Ανοικτός πόλεμος από τους Γερμανούς

Οι όροι δανεισμού ικανοποίησαν, αλλά παραδόξως, από το χρονικό σημείο αυτό και μετά, το ελληνικό θρίλερ όχι μόνο δεν έληξε, αλλά εισήλθε στην πιο αγωνιώδη φάση του, παίρνοντας διαστάσεις ανοικτού πολέμου με τη Γερμανία!

Από τη Δευτέρα του Πάσχα, η γερμανική πλευρά, με μια «διαρροή» που έγινε πρώτο θέμα στην ηλεκτρονική έκδοση των «Financial Times» και ήταν η πραγματική αιτία του «μακελειού» στην αγορά ομολόγων (τα περί… «βαθέος λαρυγγιού» στην κυβέρνηση ήταν απλές ιστορίες προς λαϊκή κατανάλωση…) κατέστησε σαφές ότι αμφισβητεί την ουσία της συμφωνίας των Βρυξελλών: η Ελλάδα ζητούσε δανεισμό με λογικούς όρους, ενώ οι Γερμανοί διεμήνυαν, έξω από κάθε λογική, ότι το επιτόκιο δανεισμού από ευρωπαϊκές χώρες θα έπρεπε να διαμορφωθεί πάνω από το 6%!

Αμέσως μετά τη «διαρροή» αυτή οι κερδοσκόποι της διεθνούς αγοράς «μύρισαν αίμα» και μετέτρεψαν τα ελληνικά ομόλογα σε τίτλους… αφρικανικής χώρας, με spreads που ενσωμάτωναν άμεσο κίνδυνο χρεοκοπίας.

Παράλληλα, η απόφαση της κυβέρνησης από τη Μεγάλη Εβδομάδα να ενεργοποιήσει εσπευσμένα εκ νέου το «πακέτο» ενισχύσεων στις τράπεζες, για να αποκτήσουν ρευστότητα συνολικού ύψους 17 δισ. ευρώ, αξιοποιήθηκε κατάλληλα από τους κερδοσκόπους για να εντείνουν τη φημολογία περί άμεσου κινδύνου κατάρρευσης μεγάλων ελληνικών τραπεζών και να αξιοποιηθεί αυτή στο παιχνίδι χρεοκοπίας μέσω της πολιορκίας των spreads.

Η εφιαλτική κατάσταση στις αγορές, που ήταν καθαρό πλέον ότι δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Γερμανίας, κάνει πολλούς παρατηρητές να διερωτηθούν αν τελικά αναβιώνει ο γερμανικός εθνικισμός και εξωθεί την Ελλάδα και κάθε άλλη «ασθενή» οικονομία εκτός ζώνης του ευρώ και με τριτοκοσμικές ισοτιμίες των εθνικών νομισμάτων με το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Έτσι θα γίνουν οι «αδύναμες» χώρες εύκολη λεία πλήρους εξαγοράς από τα γερμανικά κεφάλαια, αφού θα έχουν περιέλθει σε οικονομική αδυναμία που θα θυμίζει την καταρρέουσα Ανατολική Ευρώπη της δεκαετίας του ʼ90, που μετατράπηκε σε λίγα χρόνια σε οικονομικό προτεκτοράτο της Γερμανίας.

Τηλεφώνημα στον Θαπατέρο

Ο Γ. Παπανδρέου ανέλαβε την Πέμπτη παρασκηνιακή διεθνή πρωτοβουλία, σε μια ύστατη προσπάθεια αναχαίτισης των γερμανικών πιέσεων, έστω και με ελάχιστα διπλωματικά χαρτιά ανά χείρας.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Χοσέ Λουίς Θαπατέρο ζήτησε από τον ισπανό σοσιαλιστή πρωθυπουργό και προεδρεύοντα της ΕΕ να αναλάβει άμεση πρωτοβουλία για να «κλείσουν οι τρύπες» της Συμφωνίας των Βρυξελλών στις 25 Μαρτίου, δηλαδή να καθορισθούν με σαφήνεια οι όροι δανεισμού της Ελλάδας από τις ευρωπαϊκές χώρες (το κόστος δανεισμού από το ΔΝΤ είναι προκαθορισμένο και με τα σημερινά δεδομένα φθάνει το 2,8%).

Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε όμως στον ισπανό πρωθυπουργό ότι δεν ζητεί άμεση ενεργοποίηση του σχεδίου στήριξης, αλλά αποσαφήνιση των όρων δανεισμού, ώστε να σταματήσει η αβεβαιότητα που δίνει τροφή στην κερδοσκοπία κατά της Ελλάδας.

Το ίδιο βράδυ συνεδρίασε η Οικονομική και Νομισματική Επιτροπή στις Βρυξέλλες, τύποις για την προετοιμασία του Eurogroup αυτής της εβδομάδας, αλλά στην πραγματικότητα για να ξεκαθαρίσουν οι όροι δανεισμού της Ελλάδας. Μάλιστα, το μεσημέρι της Πέμπτης, ακόμη και ο Ζαν Κλοντ Τρισέ για πρώτη φορά αποστασιοποιήθηκε ευθέως από τις ακραίες γερμανικές θέσεις, δηλώνοντας ότι η Ελλάδα πρέπει να δανεισθεί με βάση το κόστος δανεισμού της κάθε ευρωπαϊκής χώρας που θα προσφέρει διμερή δάνεια, δηλαδή περίπου 4% με τα σημερινά δεδομένα, έναντι του 6% τουλάχιστον που προτείνουν οι Γερμανοί.

Το πρωί της Παρασκευής, στο κρίσιμο μυστικό ραντεβού στο Μαξίμου, μεταφέρθηκαν στον έλληνα πρωθυπουργό οι αποφάσεις της Επιτροπής που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες. Έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι βάσει των προτάσεων αυτών το μέσο κόστος δανεισμού από ΕΕ και ΔΝΤ διαμορφωνόταν σε επίπεδο ιδιαίτερα ελκυστικό, γύρω στο 4%.

Ο κ. Παπανδρέου απάντησε στους συνομιλητές του ότι αποδέχεται το σχέδιο, διευκρινίζοντας όμως ότι η Ελλάδα ζητεί να ανακοινωθούν αμέσως οι όροι, ΠΡΙΝ απευθυνθεί ενδεχόμενο αίτημα για χρήση του μηχανισμού από την Αθήνα.

Ακολούθως, ο πρωθυπουργός είχε, σύμφωνα με πληροφορίες, τηλεφωνικές επικοινωνίες με κορυφαίους ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες, από τον προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Βαν Ρομπάι, και τον Τρισέ, μέχρι τον γάλλο Πρόεδρο Σαρκοζί, ο οποίος μάλιστα προχώρησε την Παρασκευή σε ένθερμη δήλωση προθέσεων της Γαλλίας για στήριξη της χώρας μας. Ακολούθησε νέος γύρος συζητήσεων στην Οικονομική και Νομισματική Επιτροπή, όπου κατέστη σαφές ότι, αντί να οδηγηθεί το πρόβλημα στη λύση, η Γερμανία εξωθούσε την υπόθεση σε πλήρες αδιέξοδο, παρότι απομονώθηκε πλήρως στις θέσεις της από όλες τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι σʼ αυτό το στάδιο των διαπραγματεύσεων περιέργως ενεργοποιήθηκε ξαφνικά και ο οίκος Fitch, που προχώρησε σε υποβάθμιση της Ελλάδας το απόγευμα της Παρασκευής, σε μια κίνηση που ερμηνεύθηκε ως πρόσθετη πίεση για να ενδώσει η κυβέρνηση και να ζητήσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης.

Γερμανική «τορπίλη»

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Γερμανοί επέμειναν ότι θα πρέπει πρώτη η Ελλάδα να ζητήσει τη βοήθεια και μετά να ανακοινωθούν οι όροι δανεισμού. Τορπίλισαν, έτσι, το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης, να υπάρχει ένα σαφές σχέδιο τελευταίας καταφυγής, ώστε να γίνει τις επόμενες εβδομάδες και μήνες μια ύστατη προσπάθεια δανεισμού από τις αγορές με καλύτερους όρους και να αποφευχθεί η ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης.

Παρά τις νέες πιέσεις της Γερμανίας, ο κ. Παπανδρέου ξεκαθάρισε εκ νέου ότι δεν θα ζητήσει πρώτος την ενεργοποίηση του μηχανισμού και αργά το απόγευμα της Παρασκευής η γερμανική απάντηση ήλθε, όπως εκτιμούν στην κυβέρνηση, με τη «διαρροή» στο πρακτορείο Reuters ενός εντελώς διαφοροποιημένου σχεδίου χρηματοδότησης, σε σχέση με αυτό που βρέθηκε στο τραπέζι το πρωί της ίδιας ημέρας. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, σύμφωνα με το πρακτορείο, ανέφεραν ότι από τις ευρωπαϊκές χώρες το κόστος δανεισμού της Ελλάδας θα ήταν τουλάχιστον 6%! Παρά την προσπάθεια της Γερμανίας να σύρει την Ελλάδα στη διατύπωση αιτήματος βοήθειας, σήμερα δημοσιεύονται σε δύο μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες συνεντεύξεις του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών, όπου ξεκαθαρίζεται ότι η Ελλάδα δεν θα ζητήσει πρώτη την ενεργοποίηση του μηχανισμού εξωτερικής χρηματοδότησης. Έτσι, το πρόβλημα επανέρχεται στην κατάσταση όπου βρισκόταν και στις αρχές αυτής της εβδομάδας, με την ασάφεια και την αβεβαιότητα να παραμένει αμείωτη σχετικά με τους όρους δανεισμού της χώρας από την Ευρώπη.

Μαύρη Δευτέρα

Παρότι μέχρι και το κλείσιμο της Wall Street, στις 11 μ.μ. ώρα Ελλάδος την Παρασκευή, η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας κέρδιζε πάνω από 10%, σε μια ένδειξη «ανακούφισης» της αγοράς, βάσει των πληροφοριών που ήταν διαθέσιμες πριν από την τελευταία εμπλοκή, στελέχη τραπεζών εκφράζουν φόβους για τις εξελίξεις στις αγορές από σήμερα, ενώ οι πιο απαισιόδοξοι περιμένουν «Μαύρη Δευτέρα», με μεγάλες πιέσεις στα ομόλογα και τις μετοχές των τραπεζών. Κρίσιμο τεστ θα αποτελέσει την Τρίτη η έκβαση της δημοπρασίας εντόκων γραμματίων ετήσιας διάρκειας, για την άντληση 1,2 δισ. ευρώ, που θα καλύψουν λήξεις παλαιών εντόκων. Αν η δημοπρασία οδηγήσει το επιτόκιο δανεισμού σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, η πίεση στην Ελλάδα θα ενταθεί ακόμη περισσότερο.

Δύο σενάρια για το θρίλερ

Σε αυτό το σκληρό «πόκερ», το πλέον αισιόδοξο σενάριο προβλέπει μεταστροφή της στάσης του Βερολίνου, αμέσως μετά τη λήξη της εκλογικής διαδικασίας σε Βόρεια Ρηνανία – Βεστφαλία στις αρχές Μαΐου. Αν πράγματι η κ. Μέρκελ δεχθεί να ανακοινωθούν ευνοϊκοί όροι δανεισμού της Ελλάδας, χωρίς να επιμείνει στην απαίτηση να διατυπώσει πρώτη το αίτημα η χώρα και να κάνει χρήση άμεσα του μηχανισμού βοήθειας, υπάρχουν ελπίδες ότι αυτό θα έχει καταλυτικές επιδράσεις στη στάση των αγορών και η κυβέρνηση θα μπορέσει να καλύψει τον δανεισμό του Μαΐου από την αγορά και με «λογικό» κόστος. Αντίθετα, αν η Γερμανία επιμείνει μέχρι τέλους στην απαίτησή της, να ζητήσει βοήθεια η Ελλάδα και μετά να ανακοινωθούν οι όροι δανεισμού, η ελληνική κυβέρνηση πιθανότατα θα υποχρεωθεί να υπαναχωρήσει πρώτη και να συρθεί στη διατύπωση του αιτήματος για βοήθεια, ώστε ακολούθως οι Γερμανοί να επιβάλουν τους όρους τους.

Το ελληνικό θρίλερ φαίνεται ότι θα συνεχισθεί μέχρι την ύστατη ώρα και η κυβέρνηση έχει πλέον να ελπίζει μόνο στη διαμόρφωση μιας ισχυρής αντιγερμανικής συμμαχίας στην Ευρώπη, με πρωτοκαθεδρία της Γαλλίας, ώστε να εγκαταλείψει το Βερολίνο τις ακραίες εθνικιστικές του θέσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και ο «πρύτανης» των διεθνών κερδοσκόπων, ο Τζορτζ Σόρος, σε μια βαρυσήμαντη συνέντευξη, που παραχώρησε την Παρασκευή στο «Bloomberg», τόνισε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να δανεισθεί από την Ευρώπη με ευνοϊκά επιτόκια, αλλιώς θα είναι παράλογο να ζητείται από την κυβέρνηση της Αθήνας να εφαρμόσει ένα δύσκολο Πρόγραμμα Σταθερότητας, παίρνοντας δάνεια με το «τρελό» κόστος που φαίνεται ότι θέλουν να επιβάλουν οι Γερμανοί…