Ώριμο αίτημα της κοινωνίας ο «Καλλικράτης»

Αυτός είναι ο «μεγάλος ασθενής» του πολιτικού και διοικητικού μας συστήματος. Είναι «κλινικά νεκρός» και δεν το έχει καταλάβει ακόμα. Το κράτος θα έπρεπε να βρίσκεται στην εντατική και εμείς το πάμε στα εξωτερικά ιατρεία. Εκεί βρίσκεται η ρίζα, η καρδιά του προβλήματος. Αν το κράτος παραμείνει το ίδιο, τότε εθελοτυφλούμε. Θα κάνουμε μερεμέτια σε μια υπό κατάρρευση πολυκατοικία. Αν κάνουμε ό,τι κάνουμε απλώς για να αλλάξουμε ταμπέλες και από Νομαρχίες να ονομάζουμε Περιφέρειες τις νέες δομές, τότε θα αποτύχουμε.
Θεωρώ άκρως προσβλητική και ύποπτη την αβασάνιστη κριτική που γίνεται στον υπό κατάργηση θεσμό της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Θυμίζει έντονα το αρχαίο ρητό «δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται».
Όταν δημιουργήθηκε ο θεσμός της αιρετής Νομαρχίας, πάλευε να σταθεί στα πόδια του με τα πενιχρά μέσα και τις τεράστιες ελλείψεις που εκ γενετής του κληροδότησαν. Η προηγούμενη μεταρρύθμιση της αυτοδιοίκησης (με τον Καποδίστρια και την αιρετή Νομαρχία) ήταν γνήσιο παιδί του ΠΑΣΟΚ, που όμως το αντιμετώπισε σαν νόθο… Με αυτά τα δεδομένα, θεωρώ ότι υπερέβαλε εαυτήν και ανταποκρίθηκε με επιτυχία στα καθήκοντα της.
Ο «Καλλικράτης» δεν χρειάζεται ούτε χειροκροτητές ούτε κομματικούς αυλοκόλακες. Αποτελεί ένα ώριμο αίτημα της κοινωνίας και το μόνο που πρέπει είναι να στηριχθεί οικονομικά και να μην αφεθεί στην τύχη του. Να μην τον ρίξουμε στο πέλαγος της γραφειοκρατίας και της προχειρότητας, χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει πρωτίστως την οικονομική του βιωσιμότητα.
Όλα τα άλλα είναι λόγια για να γίνουμε αρεστοί και να εξαργυρώνουμε στήριξη για μελλοντικά μικροπολιτικά και ιδιοτελή οφέλη…
Η επιτυχία των νέων σχημάτων θα εξαρτηθεί από τρεις παράγοντες:
α) Το είδος και το εύρος των αρμοδιοτήτων που θα τους εκχωρήσει η κεντρική κρατική εξουσία,
β) οι πόροι που θα τους δοθούν για να μπορούν να ανταποκριθούν στο έργο που θα τους ανατεθεί
γ) η διασφάλιση διαφάνειας και ελέγχου στην λειτουργία τους.
Ο «Καλλικράτης», ειδικά για την περίπτωση της Αττικής, θα πρέπει να αποκτήσει ικανότητες ταχυδακτυλουργού για να μπορέσει να ξεμπλέξει το κουβάρι των αρμοδιοτήτων και τη σύγχυση των επιπέδων διοίκησης. Και προς Θεού… Να μην αποκτήσει τις ικανότητες της Πυθίας που μιλούσε συνεχώς με χρησμούς και ποτέ δεν έδινε ξεκάθαρες απαντήσεις…
Μιλάμε για οικονομική αυτοτέλεια και πόρους και μερικοί λένε να μην κάνουμε 13 μικρούς πρωθυπουργούς. Εγώ θα αντιστρέψω το επιχείρημά τους: Να μην κάνουμε 13 περιφερειάρχες που θα συνωστίζονται στα υπουργικά γραφεία για να εξασφαλίσουν κονδύλια. Να μην κάνουμε 13 μικρούς υποτακτικούς της εξουσίας. Ανθρώπους που θα πουλάνε πελατειακή εκδούλευση για να αγοράσουν κομματική στήριξη και προβολή.
Νεροκουβαλητές στον μύλο της κομματικής και κρατικής διαπλοκής. Τέτοιους περιφερειάρχες θέλουμε; Αν η απάντηση είναι όχι, τότε να τους δώσουμε αυτοτέλεια και οικονομική ανεξαρτησία. Αν είναι απλώς να ανακυκλώσουμε τη μιζέρια μας με άλλο όνομα, καλύτερα να μη γίνει η μεταρρύθμιση.
Όπως όλα δείχνουν, οι Νομαρχίες θα καταργηθούν. Πρέπει όμως, αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί, το κεφάλαιο αυτό να κλείσει με σωστό τρόπο. Προτείνω για όλες τις Νομαρχίες, διαχειριστικό – οικονομικό έλεγχο των πεπραγμένων τους από το Ελεγκτικό Συνέδριο, που να έχει ολοκληρωθεί πριν από τις εκλογές. Και για όσες Νομαρχίες είναι εντάξει να υπάρχει απαλλαγή των αιρετών από κάθε είδους ευθύνη. Για να μη φύγουμε από τον θεσμό αυτό, και έπειτα από αρκετά χρόνια μας ζητάνε στοιχεία και δεν θα υπάρχουν ούτε τα αρχεία των Νομαρχιών.
Ξεκάθαρα πράγματα. Να κλείσουμε τους λογαριασμούς τώρα, πριν φύγουμε από εδώ. Γιατί μετά θα είναι αδύνατο να βρούμε στοιχεία για να αποδείξουμε πως δεν ήμαστε ελέφαντες. Ο νέος θεσμός δεν πρέπει να κουβαλά σκιές από το παρελθόν. Με φθαρμένα υλικά δεν μπορείς να χτίσεις κάτι καινούργιο. Και κάτι ακόμα: θα πρέπει, την 1-1-2011, να ξέρει ο καθένας πού θα πάει για δουλειά, σε ποιο γραφείο θα κάτσει και τι θα κάνει. Να έχει προετοιμαστεί πλήρως η μετάβαση από τον ένα θεσμό στον άλλο. Με τη χωροταξία του νέου θεσμού δεν θέλω να ασχοληθώ καθόλου.
Θεωρώ αδιανόητο για μια σοβαρή Πολιτεία, να αναλωνόμαστε σε μια συζήτηση για το αυτονόητο. Δηλαδή για το αν ο χωροταξικός σχεδιασμός του κράτους θα γίνει με επιστημονικά και αυτοδιοικητικά κριτήρια και όχι για την εξυπηρέτηση μικροκομματικών συμφερόντων. Όσες φορές το κράτος έπαιξε κομματικά παιχνίδια με την αυτοδιοίκηση, έχασε και το κράτος και η αυτοδιοίκηση. Το κράτος έχασε το κύρος του και η αυτοδιοίκηση έχασε τον αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπεια της…
Ο «Καλλικράτης» είναι μια ιστορική ευκαιρία. Φέρουμε όλοι το βάρος να μην επιτρέψουμε να καταλήξει μια ιστορική αποτυχία…
* Το παραπάνω κείμενο είναι
από την ομιλία του Νομάρχη Αθηνών
Γιάννη Σγουρού στο 14ο Τακτικό Συνέδριο
της ΕΝΑΕ που έγινε την Παρασκευή.