταν ο Νίκος Χριστοδουλάκης χρησιμοποίησε τα περίπλοκα χρηματοοικονομικά εργαλεία της Wall Street για να μειώσει τεχνητά το έλλειμμα. Με πράξεις ανταλλαγής ομολόγων (swap) σε γιεν με τίτλους σε ευρώ, με βάση τεχνητά ευνοϊκές συναλλαγματικές ισοτιμίες, αναδιάρθρωσε χρέος περίπου 10 δισ. ευρώ με τη βοήθεια της Goldman Sachs και έλαβε πληρωμές περίπου 1 δισ. ευρώ, που αξιοποιήθηκαν για τη μείωση του ελλείμματος, όπως επέτρεπαν τότε τα… ανοικτά παράθυρα της Eurostat.
Το 2005, το νήμα της ιστορίας έπιασε ο Τάκης Αράπογλου: Για λόγους που δεν είναι σαφείς, όπως δεν είναι σαφές αν από τη συναλλαγή αυτή ωφελήθηκε η Εθνική ή η Goldman Sachs, ένα μέρος των swaps του 2001 πέρασαν στο χαρτοφυλάκιο της
ΕΤΕ. Σε συνεργασία με τον Γιώργο Αλογοσκούφη, που απομακρύνθηκε ένα μήνα αργότερα από την κυβέρνηση Καραμανλή, ο κ. Αράπογλου ανανέωσε τα swaps τον Δεκέμβριο του 2008, μέσα στην κρίση που είχε αφήσει τότε στα όρια της ασφυξίας το πιστωτικό σύστημα της χώρας,
ανεβάζοντας και τα spreads των κρατικών ομολόγων.
Συμφωνία με… τον διάβολο
Τον Φεβρουάριο του 2009, και ενώ πια η κρίση στην αγορά ομολόγων είχε πάρει απειλητικές διαστάσεις, με το spread των δεκαετών τίτλων να κινείται προς τις 300 μονάδες βάσης, ο Τάκης Αράπογλου προχώρησε στην εφαρμογή του επόμενου σταδίου της στρατηγικής που επινόησαν τα «σαΐνια» της Goldman: Τα προβλεπόμενα έσοδα μέχρι το 2037 από τα swaps με το Δημόσιο έγιναν η βάση για μια μεγάλη έκδοση δομημένων ομολόγων, μέσω της εταιρείας ειδικού σκοπού Titlos Plc.
Τα σαΐνια της Goldman είχαν εντοπίσει μια «τρύπα» στον σχεδιασμό της ΕΚΤ, την οποία πρότειναν στην απελπισμένη κυβέρνηση Καραμανλή για αξιοποίηση, ώστε να δοθεί πολύτιμη ρευστότητα στα κρατικά ομόλογα: Αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε αποφασίσει να προσφέρει αφειδώς ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες, με την οποία αγόραζαν κρατικά ομόλογα και έριχναν τεχνητά τα spreads, η Goldman πρότεινε να στηθεί μια έκδοση τίτλων που θα μπορούσε να κρατήσει η Εθνική στο χαρτοφυλάκιό της, για να έχει μια μεγάλη δεξαμενή εγγυήσεων δανεισμού και άντλησης ρευστότητας από την ΕΚΤ.
Πράγματι, τον Φεβρουάριο εκδόθηκαν τίτλοι ονομαστικής αξίας 5,1 δισ. ευρώ, με βάση τα swaps με το Δημόσιο, οι οποίοι πουλήθηκαν από την Titlos στην Εθνική έναντι 5,4 δισ. ευρώ (με τιμή πάνω από το 107). Οι τίτλοι πήραν από τη Moody’s τότε βαθμολογία Α1, ίδια δηλαδή με τη βαθμολογία που είχαν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Έτσι μπορούσαν να γίνουν δεκτοί από την ΕΚΤ για να αντλήσει η Εθνική ρευστότητα, να τη φέρει πίσω στην αγορά κρατικών ομολόγων, προχωρώντας σε αγορές τίτλων που έριξαν τα spreads. Οι τίτλοι αυτοί με τη σειρά τους μπορούσαν να επανατοποθετηθούν στην ΕΚΤ ως εγγύηση δανεισμού και με τον τρόπο αυτό να «πετάξει» το χρηματοοικονομικό αεροπλανάκι, που έδωσε τότε προσωρινά ανάσες στην κυβέρνηση Καραμανλή. Στην πορεία, τεράστιες αμοιβές εξασφάλισαν η Goldman και η Citigroup, που συνεργάσθηκαν για την έκδοση των δομημένων, ενώ η Εθνική εξωράισε τεχνητά τα οικονομικά της αποτελέσματα, με κέρδη από την αγορά ομολόγων.
Όμως κάθε λύση που φαίνεται πολύ καλή για να είναι αληθινή, συνήθως κρύβει και επικίνδυνες παγίδες: Όπως αναφέρει το ενημερωτικό του οίκου Moody’s για τη συγκεκριμένη έκδοση, που αποκαλύπτει σήμερα το «Π», όλα θα πήγαιναν καλά όσο θα διατηρούσαν η Ελλάδα και η Εθνική Τράπεζα υψηλή βαθμολογία από τη Moody’s. Με δύο διαδοχικές υποβαθμίσεις του Δημοσίου και της ΕΤΕ (οι τελευταίες πριν από λίγα 24ωρα) η βαθμολογία του Δημοσίου έπεσε ήδη κάτω από το ελάχιστο αποδεκτό από τον κανονισμό της Moody’s όριο, ενώ το ίδιο έχει συμβεί και με την αξιολόγηση της ΕΤΕ (μαζί «προσγειώθηκαν» στο Α1, δηλαδή μόλις ένα σκαλοπάτι πάνω από το «Β»).
«Χρυσοί» ή «τοξικοί»;
Τα νομικά έγγραφα της τιτλοποίησης ακόμη και εξειδικευμένοι νομικοί πρέπει να τα ψάξουν αρκετά για να βγάλουν άκρη σε σχέση με τις νομικές συνέπειες των υποβαθμίσεων. Σαφές είναι, όμως, όπως τονίζει έμπειρο τραπεζικό στέλεχος, ότι από τη στιγμή που υποβαθμίσθηκαν οι αξιολογήσεις κάτω από το ελάχιστο αποδεκτό όριο, γίνεται ορατός ο κίνδυνος να μετατραπεί η «χρυσή» έκδοση δομημένων σε «τοξική».
Το ερώτημα είναι αν αυτές οι συναλλαγές, που επινοήθηκαν από την Goldman Sachs, εγκρίθηκαν από την κυβέρνηση Καραμανλή και εκτελέσθηκαν από τον Τ. Αράπογλου, κινούνται εντός των ορίων της νομιμότητας. Ακόμη και οι εξαιρετικά προηγμένες αμερικανικές αρχές ως τώρα δεν είχαν καταφέρει να πιάσουν τα… έξυπνα πουλιά της Goldman για πράξεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν παράνομες, παρότι έχουν γραφτεί «ποταμοί» άρθρων στον διεθνή Τύπο για τις ακραίες κερδοσκοπικές μεθοδεύσεις της τράπεζας που θεωρείται «κοιτίδα» της διεθνούς διαπλοκής πολιτικής και αγορών.
Όμως ήδη η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κατάφερε να στείλει στη Δικαιοσύνη την Goldman με πολύ βαριές κατηγορίες, που εν μέρει τις παραδέχεται πλέον και η τράπεζα, χρεώνοντας απλώς την ευθύνη σε ένα στέλεχος που αποπέμφθηκε. H Goldman κατηγορείται ότι εξέδωσε δομημένους τίτλους και τους διέθεσε σε επενδυτές, γνωρίζοντας ότι ένα μεγάλο hedge fund, του γνωστού και από την κερδοσκοπία στην Ελλάδα Τζον Πόλσον, επρόκειτο να προχωρήσει σε υποτιμητική κερδοσκοπία εις βάρος τους (ανοικτές πωλήσεις).