Η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ, Η «ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ» ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Ένας πραγματικός ηγέτης, ο οποίος σε δέκα μόλις χρόνια κατάφερε να φέρει την Εκκλησία ξανά στο επίκεντρο της ελληνικής κοινωνίας, αυτός ήταν ο Χριστόδουλος. Ο Προκαθήμενος που κατόρθωσε μέσα σε λίγο χρόνο να κάνει τη φωνή της Εκκλησίας να ακουστεί και πάλι. Είχε την ικανότητα να αγγίζει το συναίσθημα και να αφουγκράζεται τον παλμό όλων των Ελλήνων. Ακόμη και οι πιο φανατικοί επικριτές του σήμερα τον νοσταλγούν. Είχε το θάρρος να μιλήσει για θέματα που κανένα δημόσιο πρόσωπο δεν τολμούσε να αγγίξει. Κανένας πια δεν αμφισβητεί ότι ο Χριστόδουλος έβαλε την προσωπική του σφραγίδα στη σύγχρονη ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος αλλά και της πατρίδας.
Δέχθηκε επικρίσεις και σκληρές επιθέσεις για τις απόψεις που εξέφραζε στα κηρύγματά του. Δεν σταμάτησε όμως στιγμή να υπερασπίζεται με σθένος τις απόψεις του. Συγκρούστηκε με πολιτικούς, με ανθρώπους των γραμμάτων, με πανεπιστημιακούς και με τους ψευτοπροοδευτικούς του τόπου. Κατάφερε να σηκώσει ψηλά τη σημαία της Ορθοδοξίας, καλώντας τους πιστούς να μην ξεχάσουν τις αξίες και τις παραδόσεις τους.
Στην Καισαριανή
Είκοσι τέσσερις (!) αρχιερείς και εκατοντάδες πιστοί βρέθηκαν στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου στην Καισαριανή, όπου τελέστηκε το μνημόσυνο για τα δύο χρόνια από τον θάνατο του Μακαριστού. Στη Θεία Λειτουργία που προηγήθηκε συμμετείχαν ο πρώην Πειραιώς Καλλίνικος, ο Ξάνθης Παντελεήμων, ο Ν. Σμύρνης Συμεών, ο Θεσσαλιώτιδος Κύριλλος, ο Φλωρίνης Θεόκλητος, ο Λαρίσης Ιγνάτιος, ο Καισαριανής Δανιήλ, ο Σερρών Θεολόγος, ο Κερκύρας Νεκτάριος, ο Ζιχνών Ιερόθεος, ο Πειραιώς Σεραφείμ, ο Εδέσσης Ιωήλ, ο Ύδρας Εφραίμ, ο Καστορίας Σεραφείμ, ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος, ο Κοζάνης Παύλος, ο Γόρτυνος Ιερεμίας, ο Χαλκίδος Χρυσόστομος, ο Κορίνθου Διονύσιος, ο Σιατίστης Παύλος, ο Αιτωλίας Κοσμάς, ο Βρεσθένης Θεόκλητος, ενώ συμπροσευχήθηκαν ο Περιστερίου Χρυσόστομος και ο Επίσκοπος Νύσσης Ελευθέριος. Ο Μητροπολίτης Κορίνθου στην ομιλία του υπογράμμισε τις ανεκτίμητες υπηρεσίες που προσέφερε στην Εκκλησία και στην πατρίδα ο Μακαριστός, ενώ επισήμανε ότι «με την προσωπικότητά του κόσμησε τον αρχιεπισκοπικό θρόνο». Να σημειωθεί ότι η πολυπληθής παρουσία Μητροπολιτών στην Καισαριανή συζητήθηκε ιδιαίτερα στους διαδρόμους της Συνόδου και της Αρχιεπισκοπής. Εντυπωσιάστηκαν από τη δυναμική μιας καινούργιας ομάδας που, όπως λένε, φαίνεται ότι συγκροτείται στο εσωτερικό της Εκκλησίας. Η ομάδα των Μητροπολιτών που έδωσε δυναμικό παρών δείχνει ότι μελλοντικά θα παίξει ρυθμιστικό ρόλο στην Εκκλησία της Ελλάδος και αποτελείται κυρίως από νεώτερους Μητροπολίτες, δηλαδή τις «χειροτονίες» του Μακαριστού (παρά τα όσα ακούγονταν περί πολυδιάσπασης και ανυπαρξίας ενός «χριστοδουλικού» ρεύματος).
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος τέλεσε το μνημόσυνο του Μακαριστού στο αρχιεπισκοπικό παρεκκλήσι, σε μια… χαμηλών τόνων (όπως συνηθίζεται άλλωστε στην Αρχιεπισκοπή πλέον) εκδήλωση. Ο κ. Ιερώνυμος υπήρξε εξαιρετικά φειδωλός στην αναφορά στον προκάτοχό του. «Είχαμε ιερό χρέος να τελέσουμε τη Θεία Λειτουργία στον Ναό της Αρχιεπισκοπής και να τελέσουμε το τρισάγιο», είπε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι «πάντοτε προσωπικότητες δυνατές και πληθωρικές σαν του Χριστόδουλου αφήνουν ένα κενό πίσω». Για την ιστορία, στο μνημόσυνο συμμετείχαν οι βοηθοί Επίσκοποι, οι στενοί συνεργάτες του κ. Ιερώνυμου και περίπου πενήντα υπάλληλοι της Αρχιεπισκοπής.