«Τρύπα» δισεκατομμυρίων στη φορομεταρρύθμιση

Σε μια προσπάθεια περιορισμού της φοροαποφυγής μέσω offshore εταιρειών, είχε προβλεφθεί στο άρθρο 31 του νόμου 2238/1994 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος) ότι δεν εκπίπτουν από τα έσοδα των εταιρειών οι δαπάνες «για αγορά
αγαθών ή λήψη υπηρεσιών από εξωχώρια εταιρεία, καθώς και τα δικαιώματα ή οι αποζημιώσεις που καταβάλλει αυτή σε εξωχώρια εταιρεία για τη χρησιμοποίηση στην Ελλάδα τεχνικής βοήθειας, ευρεσιτεχνιών, σημάτων, σχεδίων, μυστικών βιομηχανικών μεθόδων και τύπων, πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλων συναφών δικαιωμάτων».
Ουσιαστικά, δηλαδή, η διάταξη αυτή απαγορεύει στις επιχειρήσεις να συναλλάσσονται με υπεράκτιες εταιρείες, στον βαθμό που οι πραγματοποιούμενες δαπάνες δεν εκπίπτουν από τα έσοδα. Όμως, στη διάρκεια της θητείας του κ. Νίκου Χριστοδουλάκη προστέθηκε άλλη μια φράση στη διάταξη, που ακυρώνει σε πολύ μεγάλο βαθμό το περιεχόμενό της.
Με τη διάταξη αυτή καθιερώνεται μια «πονηρή» εξαίρεση: «Από την εφαρμογή της διάταξης αυτής εξαιρούνται δαπάνες που αφορούν αγορά ή μεταφορά στην Ελλάδα αργού πετρελαίου, πετρελαιοειδών ή άλλων προϊόντων για τα οποία δημοσιεύονται δείκτες τιμών χονδρικής πώλησης και τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά προϊόντων».
Έμπειρα υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι με τη διατύπωση αυτή, με την οποία φαίνεται ότι κατά βάση επιδιώχθηκε να εξυπηρετηθούν συμφέροντα των διυλιστηρίων της χώρας, τα οποία αγοράζουν αργό πετρέλαιο από υπεράκτιες εταιρείες, ουσιαστικά δίνεται στις μεγάλες, κυρίως, επιχειρήσεις η δυνατότητα να αγοράζουν όλες τις πρώτες ύλες τους, που είναι διαπραγματεύσιμες σε διεθνή χρηματιστήρια, από υπεράκτιες εταιρείες.
Με την εξαίρεση αυτή, οι εγχώριες επιχειρήσεις μπορούν να εμφανίζουν τεράστια ποσά τιμολογίων αγοράς πρώτων υλών από υπεράκτιες εταιρείες δικών τους συμφερόντων και να μειώνουν τη φορολογική τους επιβάρυνση στην Ελλάδα, μεταφέροντας εισοδήματα σε χώρες-παραδείσους, με πολύ χαμηλές φορολογικές επιβαρύνσεις. Επιπλέον, η αγορά των πρώτων υλών με τον τρόπο αυτό επιτρέπει στις πολυεθνικές να «φουσκώνουν» τεχνητά τα κόστη τους, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό και το επίπεδο των χονδρικών τιμών στην Ελλάδα.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν ότι η συγκεκριμένη διάταξη είναι επιτακτική ανάγκη να καταργηθεί ή να περιορισθεί σε ελάχιστες περιπτώσεις το πεδίο εφαρμογής της, στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης, αλλιώς θα παραμείνει διάπλατα ανοικτό ένα «παράθυρο» φοροαποφυγής πολύ μεγάλων εταιρειών.
Όμως, εκφράζουν την έκπληξή τους για το γεγονός ότι η συγκεκριμένη διάταξη δεν έχει καν επανεξετασθεί από τους εισηγητές της μεταρρύθμισης και πιθανότατα θα διατηρηθεί στη σημερινή της μορφή, παρότι υποτίθεται ότι γίνεται μεγάλη προσπάθεια για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.