«Σημεία ενόχλησης» ή σημεία και τέρατα;
Ενώ εμείς κολλήσαμε στο καταστρεπτικό δόγμα «δεν διεκδικούμε τίποτε», οι Τούρκοι κοιμούνται κι ονειρεύονται διεκδικήσεις. Αν και ουδέποτε τηρούν τα συμπεφωνημένα, η Ελλάδα εξακολουθεί να διακατέχεται από τη φρούδα ελπίδα ότι θα έχει μαζί τους τίμια συμφωνία.
Η επιστολή Ερντογάν στον έλληνα πρωθυπουργό περιλάμβανε ένα τσουβάλι επαναλαμβανόμενων ή και πρωτοείσακτων μονομερών διεκδικήσεων που όλες τους τέμνουν κυριαρχικά μας δικαιώματα. Για όλα, πλην της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, οι αείμνηστοι Κωνσταντίνος Καραμανλής και Ανδρέας Παπανδρέου είχαν αρνηθεί και την παραμικρή συζήτηση. Τότε οι πρωθυπουργοί γνώριζαν επίσης ότι τυχόν οριοθέτηση με 6 ν.μ. σημαίνει παραίτηση επέκτασης στα 12!
Από τα Ύμια προχωρήσαμε στη Μαδρίτη (ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο) μετά στο Ελσίνκι (συνοριακές διαφορές), μετά ακύρωση των S-300, Οτσαλάν κ.λπ. Καταλήξαμε στις διερευνητικές συναντήσεις κάπου 45 ως τώρα, όπου οι απέναντι διεκδικούν τα πάντα και εμείς τίποτε! Εκεί ό,τι πιο εξωφρενικό προβάλλεται, αφού δεν απορρίπτεται μετά βδελυγμίας, κερδίζει το α΄ στάδιο αναγνώρισης ως διακρατικής διαφοράς. Τώρα ψάχνουμε να νεκραναστήσουμε το Ελσίνκι…
Ο κ. Παπανδρέου κάλεσε τον Ερντογάν σε ολικό πολιτικό και στρατιωτικό διάλογο εφ’ όλης της ύλης.
Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας είναι νομική και όχι πολιτική διαφορά, όπως τη θέλει η Άγκυρα. Και βέβαια ο ολικός διάλογος καταρρίπτει τη μοναδικότητα της διαφοράς. Άρα συζητούμε τα πάντα. Και πάμε εφόσον κατά πάσα πιθανότητα δεν συμφωνήσουμε στη Χάγη για τα πάντα, ήτοι «γκρίζες ζώνες», αποστρατιωτικοποιήσεις και λοιπά κυριαρχικά δικαιώματα.
Επ’ ευκαιρία, αποτελεί ασυγχώρητο λάθος μας το πάγωμα ερευνών, γεωτρήσεων, εκμετάλλευσης στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου στο οποίο αυτοϋποβληθήκαμε αποδεχόμενοι την τουρκική ερμηνεία του Πρακτικού της Βέρνης.
Η απάντηση Παπανδρέου δεν ξεκαθαρίζει αν αντικείμενο της συζήτησης είναι η υφαλοκρηπίδα, έννοια μάλλον παρωχημένη, ή η εν πολλοίς διαφορετική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
Όπως η σύγχρονη επιστήμη διδάσκει (βλ. αντί άλλων την εξαιρετικά διαφωτιστική παρουσίαση του Θ. Καρυώτη στα «ΕΠΙΚΑΙΡΑ», 11 σ., 54 έπ. και 12 σ. 65 έπ.), η ΑΟΖ, περί ης η νέα σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας (1982), είναι μείζων σε ουσία, προϋποθέσεις και έκταση από την υφαλοκρηπίδα. Το άρθρο 121, παρ. 2 της Σύμβασης ξεκαθαρίζει ανεπιφύλακτα ότι όλα τα νησιά και οι μικρονησίδες διαθέτουν ΑΟΖ. Οι ΗΠΑ από την εποχή Ρίγκαν δημιούργησαν ΑΟΖ 200 ν.μ. πέραν των ακτών τους. Η κακόπιστη γείτων έκανε ΑΟΖ στον Εύξεινο το 1983. Η ΕΕ έχει αποδεχθεί ανάλογη ΑΟΖ.
Λέγεται ότι με non paper η Ελλάδα δεσμεύτηκε να μην προχωρήσει σε δημιουργία ΑΟΖ. Τούτο όμως και αληθές υποτιθέμενο δεν είναι ισχυρό, όταν μάλιστα η Άγκυρα προσβάλλει έργω τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Οι τουρκικοί ισχυρισμοί ότι τα ελληνικά νησιά στερούνται υφαλοκρηπίδας επειδή δήθεν βρίσκονται στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας δεν ευσταθούν και για τον λόγο ότι με τη Σύμβαση του 1982 παύει η γεωλογική έννοια της υφαλοκρηπίδας.
Αν δεν πρόκειται για τις συνήθεις «εποικοδομητικές ασάφειες» η Ελλάδα οφείλει να αποσαφηνίσει ότι ζητεί οριοθέτηση της ΑΟΖ στην οποία ενυπάρχει η υφαλοκρηπίδα. Διεπράχθη ένα κολοσσιαίο λάθος της ΕΕ με τη συνέργεια της Ελλάδος: Όταν η ΕΕ απεφάσισε να δημιουργήσει ΑΟΖ για τα μέλη της, η Τουρκία αξίωσε να μην περιληφθεί η Μεσόγειος και αυτό έγινε δεκτό συναινούσης της Ελλάδος.
Η Κύπρος όμως του Τάσσου Παπαδόπουλου δημιούργησε ΑΟΖ χωρίς αντίδραση της ΕΕ.
Επιπόλαιοι ελλαδικοί χειρισμοί ματαίωσαν καθορισμό ΑΟΖ Ελλάδος – Κύπρου. Η Αθήνα ξεκίνησε διαπραγμάτευση με την Αίγυπτο, η οποία δύο μέρες αργότερα άρχισε να διαπραγματεύεται με την Τουρκία, ενώ δεν έχουν κοινά θαλάσσια σύνορα. Αν η τουρκοαιγυπτιακή συμφωνία ολοκληρωθεί το Καστελλόριζο θα αποκοπεί από την Ελλάδα. Αλλού είναι λοιπόν η προτεραιότητα και όχι σε όποιο συνυποσχετικό προσφυγής στη Χάγη, η οποία έχει ασταθή νομολογία.
Η επιστολή προς Ερντογάν ομιλεί για ορισμένα «σημεία ενόχλησής» μας από την τουρκική επιθετικότητα. «Επιλείψει με διηγούμενον ο πας χρόνος» περί αυτών: casus belli, καθημερινές παραβιάσεις κυριαρχίας, έρευνα υδρογονανθράκων κ.λπ. Είναι όμως απλώς «σημεία ενόχλησης» ή σημεία και τέρατα; Ζητούμε λέει «μείωση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων στο Αιγαίο και μέτρα μείωσης της έντασης». Μα, αν δεν κάνουμε λάθος, το Αιγαίο (προσ)βάλλεται από την Τουρκία. Η Ελλάδα είναι βαλλόμενη.
Καμιά αξίωση να τεθεί τέρμα στην κατοχή και τον εποικισμό της Κύπρου. Ξεχνούμε ότι είναι πρόβλημα εισβολής, κατοχής, εποικισμού. Σωστές οι επισημάνσεις για το ασύνδετο Θράκης – Κωνσταντινούπολης. Αφελές να πιστεύουμε ότι οι διερευνητικές επαφές δεν νομιμοποιούν τις διεκδικήσεις. Στο μεταξύ ο κ. Νταβούτογλου σ’ ένα παραλήρημα μεγαλοτουρκισμού, Βαλκάνιους και Μεσανατολίτες τούς βαφτίζει «συμπατριώτες»! Το ότι αυτοί πασάδες και εμείς ραγιάδες δεν κάνει διαφορά!
Ο νέος διάλογος θα αποτύχει για τους ίδιους λόγους που απέτυχαν οι προηγούμενοι και όσοι ακόμη κατέληξαν σε συμφωνία, π.χ. Πρωτόκολλο Επαναπροώθησης. Αλλά τώρα ο κίνδυνος να συρθούμε για τα εθνικώς αδιαπραγμάτευτα κυριαρχικά μας δικαιώματα στη Χάγη εγκυμονεί μείζονα απειλή.