Σκοτεινή, ΔυΝασΤική εποχή
Σαν αυθαίρετο χτισμένο στην άμμο κατέρρευσε η Ελλάδα. Ουσιαστικά χρεωκοπημένη, βαθιά άρρωστη και ταπεινωμένη, σέρνεται στο κρατητήριο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Μαζί της καταρρέει ο μύθος της νέας, ρωμαλέας μεταπολιτευτικής Ελλάδας, μύθο που έστησαν και στήριξαν οι πυλώνες του δικομματισμού… Αρχίζει μια νέα εποχή. Σκοτεινή, δύσμορφη, δυναστική, χωρίς διέξοδο και προοπτική…
Τραγικοί οι παραμυθάδες που κυβερνούν, προσπάθησαν μέχρι την τελευταία στιγμή να ξορκίσουν το φάντασμα του ΔΝΤ. Ούτε καν το ανέφερε προχθές από το Καστελλόριζο ο πρωθυπουργός, μιλώντας για την ενεργοποίηση του, απαραίτητου όπως ήρθαν τα πράγματα, καθηλωτικού και επαχθούς Μηχανισμού Στήριξης. Κι όμως, ο κ. Παπανδρέου, ο άνθρωπος που άνοιξε την πόρτα στο δυσώνυμο ΔΝΤ, γνωρίζει καλά ότι το ΔΝΤ θα ορίσει τους όρους του δανεισμού. Εκείνο παίρνει στα χέρια του την κατάσταση της Ελλάδος. Εκείνο εντέλλεται, εκείνο έχει τον πρώτο λόγο και όχι η βουβή και χλωμή Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά τι νόημα έχει πια η κριτική στους παραμυθάδες, που επιχείρησαν ακόμη και τον εξωραϊσμό του ΔΝΤ; Τι νόημα έχει να τους εγκαλέσεις για ανερυθρίαστη εγκατάλειψη των εκλογικών εξαγγελιών και για ασύστολη προπαγάνδα περί αξιόπιστης Ελλάδας που δήθεν ξανοίγεται ελπιδοφόρα σε νέους ορίζοντες; Τα λόγια τους συντρίμμια. Και η κατάσταση εφιαλτική όσο ποτέ… Ήδη βιώνουν οι Έλληνες τις πρώτες επιπτώσεις. Το βλέπεις στους δρόμους της πάλαι ποτέ πολύβουης Αθήνας, που τώρα ερημώνουν νωρίς. Το βλέπεις στο κυκλοφοριακό: Καλύτερο παρά ποτέ, καθώς ο κόσμος δεν κυκλοφορεί με τα αυτοκίνητά του λόγω πανάκριβης βενζίνης. (Να και μια παράπλευρη ωφέλεια…) Το διαπιστώνεις στις συνοφρυωμένες κουβέντες και στα φοβισμένα βλέμματα. Το νιώθεις στη διάχυτη ανησυχία για το μέλλον. Σαν μαραμένο δέντρο η Ελλάδα, χτυπημένο από ξαφνικό κακό, με τα κλαδιά σαπισμένα και τον κορμό του ετοιμόρροπο…
Δυστυχώς, δεν υπάρχει διέξοδος. Ούτε εναλλακτική λύση, έτσι που ήρθαν τα πράγματα. Η επερχόμενη ύφεση θα αποξηράνει ακόμη και εκείνες τις μικρές αλέες που υπάρχουν στο μαρμαρωμένο δάσος της ελληνικής οικονομίας. Και ιδού γιατί: Ας πούμε ότι κάποια ποσά από τον δανεισμό και το ΕΣΠΑ θα διατεθούν για ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αργοσβήνουν χρεωμένες στις τράπεζες. Η οικονομική βοήθεια θα τις ωθήσει να κινήσουν κάπως την παραγωγή τους και να προσλάβουν κάποιους από τους εργαζομένους που είχαν απολύσει. Και λοιπόν; Οι ίδιοι λόγοι που τις είχαν οδηγήσει στον μαρασμό, οι ίδιοι θα αναφανούν μετά την πρώτη ανθοφορία. Οι ίδιοι λόγοι, δηλαδή ο εξής ένας: Τα περισσότερα προϊόντα μας δεν είναι ανταγωνιστικά. Τα εισαγόμενα είναι φτηνότερα και σε αρκετές περιπτώσεις καλύτερα. Επομένως θα αρχίσει ξανά ο φαύλος κύκλος: νέο ξεκίνημα, νέα παραγωγή, αλλά τα προϊόντα αδιάθετα στα ράφια, μείωση της παραγωγής, απολύσεις προσωπικού, στάση πληρωμών, νέα υπερχρέωση στις τράπεζες, λουκέτο…
Εδώ, λοιπόν, επεμβαίνει το ΔΝΤ και σκορπάει ήδη τις πρώτες ψευδαισθήσεις: Για να γίνει ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία, λένε οι εγκέφαλοί του, πρέπει να μειωθεί το κόστος παραγωγής, τουτέστιν να μειωθούν οι μισθοί και στον ιδιωτικό τομέα, και ταυτόχρονα να λυθούν τα χέρια των εργοδοτών. Όπερ σημαίνει κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και ευελιξία στο εργασιακό καθεστώς, με ελεύθερες απολύσεις! Αυτό εντέλλεται το ΔΝΤ, αυτά θα συμβούν στο τέλος του 2010, αρχές του ’11. Κι όμως, ούτε έτσι θα λυθεί το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας. Διότι έστω και με μειωμένο το κόστος παραγωγής, τα ελληνικά προϊόντα θα παραμένουν ακριβότερα, για παράδειγμα, από τα κινέζικα που έχουν κατακλύσει την αγορά, ενώ ταυτόχρονα θα υστερούν μονίμως σε ποιότητα άλλων, ευρωπαϊκών, φερ’ ειπείν, που θα διατίθενται σε ίδιες ή μεγαλύτερες τιμές… Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και σε άλλα πεδία, όπως ο τουρισμός: Ακόμη κι αν μειωθούν τα μεροκάματα και πέσουν οι τιμές των ξενοδοχείων, η κατάσταση δεν θα παρουσιάσει σημαντική βελτίωση. Αυτό μπορεί να συμβεί αν ταυτόχρονα μειωθούν δραστικά οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών (μεταφορές κ.λπ.), ώστε να παύσει η Ελλάδα να είναι μια πανάκριβη χώρα για τους τουρίστες…
Βέβαια, απαιτούνται κι άλλα, ριζικά μέτρα, τα οποία δυστυχώς δεν είναι βραχυχρόνιας απόδοσης. Τέτοια μέτρα είναι η βελτίωση της υποδομής (λιμάνια, δρόμοι, ανοιχτά μουσεία, εξάλειψη του άγους των χωματερών κ.ά.) και φυσικά η εγκατάλειψη μιας νοσηρής νοοτροπίας που έχει εγκατασταθεί σαν ιός στο σώμα των Νεοελλήνων, της νοοτροπίας της αρπαχτής. Που είναι υπεύθυνη για το μίζερο room to let, για το πλαστικό και πανάκριβο φαγητό στις ταβέρνες, για την κακοήθη συμπεριφορά ορισμένων ταξιτζήδων κ.λπ.
Όμως εκείνο που προέχει είναι να ασχοληθούν σοβαρά οι πολιτικές δυνάμεις με την εκπόνηση ενός αναπτυξιακού σχεδίου με ορίζοντα εικοσαετίας. Ένα συγκροτημένο σχέδιο, σαν αυτό που «παρήγγειλε» προς εκπόνηση ο Σαρκοζί στους τρεις πρώην πρωθυπουργούς, δεν έχει σχέση με τις ιλουστρέ ανοησίες των προεκλογικών προγραμμάτων. Σοβαρό σχέδιο είναι εκείνο που θα διερευνήσει ενδελεχώς τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας σε συγκεκριμένους τομείς, θα λαμβάνει υπ’ όψιν του τον διεθνή ανταγωνισμό και θα εξασφαλίζει μια δυναμική, βιώσιμη και γρήγορη απόδοση…
Ταυτόχρονα, αν και αυτό προβάλλει δύσκολο σε καιρούς τρομακτικής κρίσης, με πολλαπλές επιπτώσεις στον ψυχισμό και τη διάθεση της κοινωνίας, απαιτείται ο πλήρης εκσυγχρονισμός της κρατικής μηχανής, ώστε να μειωθεί η διαφθορά και να μην ορθώνεται εμπόδιο στην καθημερινότητα του ανυπεράσπιστου πολίτη, αλλά και στο επιχειρείν…
Εν κατακλείδι, σ’ αυτήν τη σκοτεινή εποχή που έρχεται, θα μπορούσε να αναφανεί ως μαρμαρυγή η δραστική αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς, τόσο εκ μέρους του πολιτικού δυναμικού, όσο και από την κοινωνία. Ο αυτοτροφοδοτούμενος κύκλος της αθλιότητας και της συνενοχής και, προπάντων, η μόνιμη «ψήφος εμπιστοσύνης» στους ολετήρες που κυβερνούν επί δεκαετίες τη χώρα, πρέπει να εκλείψουν… Διαφορετικά θα μείνει άνευ αντικρίσματος η λαϊκή οργή που θα ξεσπάσει εντός ολίγου επί δικαίους και αδίκους. Ίσως, βέβαια, ακριβώς η οργή αυτή να αποδειχθεί καθαρτήρια και αναγεννητική…