Η ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΥΜΦΩΝΗΘΗΚΕ, Η ΑΓΩΝΙΑ ΠΑΡΑΤΕΙΝΕΤΑΙ…

Εστιάζοντας στον πυρήνα του ελληνικού προβλήματος, ο γ.γ. του ΟΟΣΑ, Άνχελ Γκουρία, έκανε την πιο εύστοχη κριτική στη συμφωνία της 25ης Μαρτίου, που συνοδεύθηκε και από τις θετικές ανακοινώσεις της ΕΚΤ για τα ελληνικά ομόλογα: «Αυτό που μετράει τελικά», τόνισε ο Γκουρία στο πρακτορείο «Bloomberg», «είναι αν η διπλή παρέμβαση της ΕΕ και των τραπεζιτών θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να αναχρηματοδοτήσει τις λήξεις παλαιών δανείων του επόμενου διμήνου με ανεκτά επιτόκια δανεισμού. Αν αυτός ο στόχος δεν επιτευχθεί», επισήμανε, «θα χρειασθούν άλλα μέτρα στήριξης της Ελλάδας, αλλιώς θα εξανεμισθούν τα δημοσιονομικά οφέλη από το πολύ σκληρό Πρόγραμμα Σταθερότητας που βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή».

Σύμφωνα με τις εύστοχες επισημάνσεις του Γκουρία, στην προκειμένη περίπτωση θα πρέπει τρεις πλευρές να… χορέψουν ταγκό: η Ελλάδα, η Ευρώπη με το ΔΝΤ και οι αγορές.

Προς το παρόν οι αγορές δεν είναι σαφές αν θα παρασυρθούν στον χορό για να θεωρηθεί ότι το ελληνικό πρόβλημα λύθηκε: Το spread στα δεκαετή ομόλογα έκλεισε λίγο την Παρασκευή, αλλά βρίσκεται «κολλημένο» στο επίπεδο των 300 μονάδων βάσης, ενώ μεγαλύτερη μείωση (κατά 38 μονάδες, ή 0,38%) καταγράφηκε στη διαφορά αποδόσεων για τίτλους διετούς διάρκειας – η απόδοσή τους έπεσε στο 4,45% την Παρασκευή.

Στο Χρηματιστήριο της Αθήνας έγιναν πιο ορατές οι θετικές συνέπειες των παρεμβάσεων, καθώς οι τραπεζικές μετοχές «ανέπνευσαν» και οδήγησαν τον Γενικό Δείκτη σε πρόωρη… ανάσταση, με κέρδη άνω του 4% την Παρασκευή.

Το ευρώ σταμάτησε την κατρακύλα του έναντι του δολαρίου, «ξεκολλώντας» από τα επίπεδα αρνητικού ρεκόρ 10μήνου, καθώς ο μηχανισμός στήριξης που υιοθετήθηκε από τους ηγέτες κρίθηκε ότι δίνει τέλος στα σενάρια μετάδοσης του ελληνικού «ιού» σε άλλους «ασθενείς κρίκους» της Ευρωζώνης και αποτρέπει οριστικά τους κινδύνους χρεοκοπίας ενός κράτους μέλους.

Τελευταία εφεδρεία…

Ο πρωθυπουργός, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά και ο πρόεδρος του Eurogroup συμφώνησαν την Παρασκευή στην εκτίμηση ότι ο μηχανισμός δανεισμού της Ελλάδας από κράτη μέλη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ είναι τελευταία εφεδρεία και δεν θα χρειασθεί να ενεργοποιηθεί, αφού η χώρα θα καταφέρει να καλύψει από την αγορά τις δανειακές της ανάγκες.

Όμως, στελέχη του οικονομικού επιτελείου και τραπεζικοί παράγοντες εμφανίζονται ιδιαίτερα συγκρατημένοι στις προσδοκίες τους, ιδιαίτερα εν όψει της κοινοπρακτικής έκδοσης 7ετών ομολόγων που αναμένεται να διατεθούν αυτήν την εβδομάδα.

Η έκδοση αυτή, επισημαίνουν, θεωρείται βέβαιο ότι θα καλυφθεί με άνεση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι βέβαιη η διαμόρφωση του επιτοκίου των τίτλων στο επίπεδο που η κυβέρνηση θεωρεί «ανεκτό».

Μετά το πρώτο αυτό τεστ αναμένεται να ακολουθήσουν άλλες τέσσερις εκδόσεις ομολόγων από την κυβέρνηση, για να καλυφθούν οι λήξεις παλαιών δανείων και οι τρέχουσες δανειακές ανάγκες. Οι εκδόσεις αυτές επίσης θεωρείται βέβαιο ότι θα καλυφθούν, αλλά το εγχείρημα δεν θα έχει στεφθεί από επιτυχία, αν το spread δεν πέσει κατά μέσον όρο σε επίπεδο χαμηλότερο των 200 μονάδων.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», σε όλες τις εκδόσεις τίτλων θα είναι αποκλεισμένα εκ των προτέρων τα κερδοσκοπικά hedge funds, ενώ υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες συμμετοχής ελληνικών και ευρωπαϊκών τραπεζών, που θα παίξουν το γνωστό παιχνίδι της αποκόμισης μεγάλων κερδών από τη διαφορά ανάμεσα στο επιτόκιο δανεισμού τους από την ΕΚΤ (1%) και στις πολύ υψηλότερες αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.

Μαστίγιο και καρότο

Για να λυθεί το πρόβλημα χρηματοδότησης της Ελλάδας, οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούν το μαστίγιο, αλλά και το καρότο:

• Οι «παίκτες» της αγοράς γνωρίζουν πλέον ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να ποντάρουν στη χρεοκοπία της Ελλάδας, αφού καθιερώθηκε για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης ένας μηχανισμός χρηματοδοτικής στήριξης με διμερή δάνεια και χρηματοδοτήσεις από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο οποίος «καίει» οριστικά τα σενάρια «αποκλεισμού» μιας χώρας από τις αγορές, που θα την οδηγούσε σε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους. Για την Άνγκελα Μέρκελ είναι ιδιαίτερα σημαντικό πολιτικά ότι στον μηχανισμό αυτό συμμετέχει το ΔΝΤ και, επίσης, ότι η Γερμανία θα έχει δικαίωμα βέτο στην ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, για την οποία θα χρειάζεται εισήγηση της Κομισιόν και ομόφωνη απόφαση του Eurogroup.

• Το «καρότο» προσφέρεται από τον Ζαν Κλοντ Τρισέ, ο οποίος ουσιαστικά καλεί τις ευρωπαϊκές και τις ελληνικές τράπεζες να επαναλάβουν με μεγάλα κέρδη όσα έγιναν το 2009 στην αγορά των ελληνικών ομολόγων.

Δηλαδή να αγοράζουν ομόλογα της Ελλάδας με υψηλή απόδοση, με φθηνές χρηματοδοτήσεις από την ΕΚΤ, χωρίς να ανησυχούν για τον κίνδυνο να πάψουν να γίνονται δεκτά από την κεντρική τράπεζα το 2011 τα ελληνικά ομόλογα, στην περίπτωση που έχουν υποβαθμισθεί στο μεταξύ από την Moody’s στην κατηγορία «Β».

Τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι αυτή η απόφαση της ΕΚΤ, για χαλάρωση των κανόνων αποδοχής ενεχύρων μέχρι το τέλος του 2011, ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για να προσελκύσουν ένα «ποταμό» ευρωπαϊκών κεφαλαίων τα ελληνικά ομόλογα, ενώ δίνει λύση στα προβλήματα ρευστότητας και κερδοφορίας του τραπεζικού μας συστήματος, τουλάχιστον για την κρίσιμη διετία 2010 – 2011.

Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες είχαν στο τέλος του 2009 άνοιγμα 47 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ, από χρηματοδοτήσεις με ενέχυρο κυρίως κρατικά ομόλογα, αλλά έχουν λάβει άτυπα την άδεια της κεντρικής τράπεζας να δανεισθούν ακόμη περισσότερα φέτος, ώστε να καλύψουν τις δανειακές ανάγκες του Δημοσίου, αλλά και του ιδιωτικού τομέα της χώρας.