Προπαγάνδα και πραγματικότητα
Ζούμε σήμερα, ως κοινωνία και ως χώρα, μέσα σε δύο κόσμους, σε δύο «σφαίρες»: Η πρώτη διαμορφώνεται από το «κύμα» της ιδεολογικής-οικονομικής «τρομοκρατίας» που αποβλέπει στην υποταγή της κοινωνίας και στην περιστολή κάθε τύπου αντίδρασης απέναντι στις νέες «αλλαγές». Το «κύμα» αυτό ανατροφοδοτείται και μεγεθύνεται από τα ΜΜΕ και τους επιλεγμένους «γνωμηγήτορες» (opinion leaders) που κατέχουν καίριες θέσεις στις δομές του συστήματος και ενεργοποιούνται στις κρίσιμες συγκυρίες, ως εφεδρικός πολιτικοϊδεολογικός μηχανισμός.
Η δεύτερη «σφαίρα» αφορά το πεδίο της καθημερινής πραγματικότητας και τις ριζικές αλλαγές που προωθούνται σε καίριους οικονομικούς και κοινωνικούς θεσμούς, αλλαγές που θα δώσουν το τελικό χτύπημα στο παραδοσιακό κοινωνικό κράτος και θα οδηγήσουν το βιοτικό και εισοδηματικό επίπεδο του ελληνικού λαού πολλές δεκαετίες πίσω. Σ’ αυτήν τη «σφαίρα» των ριζικών αλλαγών περιλαμβάνεται και η νέα γεωστρατηγική πορεία της χώρας που οδηγεί σε μια νεοαποικιακού τύπου σχέση με τους ισχυρούς δυτικούς πόλους εξουσίας, με άδηλη έκβαση στην εξέλιξη των εθνικών μας θεμάτων και δικαίων.
Τις αντιδράσεις και τις μη ελεγχόμενες εξελίξεις που μπορούν να προκύψουν από τις επιλογές αυτές επιδιώκει να καλύψει και να περιορίσει η πρώτη «σφαίρα» της συντονισμένης επικοινωνιακής – ιδεολογικής επίθεσης.
Η στρατηγική της σημερινής κυβέρνησης, ή καλύτερα της κυρίαρχης εξουσιαστικής δομής, είναι η απορρόφηση και η εκτόνωση των εντάσεων στο εσωτερικό της κοινωνίας, η μετατροπή των εξωτερικών – γενεσιουργών αιτίων της κρίσης σε ενδοκοινωνικές αντιθέσεις, που θα ενσωματωθούν σταδιακά επιτρέποντας τη διαμόρφωση ενός νέου, πρωτόγνωρου, θεσμικού – κοινωνικού «χώρου».
Όντως, όπως προέβλεψε ο
ίδιος ο πρωθυπουργός, στο «πέρας» της κρίσης θα ζούμε σε μια «άλλη» Ελλάδα… Όχι βέβαια σ’ αυτήν που περιγράφουν οι ιδεολογικοί – επικοινωνιακοί μηχανισμοί, αλλά σ’ εκείνη που θα έχει απομείνει από το πέρασμα του νεοφιλελεύθερου ολετήρα, που δρα σήμερα υπό την εποπτεία των εξωτερικών πόλων εξουσίας.
Σ’ αυτήν την, πράγματι, ιστορικής σημασίας «στροφή» που δρομολογείται σήμερα, δεν υπάρχουν σοβαρές πολιτικοϊδεολογικές αναστολές. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ ελάχιστη -ίσως μόνο συμβολικού/ιστορικού χαρακτήρα- σχέση έχει με το ΠΑΣΟΚ του 1981. Τα τότε, στρατηγικής σημασίας, κοινωνικά του ερείσματα έχουν αποδυναμωθεί σήμερα καίρια. Η αγροτική τάξη έχει συρρικνωθεί σε σημαντικό βαθμό και όταν θα τελειώσει και η περίοδος των επιδοτήσεων, το 2013, θα βρεθεί στο απόλυτο κενό. Η αποκληθείσα «μικρομεσαία» τάξη έχει αποδυναμωθεί από τους απηνείς μηχανισμούς του ανταγωνισμού της αγοράς, με αποκορύφωμα τη ληστεία του χρηματιστηρίου την περίοδο 1999-2000 και βρίσκεται σήμερα καταχρεωμένη. Όσο για τη δημοσιοϋπαλληλική «δομή» που στήριξε σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις το ΠΑΣΟΚ, αυτή μετατρέπεται ήδη σε κεντρικό-συμβολικό στόχο του συστήματος.
Σήμερα ο Γ. Παπανδρέου και το «σύγχρονο» ΠΑΣΟΚ (ή μάλλον ο ΠΑΣΟΚικός «κυβερνοχώρος») δρουν ανεμπόδιστα στο «έδαφος» μιας ήδη διαμορφωμένης πραγματικότητας. Την κοινωνική και πολιτικοϊδεολογική αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ – αλλά και ευρύτερα του πολιτικού συστήματος- την καλλιέργησε συστηματικά η «εκσυγχρονιστική» οκταετία και την ολοκλήρωσε η διαχειριστική «ακινησία» και ανικανότητα της συντηρητικής – φιλελεύθερης παράταξης.
Σήμερα πράγματι η Ελλάδα
από χώρα έχει μεταβληθεί σε «χώρο» (όπως προσφυώς επεσήμανε ο Στ. Λυγερός) και η κοινωνία ως σύστημα τάξεων και κοινωνικών συμφερόντων επιδιώκεται να μετατραπεί σε «κοινωνικό χώρο», σε μια άμορφη συνύπαρξη ατόμων – πολιτών που αγωνίζονται όχι για να διεκδικήσουν, αλλά για να περισώσουν τα εναπομείναντα οικονομικά, εργασιακά και κοινωνικά τους δικαιώματα.
Οι κυβερνητικοί – επικοινωνιακοί μηχανισμοί επιδιώκουν να «ενοποιήσουν» τον κοινωνικό αυτό «χώρο» με την κινδυνολογία, την εθνική απαξίωση, μέσα από ένα διαρκές «αυτομαστίγωμα» για τα σφάλματα που διαπράττουμε ως κοινωνία, ως λαός, ως πολίτες.
Αυτήν την ιστορική πορεία κρίσης και πτώσης την εμφανίζουν οι κυβερνητικοί – επικοινωνιακοί μηχανισμοί ως ένα ιστορικό άλμα που θα απελευθερώσει το ΠΑΣΟΚ από τις δουλείες και τις απαρχαιωμένες αντιλήψεις του παρελθόντος και θα του επιτρέψει να προχωρήσει στην οριστική του «απο-Ανδρεοποίηση», αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τα «προσόντα» του νυν πρωθυπουργού ως ενός διεθνούς εμβέλειας «ηγέτη» που ανταποκρίνεται στο πρότυπο των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών, διαφοροποιούμενος ριζικά από τον «κρατιστή» – «εθνικιστή» πατέρα του… Αυτό είναι ακριβώς το «προφίλ» που επιχειρούν να διαμορφώσουν τόσο τα ΜΜΕ όσο και επίλεκτα μέλη του περιβάλλοντος του πρωθυπουργού τις ημέρες αυτές, μετά τις επαφές του Γ. Παπανδρέου με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ…
Όμως η «σφαίρα» της κινδυνολογίας και της «επικοινωνιακής» δράσης έχει και αυτή τα δικά της όρια. Μπορεί να «ψιμυθοποιεί» και να δικαιολογεί κάποιες πολιτικές επιλογές, όμως δεν παράγει πολιτική.
Αυτό σημαίνει ότι οι δύο αυτές «σφαίρες», η πρώτη της κοινωνικής – οικονομικής πραγματικότητας και η δεύτερη της επικοινωνιακής «ωραιοποίησης» και προπαγάνδας, αναπόφευκτα θα συγκρουσθούν. Όταν η αγοραστική δύναμη μειωθεί στην πράξη, όταν η ανεργία διογκωθεί και το κλείσιμο των επιχειρήσεων προσλάβει διαστάσεις γεωμετρικής προόδου, όταν ο πληθωρισμός αυξηθεί, όταν τα ελλείμματα δεν θα καλύπτονται και θα επέλθει δεύτερο και τρίτο «κύμα» μέτρων, τότε θα εκπνεύσει και η εμβέλεια και η «αποτελεσματικότητα» των ιδεολογικών – κινδυνολογικών μηχανισμών.
Ο «βασιλιάς», άλλωστε, ήταν πάντα «γυμνός»… Απλώς η «γύμνια» του καλυπτόταν από τους εκτυφλωτικούς προβολείς των ΜΜΕ και των οικονομικών συμφερόντων που θεώρησαν και θεωρούν την περίοδο αυτή ως ιστορική ευκαιρία για να επιβάλουν οριστικά τις βουλήσεις τους.