Οικονομική καθίζηση και πολιτικές ανατροπές…

Υποτίθεται ότι με τα μέτρα που προέβλεπε προ τριών εβδομάδων το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) το έλλειμμα θα μειωνόταν κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες.

Άρα οι περικοπές φτάνουν ήδη τις έξι ποσοστιαίες μονάδες.

Οι κοινοτικοί ελεγκτές, ωστόσο, επιμένουν ότι είναι ζήτημα αν θα πιάσει η κυβέρνηση τον στόχο των τεσσάρων μονάδων περιστολής του ελλείμματος.

Γιατί;

Διότι ένα μέρος των θυσιών χάθηκε ήδη:

– Κατʼ αρχάς, διότι τα μέτρα δημιουργούν ύφεση. Η ύφεση μικραίνει τη φορολογητέα ύλη, περιορίζει τα κρατικά έσοδα και δεν μειώνει το έλλειμμα.

– Από την άλλη πλευρά, το αυξημένο κόστος δανεισμού έχει ήδη επιβαρύνει τις δαπάνες των επόμενων ετών κατά 400 εκατ. ευρώ ετησίως…

Έτσι βρισκόμαστε σε έναν «φαύλο κύκλο», όπου επιβάλλονται μέτρα δραματικής μείωσης του ελλείμματος, τα οποία προκαλούν ύφεση, η οποία εξουδετερώνει ένα μέρος του επιδιωκόμενου αποτελέσματος. Επομένως για να επιτύχουμε περικοπή ελλείμματος κατά 4 μονάδες, πρέπει να κόψουμε 6 μονάδες!

Κι ίσως τα πράγματα γίνουν χειρότερα:

Διότι αυτοί οι υπολογισμοί δεν λαμβάνουν υπʼ όψιν ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν πλέον βαριά δανειακή εξάρτηση από τις τράπεζες. Και οι περικοπές που γίνονται ήδη θα οδηγήσουν πολλούς στο να μην μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις από τα δάνειά τους. Οπότε κάποιοι θα χάσουν τα σπίτια τους, κάποιες μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα βάλουν λουκέτο αλλά και οι επισφάλειες των τραπεζών θα αυξηθούν. Κι αυτό θα δημιουργήσει πρόβλημα στην κεφαλαιακή τους επάρκεια…

Οπότε θα οδηγηθούν σε αύξηση επιτοκίων δανεισμού. Και θα δημιουργήσουν ασφυκτικό πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά. Πέραν όλων των άλλων…

Χρειάζονται επειγόντως μέτρα τόνωσης. Η Νέα Δημοκρατία ανέφερε ήδη 23 τέτοια μέτρα, τα οποία μπορούν να δώσουν ανάσες στην αγορά, ακόμα κι αν δεν τη σώσουν αμέσως. Αυτήν τη στιγμή το πρόβλημα είναι να αντέξει η αγορά –και η κοινωνία– το σοκ. Γιʼ αυτό χρειάζονται μέτρα-ανάσες…

Άλλωστε, η πρώτη επίπτωση των μέτρων ήταν να δανειστεί και πάλι η Ελλάδα με επιτόκιο 6,3%! Ελαφρά πιο πάνω από το τοκογλυφικό επιτόκιο του Ιανουαρίου. Παρά τα μέτρα…

Αν και τα υπόλοιπα 20 δισ. που θα χρειαστεί η Ελλάδα ως τον Μάιο έχουν αντίστοιχο επιτόκιο, είναι πολύ πιθανό να ζητηθεί από την Ελλάδα είτε να πάρει επιπλέον μέτρα –ακόμα πιο ασφυκτικά– είτε να οδηγηθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Λύση ΔΝΤ δεν είναι πλήγμα μόνο για την Ελλάδα.

Είναι και πλήγμα για την Ευρώπη.

Και μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, με την προοπτική να διορθώσει τις δημοσιονομικές ανισορροπίες και μέσα σε μία δεκαετία να «επιστρέψει»…

Όμως, αποχώρηση ενός κράτους-μέλους από το ευρώ ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέο χτύπημα προς τους επόμενους «αδύνατους κρίκους» της Ευρωζώνης: την Ισπανία και την Ιταλία…

Οπότε η ίδια η αντοχή του ευρώ θα κρέμεται από μια κλωστή. Διότι, αν οι περισσότερες χώρες του ευρωπαϊκού νότου υποχρεωθούν σε «προσωρινή άδεια» από το ευρώ, τελικώς δεν θα υπάρχει ευρώ για να επιστρέψουν ύστερα από μία δεκαετία.

Τους επόμενους μήνες θα διαπιστώσουμε αν η επίθεση των κερδοσκόπων κατά των ελληνικών ομολόγων αφορούσε κυρίως τις αστοχίες των ελληνικών κυβερνήσεων –πρόσφατες και παλαιότερες– ή υπήρξε αφορμή για μια συνολική αμφισβήτηση των αγορών στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Και μη θεωρηθεί ότι οι αντίπαλοι του ευρώ βρίσκονται «εκτός των τειχών» της Ευρώπης. Γιατί βρίσκονται και εντός…

Παράλυση και σοκ!

Είτε μας ζητήσουν νέα μέτρα είτε μας ζητήσουν να πάμε στο ΔΝΤ, είτε μας ζητήσουν να βγούμε προσωρινά από την Ευρωζώνη είτε όχι, ένας ολόκληρος τρόπος ζωής κι ένα πολιτικό και οικονομικό σύστημα μοιάζουν σήμερα να έχουν καταρρεύσει.

Το οικονομικό σοκ θα είναι αναμφίβολα μεγάλο. Αλλά το πολιτικό σοκ θα είναι ακόμα μεγαλύτερο. Αν κι αυτό το τελευταίο δεν έχει κανείς αρχίσει να το βάζει «στον λογαριασμό»…

Ήδη η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αποδεικνύεται κατώτερη των περιστάσεων. Και πάντως δεν εκτείνεται πέρα από το τωρινό δανειακό «πακέτο» των 25 δισ. Με τα υπόλοιπα 14 τι θα γίνει μετά τον Ιούνιο;

Η Ελλάδα έχει ανάγκη να δανείζεται συνέχεια, διότι έχει παραλύσει η οικονομία της, διότι έχει παραλύσει ο εισπρακτικός μηχανισμός της και διότι έχει παραλύσει η διοίκησή της.

Κι όσο συνεχίζεται η παράλυση, κάθε «επιτυχής» νέος δανεισμός (με πολύ υψηλά επιτόκια) θα καθιστά πιο δύσκολο τον επόμενο.

Φήμες λένε ότι ο υπουργός Οικονομικών δεν πρέπει να νιώθει πολύ ασφαλής για τη θέση του.

Και υπουργός που εξαναγκάστηκε σε παραίτηση μέσα σε ένα οκτάμηνο από τον διορισμό του αντανακλά και στην αξιοπιστία της κυβέρνησης συνολικά. Και στο πρόσωπο του πρωθυπουργού, ο οποίος τον επέλεξε…

Πολλοί πιθανολογούν πια κοινωνική έκρηξη.

Αλλά ακόμα περισσότεροι θεωρούν βέβαιες και πολιτικές εξελίξεις.

Και μάλιστα σύντομα.

Και μάλιστα ραγδαίες…