ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΟ- ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΔΙΕΝΕΞΗ
Έχει μάλιστα συγκροτηθεί και δωδεκαμελής επιτροπή «σοφών», της οποίας προΐσταται η πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κ.
Μαντλίν Ολμπράιτ. Από ελληνικής πλευράς συμμετέχει ο πρέσβης κ. Ζέπος, ενώ από την Τουρκία ο επίσης πρέσβης κ. Παμίρ.
Έντεκα χρόνια πέρασαν από την έγκριση του προηγούμενου Δόγματος και τα πράγματα στον πλανήτη έχουν αλλάξει αρκετά. Νέες ισχυρές μορφές απειλών έχουν εμφανισθεί, όπως η τρομοκρατία, η πειρατεία, η εξάπλωση όπλων μαζικής καταστροφής, οι απειλές από τον «κυβερνοχώρο», οι απειλές από κράτη που διαθέτουν πυρηνικά, τα προβλήματα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή ή η εξασφάλιση ενεργειακών αποθεμάτων κ.λπ.
Στις ομιλίες του ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Άντρες Φογκ Ράσμουσεν τονίζει ότι η χρησιμότητα των στρατιωτικών δυνάμεων ενός κράτους μέλους περιορίζεται σημαντικά αν οι δυνάμεις του παραμένουν στα γεωγραφικά σύνορα του κράτους. Αυτό που έχει ανάγκη η Συμμαχία είναι στρατιωτικές δυνάμεις καλά εξοπλισμένες, ευέλικτες, μετακινούμενες σε σύντομο χρόνο από το ένα μέρος του πλανήτη στο άλλο, με αυτονομία και αυτάρκεια. Διότι, κατά τον κ. Ράσμουσεν, «αν οι στρατιωτικές δυνάμεις των κρατών μελών δεν μπορούν να μετακινηθούν πέραν των συνόρων ενός εκάστου κράτους μέλους, τότε η άμυνα της εδαφικής ακεραιότητας της Συμμαχίας δεν θα είναι αποτελεσματική». Από τα λόγια αυτά ο καθένας αντιλαμβάνεται την κατεύθυνση προς την οποία οδεύει η νέα στρατηγική αντίληψη.
Ήδη, τους τελευταίους μήνες έχουν γίνει τέσσερα θεματικά σεμινάρια για το νέο Δόγμα. Το τελευταίο έγινε προ μηνός στην Ουάσινγκτον, παρουσία της κ. Κλίντον, και το επόμενο διάστημα η επιτροπή των «σοφών» θα συντάξει το πρώτο κείμενο του νέου Δόγματος για να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση με τα κράτη μέλη στις Βρυξέλλες.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το νέο αυτό Δόγμα θα ρυμουλκήσει εξελίξεις τόσο στη Δομή Διοίκησης και στη Δομή Δυνάμεων όσο και στην αμυντική σχεδίαση του ΝΑΤΟ, καθώς και στις στρατιωτικές δυνατότητες που θα κληθεί να αποκτήσει η Συμμαχία για να ανταποκριθεί στον νέο της ρόλο. Τα 28 κράτη μέλη σύντομα θα υποχρεωθούν να συνεισφέρουν για την επίτευξη αυτού του στόχου, αποκτώντας συγκεκριμένες εξοπλιστικές δυνατότητες, που μπορεί σε εθνικό επίπεδο να είναι αδιάφορες, αλλά θα απαιτούνται στο πλαίσιο του νέου ΝΑΤΟ.
Όμως το νέο Δόγμα θα μπορούσε να συμβάλει θετικά σε ένα άλλο επίπεδο που απασχολεί τη Συμμαχία τα τελευταία 35 χρόνια, αυτό των ενδοσυμμαχικών διαφορών των κρατών μελών. Και τούτο διότι είναι δεδομένη πια η μετακίνηση του ενδιαφέροντος της Συμμαχίας από το εσωτερικό προς τα συμβαίνοντα εκτός των συνόρων των κρατών μελών και οπουδήποτε στον πλανήτη.
Η εστίαση από πλευράς δομών διοίκησης και ελέγχου στο εσωτερικό των ΝΑΤΟϊκών συνόρων κυριάρχησε στον Ψυχρό Πόλεμο και μέχρι και τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, με αποτέλεσμα οι διμερείς διαφορές κρατών μελών και οι ανταγωνισμοί να διογκώνονται.
Με το μεγαλύτερο πρόβλημα, βεβαίως, να είναι η ακατάπαυστη ελληνοτουρκική διαμάχη, η οποία έχει δημιουργήσει πολλά και σοβαρά προβλήματα στη Συμμαχία, με τελευταίο το σχετικά πρόσφατο «μπλοκάρισμα» από την Τουρκία της Νέας Δομής Διοίκησης του ΝΑΤΟ, με πρόσχημα τη διασύνδεση των ΡΑΝΤΑΡ των αεροπορικών στρατηγείων Ελλάδος-Τουρκίας. Όμως η ουσία της διαφωνίας είναι ο ΝΑΤΟϊκός επιχειρησιακός έλεγχος στο Αιγαίο που αδικαιολόγητα επιδιώκει, μαζί με πολλά άλλα, να αποκτήσει η Άγκυρα.
Το νέο Δόγμα θα μπορούσε λοιπόν εμμέσως να περιλαμβάνει πρόνοιες για αποφυγή τέτοιων καταστάσεων, δίνοντας κατευθύνσεις π.χ. για περιορισμό των κλασικών στατικών στρατηγείων, για δημιουργία υποδομών για μετακινούμενα στρατηγεία σε περιοχές επιχειρήσεων της Συμμαχίας, τα οποία θα μπορούσαν να «χρεωθούν» και να φιλοξενούνται σε κράτη μέλη, για κατάργηση «περιοχών ευθύνης» από στρατηγεία εντός των συνόρων του ΝΑΤΟ και για άσκηση του επιχειρησιακού ελέγχου μόνον από το Κεντρικό Επιχειρησιακό Στρατηγείο του ΝΑΤΟ στο SHAPE κ.α.
Η ύπαρξη του έμπειρου έλληνα πρέσβη κ. Ζέπου στην επιτροπή των «σοφών» αποτελεί σημαντική ευκαιρία και δυνατότητα, την οποία η κυβέρνηση διά των αρμοδίων υπουργών κ. Βενιζέλου και Δρούτσα πρέπει να εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Θα πρέπει όμως να εφαρμόσει μία ολοκληρωμένη και συντονισμένη στρατηγική διαπραγμάτευσης, με συγκεκριμένες προτάσεις κυρίως για τον περιορισμό των θεμάτων που συντηρούν την ελληνοτουρκική διαμάχη στο ΝΑΤΟϊκό πλαίσιο.
Στόχος μας θα πρέπει να είναι η μέσω του νέου Δόγματος καλύτερη εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος.
Η πρόκληση είναι μεγάλη, τα υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών όμως διαθέτουν ικανούς και έμπειρους υπηρεσιακούς παράγοντες και δεν θα πρέπει να αφήσουν την ευκαιρία να πάει χαμένη.