Διαθέτει σχέδιο ο Σαμαράς;
Η πιθανότης να συντριβεί το ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εκλογές είναι πολύ ισχυρή. Ακόμη και να κατορθώσει να «συμμαζέψει» την οικονομία και
να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της χώρας στα μάτια των εταίρων και των αγορών, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πληρώσει την επιβολή των σκληρών μέτρων, που οδηγούν τη χώρα σε βαθιά ύφεση και σε μεσαιωνικές συνθήκες ζωής…
Το προηγούμενο της Ουγγαρίας δεν επιτρέπει διαφορετικές προβλέψεις: η σοσιαλιστική κυβέρνηση της χώρας αυτής έπεσε στην αγκαλιά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, πήρε δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα και βοήθεια από την Ένωση, περιόρισε το έλλειμμα, σταθεροποίησε το φιορίνι και ανέκτησε την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών… Με ποιο τίμημα όμως; Η ανεργία εκτοξεύτηκε στα ύψη, κόπηκε ο 13ος μισθός, μειώθηκαν οι συντάξεις και έγιναν περικοπές στις δημόσιες δαπάνες. Οι Ούγγροι πέρασαν 16 μήνες σκληρής δοκιμασίας, χωρίς να δουν Θεού πρόσωπο. Κι έτσι τώρα, παραμονές εκλογών, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν συντριβή του κυβερνώντος κόμματος. Παίρνει 22% έναντι 58% της Δεξιάς αντιπολίτευσης.
Σοφόν το σαφές: Ο κόσμος μπορεί να δείχνει κατανόηση για τα σκληρά μέτρα, αλλά όταν βλέπει να ευημερούν τα νούμερα και να χειμάζεται ο ίδιος, αντιδρά και καταδικάζει. Στη δική μας περίπτωση έχει έναν επιπλέον λόγο: η δραματοποίηση της κατάστασης συνετελέσθη (και) με ευθύνη των ημετέρων κυβερνώντων. Γνωστά πράγματα… Ταυτόχρονα, το τραγικό τετράμηνο της κυβερνήσεως Παπανδρέου φόρτωσε τη χώρα με νέα ιλιγγιώδη χρέη, χωρίς να αφήνει καμία χαραμάδα διεξόδου και προοπτικής. Απλώς διότι δεν υπάρχει σοβαρό σχέδιο για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Κάτι ψελλίζει η μοναχική Λούκα Κατσέλη, κάτι προσπαθεί να κάνει, αλλά όλα φαντάζουν μικροδιευθετήσεις και περιθωριακές ρυθμίσεις. Ο καίσαρ Παπακωνσταντίνου έχει αλλού το μυαλό του. Στην άθλια «Εξεταστική» και στις φωτοβολίδες. Ενώ οι αρμόδιοι υπουργοί αναπτυξιακών τομέων (π.χ. Γεωργία) διακρίνονται –πέρα από τα τρισβάρβαρα ελληνικά τους– για πλήρη ασχετοσύνη με το αντικείμενο…
Και η αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία πιθανώς να κληθεί ενωρίτερα του αναμενόμενου να κυβερνήσει τη χώρα; Δυστυχώς, λίγα πράγματα. Είναι βέβαια νωρίς να κριθεί για το Πρόγραμμά της. Διότι ένα σοβαρό πρόγραμμα και όχι πομπώδεις ανεπεξέργαστες προτάσεις με ιλουστρασιόν περιτύλιγμα απαιτεί χρόνο, μόχθο και επίμονα ενδελεχή μελέτη. Όμως, διαβλέπει κανείς ότι ο Σαμαράς –παρά τις σωστές επισημάνσεις και την εμμονή του στην Ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα– ενδίδει στην ευκολία. Προχθές, παρουσίασε 23 σημεία «για να μην καταρρεύσει η αγορά», μέτρα που προβλήθηκαν και ως «μανιφέστο για έξοδο από την ύφεση». Ενδιαφέροντα μέτρα, όπως άλλωστε και αυτά… που θα πάρει η κυβέρνηση, με σκοπό να τονωθεί κάπως η καθημαγμένη αγορά. Όμως πόρρω απέχουν εκείνων που απαιτεί η οικτρή κατάσταση της χώρας και το αναπτυξιακό της αδιέξοδο. Ο Σαμαράς διευκρίνισε ότι θα ακολουθήσει «νέο πακέτο» προτάσεων αναπτυξιακής υφής, αλλά η δέσμευση αυτή προβάλλει μάλλον ανησυχητική παρά ελπιδοφόρα. Για τον πολύ απλό, προαναφερθέντα, λόγο: Ένα σοβαρό Σχέδιο για έξοδο από την κρίση απαιτεί χρόνο, ειδικές ομάδες εργασίας και συστηματική μελέτη όλων των στοιχείων και των παραμέτρων, με ορίζοντα εικοσαετίας. Απαιτείται η αξιολόγηση των δυνατοτήτων που έχει σήμερα η χώρα, η σύγκριση με τη δυναμική ξένων οικονομιών, η –όσο το δυνατόν– ασφαλέστερη πρόβλεψη για την τύχη συγκεκριμένων τομέων οι οποίοι πρέπει να χρηματοδοτηθούν, η πρόνοια για τη συνεργασία κράτους – ιδιωτών και εν αυτώ, η εξαντλητική συζήτηση και συνεργασία με όλους τους φορείς για την αξιοποίηση ιδεών και προτάσεων. Με την παλιά λογική και τα απηρχαιωμένα όπλα, που χαρακτηρίζονται «Κυβερνητικό Πρόγραμμα», δεν γίνεται δουλειά…. Κουραστική η υπόμνηση, αλλά επιβεβλημένη: για όλα αυτά απαιτείται χρόνος, πολύς χρόνος. Όσο και αν πιέζει ο δημοσιογραφικός λαϊκισμός, όσο και αν ασκεί εσωκομματική κριτική το μαραμένο μέτωπο της Ντόρας, όσο και αν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ακλόνητο το ΠΑΣΟΚ στην κορυφή, ο Σαμαράς δεν πρέπει να ενδώσει στις σειρήνες της ευκολίας, θα ήταν επένδυση αξιοπιστίας να βγει και να πει ότι θα χρειαστεί πολύμηνη μελέτη και επεξεργασία για το πρόγραμμα που ετοιμάζει το κόμμα του, παρά να σπεύσει να ικανοποιήσει τις ανάγκες μιας αγχώδους νομιμοποίησης στα μάτια των ελαφρών…
Βέβαια, ο Σαμαράς έχει και άλλα προβλήματα να λύσει, προτού παρουσιάσει μια πειστική πρόταση εξουσίας. Είναι η αναξιοπιστία των κυβερνήσεων Καραμανλή στα οικονομικά, γεγονός που τον αναγκάζει μονίμως να ισορροπεί μεταξύ αμήχανης (αυτο)κριτικής και μουδιασμένης υπεράσπισης, η οποία όμως κοστίζει. Τουλάχιστον, θα κοστίζει για κάποιο διάστημα, μέχρι να πάρει προτεραιότητα στα μάτια του κόσμου η κυβερνητική αβελτερία και να υποβαθμιστεί μέσα του η αδιαμφισβήτητη ευθύνη των κυβερνήσεων Καραμανλή… Είναι επίσης οι ομάδες των πικραμένων, με διαφορετική αφετηρία και στόχευση. Μετά μια οδυνηρή ήττα, δεν συμμαζεύεται εύκολα ένα μεγάλο μαγαζί. Θα περάσει καιρός –και ανάλογα με τη συνολική δυναμική των πολιτικών πραγμάτων– μέχρι να σταματήσουν ή να περιοριστούν οι αντιφατικές δηλώσεις, οι (επι)κρίσεις για το παρελθόν και το παρόν, καθώς και η συστηματική υπονόμευση του νέου αρχηγού… Εδώ, υπάρχει ένας κόμπος, που ακούει στο όνομα Ντόρα Μπακογιάννη: σοκαρισμένη από την ετυμηγορία της βάσης, οργισμένη από τη βοήθεια που προσέφερε στον Σαμαρά το «μπλοκ Καραμανλή» (όχι ο ίδιος προσωπικά) και βαθιά ανήσυχη για το δικό της πολιτικό μέλλον, η κυρία Μπακογιάννη θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να φρενάρει την πορεία του Σαμαρά προς την πρωθυπουργία. Δεν είναι εύκολο, αλλά η οικογένεια έχει αποδείξει ότι είναι γεννημένη για τα δύσκολα. Ποιος περίμενε ότι ο Μητσοτάκης θα γινόταν πρωθυπουργός, με το άγος της Αποστασίας στην πλάτη, και αποσυνάγωγος επί πολλά χρόνια; Εν πάση περιπτώσει, η Μπακογιάννη δεν είναι απλή περίπτωση. Η σημερινή περιφρονητική στάση της έναντι του αρχηγού της ΝΔ θα εμπλουτιστεί αργότερα με δυναμικές μορφές μίνι «ανταρσίας» και εμφανούς αποστασιοποίησης, αξιοποιώντας οποιοδήποτε κενό θα παρουσιάζει η αντιπολιτευτική συμπεριφορά της Ρηγίλλης… Από την άλλη, βέβαια, η συμπεριφορά αυτή είναι για την ίδια δίκοπο μαχαίρι. Ο κόσμος της ΝΔ καταδίκασε στο πρόσωπο της Ντόρας τον Μητσοτακισμό, την οικογενειοκρατία και τη διαπλοκή. Και δεν θα συγχωρήσει εύκολα καθʼ έξιν συμπεριφορές του παρελθόντος. (π.χ. υπονόμευση του Έβερτ από τον Μητσοτάκη) ούτε την αναχαίτιση της παράταξης από την εξουσία…
Προ ημερών, η κυρία Μπακογιάννη είπε στο «Βήμα» ότι νιώθει ανεπιθύμητη στη ΝΔ. Κι έχει δίκιο, εν τινι μέτρω: ο μεν Σαμαράς δεν θα ήθελε να την έχει στα πόδια του, αλλά δεν διανοείται –γιατί δεν τον συμφέρει– να τη νομιμοποιήσει σε ρόλο κυνηγημένου, που διεκδικεί το δίκιο του. Όμως, η βάση του κόμματος δεν είναι βέβαιο ότι θα στενοχωρηθεί αν ο Σαμαράς αναγκαστεί –εν η περιπτώσει η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο– να τη διώξει από το κόμμα. Εξάλλου, δεν διαθέτει και καμία σπουδαία δύναμη. Φάνηκε αυτό και στην εκλογή Γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδος. Κυρίως, όμως, φαίνεται στο «χρηματιστήριο» της βάσης. Εκεί, τα χαρτιά της είναι πεσμένα. Και αυτό, το ξέρει πρωτίστως η ίδια…