Φρεγάτες εκτοπίσματος 1.800 τόνων χρειάζεται το ΠΝ

Κύριε Διευθυντά,
Με αφορμή πρόσφατες ανακοινώσεις περί προσκτήσεως για το Πολεμικό μας Ναυτικό (ΠΝ) 6 νέων φρεγατών τύπου FREMM, εκτοπίσματος καθεμίας 6. 000 τόνων, που ήδη ναυπηγούνται από και για το Γαλλικό και Ιταλικό Ναυτικό, έναντι αρχικής δαπάνης 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, η οποία μέχρι την παράδοση των πλοίων θα αυξηθεί σημαντικά, θα είναι ίσως χρήσιμη η ακόλουθη παρουσίαση ορισμένων συναφών εμπειριών, που απέκτησα κατά τη σχεδόν σαραντάχρονη υπηρεσία μου σε καίριες θέσεις στο ΠΝ. Τις επισημάνσεις αυτές τις κάνω, χωρίς να γνωρίζω τι έχει διαμειφθεί στις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις και τις τυχόν δεσμεύσεις που ήδη υπάρχουν.
Είναι γνωστό ότι η ολική τιμή για την πρόσκτηση ενός μάχιμου πλοίου είναι περίπου ανάλογη προς το εκτόπισμά του. Έτσι τα πλοία που επιλέγονται δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερα από ό,τι επιβάλλουν οι συνθήκες των θαλασσών όπου κυρίως θα επιχειρούν και τα οπλικά συστήματα που θα φέρουν. Είναι επίσης προφανές ότι το κόστος για τη λειτουργία και συντήρηση του μεγάλου πλοίου είναι ανάλογα πολύ μεγαλύτερο. Είναι ακόμη καταφανές ότι ένα μεγάλο πολεμικό πλοίο αποτελεί στόχο μεγάλης αξίας (High Value Target) και η κατά προτεραιότητα στοχοποίησή του και η πιθανή απώλειά του θα αποτελέσει βαρύτατο πλήγμα για το ΠΝ, του οποίου το θέατρο επιχειρήσεων είναι κυρίως η περιορισμένη, αλλά άκρως επικίνδυνη περιοχή του Αιγαίου.
Στο ΠΝ, παρότι η κυρίαρχη περιοχή άμυνας είναι το Αιγαίο, επικρατεί από παλαιά, κακώς κατά την κρίση και εμπειρία μου, η προτίμηση σε μεγάλα πλοία, που έχουν και μεγάλες απαιτήσεις και επιβαρύνσεις κάθε είδους. Ενδεικτική είναι η μετά τον Β΄ ΠΠ απόκτηση του εκτοπίσματος 10. 000 τόνων Καταδρομικού ΕΛΛΗ, που πήραμε στα πλαίσια ιταλικών επανορθώσεων, το οποίο χρησιμοποιήθηκε μόνο για μεταφορές αρχηγών κρατών, που επισκέπτοντο επίσημα την Ελλάδα.
Στα τέλη του 1970, η Ηγεσία του ΠΝ επιθυμούσε την πρόσκτηση φρεγατών εκτοπίσματος 3.600 τόνων, που κατασκευάζοντο στην Ολλανδία για το Ολλανδικό Ναυτικό, το οποίο είχε οικονομικά συμφέροντα μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό και ήθελε να τα διασφαλίσει. Τότε, ως διοικητής Αντιτορπιλλικών που ήμουνα, κλήθηκα από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, αείμνηστο Ευάγγελο Αβέρωφ, μαζί με τους ανώτερους αξιωματικούς διοικητές των άλλων Στολίσκων του ΠΝ, για να παρουσιάσουμε τις απόψεις μας, παρουσία του Α/ΓΕΝ και Επιτελών του. Ως αρχαιότερος διοικητής μίλησα εκ μέρους και των άλλων διοικητών και ανέπτυξα πολλά βάσιμα επιχειρήματα για τα πλεονεκτήματα των μικρότερου εκτοπίσματος φρεγατών, κατάλληλων για το Αιγαίο, αλλά δυστυχώς δεν εισακουστήκαμε.
Το 1983, όταν ήμουν Α/ΓΕΝ ανατέθηκε στη Ναυπηγική Σχολή του ΕΜΠ η συγκριτική μελέτη συμπεριφοράς στο Αιγαίο της τότε νεότευκτης ολλανδικής κατασκευής φρεγάτας ΛΗΜΝΟΣ, εκτοπίσματος 3. 600 τόνων και ενός παλαιού αντιτορπιλικού συνοδείας τύπου ΑΕΤΟΣ, αμερικανικής κατασκευής του 1944, που είχε περίπου το μισό εκτόπισμα. Συμπέρασμα της μελέτης ήταν ότι η διπλάσιου εκτοπίσματος φρεγάτα ΛΗΜΝΟΣ ήταν επιχειρησιακά μόλις 7,5% πιο αξιοποιήσιμη υπό τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, που συνήθως επικρατούν στο Αιγαίο, από το περίπου μισού εκτοπίσματος αντιτορπιλικό ΑΕΤΟΣ.
Συμπερασματικά και για πολλούς ακόμη σοβαρούς λόγους, που δεν συνιστάται να αναλύσω και να επεκταθώ εδώ, το ΠΝ πρέπει να προτιμάει φρεγάτες κατάλληλες κυρίως για το Αιγαίο, εκτοπίσματος περίπου 1.800 τόνων, που να διαθέτουν πλήρη σύγχρονη αντιαεροπορική και αντιβληματική αυτοάμυνα.
Ναύαρχος Νίκος Παππάς Π. Ν.
Επίτιμος Αρχηγός Γενικού
Επιτελείου Ναυτικού