Θεσμοθέτηση και προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας
Με αφορμή το σχέδιο νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» που κατέθεσαν στη Βουλή τα υπουργεία Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Αγροτικής Ανάπτυξης, θέλω να επισημάνω ένα ζήτημα μεγάλης σημασίας, που αφορά την προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας.
Με το εν λόγω σχέδιο νόμου, η κυβέρνηση επιχειρεί να επιταχύνει τις διαδικασίες προώθησης των ΑΠΕ υποβαθμίζοντας και καταστρέφοντας τη γη υψηλής παραγωγικότητας, καθώς επιτρέπει την αλλαγή χρήσης της, ώστε να μπορούν να χωροθετούνται σε αυτήν εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Όμως η γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται τόσο από το Σύνταγμα όσο και από νόμους του κράτους.
Συγκεκριμένα, κατά το άρθρο 24 του Συντάγματος, η Πολιτεία έχει υποχρέωση να προστατεύει το φυσικό περιβάλλον και να λαμβάνει ιδιαίτερα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για τη διαφύλαξή του. Φυσικό περιβάλλον αποτελεί και η γεωργική γη.
Με τη συνταγματική αυτή διάταξη θεσπίστηκε η θεμελιώδης αρχή της πρόληψης της βλάβης του φυσικού περιβάλλοντος χάριν της οικολογικής ισορροπίας και της διατήρησης αυτού και των φυσικών πόρων, προς όφελος όχι μόνο της παρούσας γενεάς αλλά και των επομένων. Από την ίδια διάταξη απορρέουν οι περιορισμοί εκείνοι στην αναπτυξιακή πολιτική της Πολιτείας που είναι αναγκαίοι για την πρόληψη της βλάβης του φυσικού περιβάλλοντος, σε τρόπο ώστε μόνο η αειφόρος ανάπτυξη να είναι επιτρεπτή από το Σύνταγμα.
Ειδικότερα, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να αποτελεί μέρος αναπτυξιακών προγραμμάτων, όμως, έχοντας άμεση επίδραση στη γεωργική γη, αποτελεί επίσης κίνδυνο σοβαρής αλλοίωσης ή ακόμη και ανεπανόρθωτης καταστροφής της.
Η γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται και από σειρά ρυθμίσεων. Τονίζεται ιδιαίτερα ότι το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΚΥΑ 49828/2008, ΦΕΚ Β’ 2464/03.12.2008) απαγορεύει, στις γεωργικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας, τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης ηλιακής ενέργειας.
Η αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας είναι ένας φυσικός πόρος μη ανανεώσιμος, που ήδη βρίσκεται σε ανεπάρκεια. Συνεπώς για λόγους δημοσίου συμφέροντος πρέπει να διαφυλαχθεί, δοθέντος μάλιστα ότι αποτελεί και κοινωνικό αγαθό.
Προτείνω όπως το αρμόδιο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αναλάβει πρωτοβουλία εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας καθορίζοντας κατ’ αρχάς, με το συναρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, τα κριτήρια με τα οποία διαβαθμίζεται ποιοτικά και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας η αγροτική γη. Εν συνεχεία τα δύο υπουργεία να καθορίσουν τα γεωγραφικά όρια της αγροτικής γης υψηλής παραγωγικότητας σε ολόκληρη τη χώρα, ώστε αυτή να διασφαλιστεί και να προστατευθεί.