Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα;

Στο ολονύκτιο θρίλερ στις τρεις αυτές συσκέψεις κρίθηκε η τύχη του 14ου μισθού, αφού το οικονομικό επιτελείο ήταν κάθετο: Κόβεται. Το ότι δεν καταργήθηκε πάντως οφείλεται στον πρόεδρο της Βουλής Φ. Πετσάλνικο και τον Χρήστο Παπουτσή, που έβαλε φωνές για να ταρακουνήσει υπουργούς που προφανώς ξέχασαν ότι πίσω από τα νούμερα και τους αριθμούς κρύβονται άνθρωποι. Η πρώτη σύσκεψη έγινε υπό τον Πάγκαλο και συμμετείχαν ο υφυπουργός Οικονομικών Φ. Σαχινίδης, η διευθύντρια του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού Ρεγγίνα Βάρτζελη, ο πρόεδρος της Βουλής και μερικοί υπουργοί, μεταξύ των οποίων η Άννα Διαμαντοπούλου και η Τίνα Μπιρμπίλη. Στη σύσκεψη ο Σαχινίδης, έχοντας προφανώς εντολή από τον Παπακωνσταντίνου, που βρισκόταν με τεχνοκράτες και υπηρεσιακούς παράγοντες στο υπουργείο του, τόνισε ότι πρέπει να κοπεί εντελώς ο 14ος, να καταργηθεί πλήρως. «Δεν γίνεται αλλιώς», έλεγε συνεχώς ο Σαχινίδης, μέχρι που ο πρόεδρος της Βουλής τον ρώτησε: «Τι θέλεις να κόψεις, τον μισθό ή το ύψος του μισθού;» «Θέλουμε να εξοικονομήσουμε περίπου 2,2 δισ.», του απάντησε ο υφυπουργός Οικονομικών. Τότε μαζί με τον Πάγκαλο πήρε ο Πετσάλνικος χαρτί και μολύβι και άρχισε να κάνει προσθέσεις και αφαιρέσεις για τα ποσά που ήθελε το οικονομικό επιτελείο. Και πάνω εκεί έπεσε η ιδέα να μην καταργηθεί ο 14ος μισθός, αλλά να ανέβει κατά 2 μονάδες το κόψιμο των επιδομάτων (και έτσι έφτασε στο 12%) και το ύψος του ΦΠΑ, που αναπροσαρμόστηκε πάλι. Εκτίμησαν ότι έτσι θα αποφευχθεί θύελλα αντιδράσεων, γιατί ο κόσμος θα πιστέψει ότι μετά την κρίση ίσως ο 14ος μισθός επανέλθει και πάλι.
Την ίδια ώρα στη διπλανή αίθουσα ο Παπουτσής έδινε τον δικό του αγώνα, φτάνοντας σε σημείο να πει ότι αν κοπεί ο 14ος μισθός θα διαλυθεί το ΠΑΣΟΚ από τις αναταράξεις και τις αντιδράσεις. Ο Παπακωνσταντίνου με το επιτελείο του επέμεναν και εν τέλει από το προεκλογικό σύνθημα του Παπανδρέου «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» επικράτησε 30% βαρβαρότητα… Τα επιδόματα αδείας, Χριστουγέννων και Πάσχα μειώθηκαν κατά 30% και αποφεύχθηκε η απόλυτη κατάργηση του 14ου. Μόλις συμφωνήθηκαν τα ποσά, πήραν τηλέφωνο τον Παπανδρέου, τις πρώτες πρωινές ώρες στο Καστρί, εκείνος ρώτησε αν όλοι συμφωνούσαν και έδωσε το τελικό «ΟΚ».
Πριν από το ολονύχτιο θρίλερ, από νωρίς, είχε αρχίσει μια συζήτηση και άσκηση πίεσης, ώστε, ακόμη και για συμβολικούς λόγους, να μην καταργηθεί ο 14ος μισθός. Ο υπουργός Οικονομικών επιζητούσε… οίκτο και κατανόηση από τους συναδέλφους του, ώστε να μη χρεωθεί ο ίδιος όλο το οικονομικό πακέτο που φέρνει τους Έλληνες δεκαετίες πίσω. Όμως ήδη οι δηλώσεις υπουργών και στελεχών είχαν αρχίσει για να εμποδίσουν τα σκληρά μέτρα της κυβέρνησης. Ο Πέτρος Ευθυμίου, ο Κώστας Σκανδαλίδης, ο Χάρης Καστανίδης, ο Γιάννης Ραγκούσης και ο Θόδωρος Πάγκαλος εκφράστηκαν κατά της κατάργησης. Το σπουδαιότερο όμως το είπε η υπουργός Υγείας Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, στο Υπουργικό Συμβούλιο που ενέκρινε το τελικό πρόγραμμα της άγριας λιτότητας: «Τα μέτρα κινούνται στα όρια της ιδεολογίας της παράταξής μας», για να της απαντήσει ο Παπανδρέου ότι «είναι εκτός της ιδεολογίας μας, είναι έκτακτη ανάγκη όμως».
Στο Μέγαρο Μαξίμου πήραν μεν την απόφαση για τα άγρια μέτρα, δεν είναι όμως σίγουροι ότι θα πετύχουν. Φοβούνται ότι ο κόσμος θα ξεσηκωθεί. Δεν αποκλείουν κοινωνικές εντάσεις μετά το Πάσχα, οι οποίες, όπως λένε, ενδέχεται να έχουν και συνέπειες στο πολιτικό σύστημα. Μπορεί ο Παπανδρέου με την ομιλία του να έβαλε τέλος στην εποχή της Μεταπολίτευσης, υπάρχουν όμως στελέχη των δύο μεγάλων κομμάτων που επιδιώκουν μια διαφορετική εκδοχή αυτού του τέλους, η οποία μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από διαδικασίες που επιφέρουν χάος και κενό στη δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων και του πολιτεύματος. Πρόκειται για σκέψεις και σενάρια που αυτήν την ώρα πριμοδοτούνται από στελέχη και του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ και είναι χαρακτηριστική η ομολογία του Κυριάκου Μητσοτάκη τον περασμένο Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη, όπου, μιλώντας με τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γιάννη Δριβελέγκα, του έλεγε ακριβώς αυτό, ότι τα δύο μεγάλα κόμματα θα έρθει η στιγμή που δεν θα παραμείνουν ίδια. Όσοι γίνονται γνώστες παρόμοιων σεναρίων, θεωρούν ότι αν υπάρξουν κοινωνικές εκρήξεις, τότε διάφορες πολιτικές δυνάμεις (που θα προκύψουν είτε λόγω εσωκομματικών συγκρούσεων στη ΝΔ με αποχώρηση της Ντόρας Μπακογιάννη είτε εξαιτίας έντονων διαφωνιών στο ΠΑΣΟΚ από μερίδα στελεχών του που θα αποχωρήσουν) θα διαλύσουν το πολιτικό σύστημα, «για να έρθουν οι άνθρωποι της αγοράς που εμπιστεύεται ο κόσμος…» Αυτό εκτιμά ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που τώρα βρίσκεται κοντά στον πρωθυπουργό με θεσμικό ρόλο. Δεν είναι όλα τυχαία, λέει με έμφαση, για να δείξει τι γίνεται και πώς κινούνται ορισμένοι παρασκηνιακά για να πετύχουν τον στόχο τους και γιʼ αυτό ο ίδιος από την πρώτη στιγμή εκδήλωσε στον Παπανδρέου την αντίθεσή του για το κόψιμο του 14ου μισθού. Στο ίδιο κλίμα κινείται και μεγάλη ομάδα βουλευτών που πιστεύουν ότι αν υπάρξουν αντιδράσεις θα είναι εξαιρετικά έντονες και θα οδηγήσουν σε κοινωνικές συγκρούσεις. Το κλίμα αυτό εκφράστηκε και στη συνεδρίαση του Κοινοβουλευτικού Τομέα Οικονομικών, όπου για πολλές ώρες ο Παπακωνσταντίνου ίδρωνε και ξίδρωνε με τα όσα άκουγε από τους συναδέλφους του βουλευτές. Ο Έκτωρ Νασιώκας είπε ότι έπρεπε τα μέτρα αυτά να είχαν ληφθεί αμέσως μετά τις εκλογές και να είχε προϊδεάσει η κυβέρνηση τον κόσμο πριν από τις εκλογές. Ο Ανδρέας Μακρυπίδης δεν ήταν καθόλου σίγουρος ότι τα μέτρα θα αποδώσουν και τόνισε ότι μετά τον Ιούνιο θα δείξει πώς πάει το Πρόγραμμα Σταθερότητας, ο Βαγγέλης Παπαχρήστος ζήτησε να μάθει γιατί δεν φορολογεί η κυβέρνηση τις φαρμακοβιομηχανίες που βγάζουν αρκετά χρήματα, ο Χρήστος Μαγκούφης είπε ότι τα μέτρα είναι αντίθετα στη φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ, ενώ ο κ. Κουτσούκος θεωρεί ότι ανοίγει ο ασκός του Αιόλου και στον ιδιωτικό τομέα, με τους εργοδότες να αμφισβητούν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.