Ποιο το μέλλον της ΕΡΤ

Το πρόγραμμα και τα πρόσωπα που το υπηρετούν, οι μεικτές παραγωγές, το Στρατηγικό Επιχειρησιακό Σχέδιο, τα οικονομικά της ΕΡΤ και το αποτέλεσμα της ανάκρισης που είναι σε εξέλιξη συνθέτουν ένα εκρηκτικό τοπίο στην Αγία Παρασκευή.
Στόχος συνολικής τηλεθέασης 21,5%
Η νέα ηγεσία της ΕΡΤ καλείται, μεταξύ άλλων, να δώσει μια απάντηση για το αν θα εφαρμόσει ή όχι το Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΕΡΤ ΑΕ για την περίοδο 2007-2012, το οποίο εγκρίθηκε από τη Βουλή μετά τον διορισμό τού τότε προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου Χρ. Παναγόπουλου το 2007. Επειδή για μια ακόμη φορά οι πολιτικές διακηρύξεις εστιάζουν στην παρουσίαση και στην έγκριση από τη Βουλή των Στρατηγικών Σχεδίων της νέας διοίκησης, με επιλογή της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, το «Π» θυμίζει τους άξονες ανάπτυξης της προηγούμενης διοίκησης. Το Επιχειρησιακό Σχέδιο στηριζόταν σε τέσσερις άξονες και προέβλεπε συνολική τηλεθέαση για τα τρία κρατικά κανάλια 21,5%, εκ του οποίου 12,5% για τη ΝΕΤ, 5,5% για την ΕΤ1 και 3,5% για την ΕΤ3. Σύμφωνα με τις μετρήσεις της AGB, μόνο το τρίτο κρατικό κανάλι έχει πιάσει τον στόχο. Για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς συνολικός στόχος ήταν το 31,4% επί του δείγματος των ακροατών! Στους κεντρικούς άξονες της στρατηγικής της ΕΡΤ αναφερόταν:
= Ψηφιακό μέλλον: Οι επενδύσεις σε ψηφιακή τεχνολογία ήταν άμεσα εξαρτώμενες από τα Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων και Κοινωνίας της Πληροφορίας. Ήδη γνωρίζουμε πως 37 εκατ. που είχαν ενταχθεί για ψηφιακά προγράμματα για τα ΑμΕΑ από την Κοινωνία της Πληροφορίας δεν υπήρχαν και έτσι έμειναν απλήρωτες 32 εταιρείες παραγωγής, που διεκδικούν 16 εκατ. ευρώ για τηλεοπτικά προγράμματα στο Πρίσμα+. Έναντι των διαμαρτυριών τους, δόθηκε η υπόσχεση πως οι χρωστούμενες παραγωγές θα μπουν στο ΕΣΠΑ την άνοιξη. Προβλεπόταν επίσης η εκπομπή του δεύτερου «μπουκέτου» των καναλιών (ΕΤ1, ΝΕΤ, ΕΤ3, Βουλή) και ο στόχος πιλοτικών εφαρμογών εκπομπής σε Τηλεόραση Υψηλής Ευκρίνειας (HDTV) για το 2008, ενώ προαναγγελλόταν και συνεργασία με τηλεπικοινωνιακούς φορείς για την ανάπτυξη ON DEMAND προγραμμάτων και υπηρεσιών IPTV. Τίποτε από τα παραπάνω δεν έγινε. Αντιθέτως, η ΕΡΤ είχε λάβει απόφαση για ανάπτυξη ψηφιακής με τεχνολογία MPG 2, που δεν επέτρεπε την ανάπτυξη HDTV τεχνολογίας. Μόνο για την ψηφιοποίηση του αρχείου η ΕΡΤ στόχευε να λάβει 80 εκατ. ευρώ, με τη δέσμευση πως θα ψηφιοποιήσει το αρχείο της ραδιοφωνίας και τα προγράμματα του Τρίτου και θα δικτυώσει ψηφιακά τις διοικητικές και οικονομικές μονάδες της.
= Διοικητική και οργανωτική μεταρρύθμιση: Καταγραφόταν ο στόχος για προσαρμογή και επικαιροποίηση του ιδρυτικού νόμου 1730/87, ο εκσυγχρονισμός και η αναπροσαρμογή του Κανονισμού Προμηθειών σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες για την εφαρμογή συστήματος «ηλεκτρονικών προμηθειών», καθώς και η αλλαγή του Κανονισμού Προμήθειας Τηλεοπτικών Προγραμμάτων.
= Κτιριακή ανάπτυξη και υποδομές: Η υλοποίηση αυτού του στόχου προχώρησε με τη διαμόρφωση των εγκαταστάσεων και στη θέση του χώρου των σκηνικών πίσω από το κύριο κτίριο του Ραδιομεγάρου χτίστηκε ένα νέο πενταώροφο κτίριο, που σήμερα στεγάζει την ψηφιακή τηλεόραση και τις δημόσιες σχέσεις.
Η «ανακάλυψη» των μεικτών παραγωγών
Σε μεγάλη πληγή της κρατικής ραδιοτηλεόρασης αναδεικνύονται οι τηλεοπτικές παραγωγές, είτε εξωτερικές είτε μεικτές. Ένα τεράστιο ποσόν, που ξεπερνά ετησίως τα 80 εκατ. ευρώ, δίνεται από την ΕΡΤ για την παραγωγή προγραμμάτων που είτε δίνονται απευθείας σε εξωτερικές εταιρείες του χώρου είτε γίνονται με τη μέθοδο της μεικτής παραγωγής, δηλαδή η κρατική τηλεόραση προσφέρει τα στούντιο και τα τεχνολογικά μέσα, πολλές φορές πληρώνει και τον παρουσιαστή ή μέρος των συνεργατών, κυρίως τους συμβασιούχους, και η εξωτερική εταιρεία αναλαμβάνει τα υπόλοιπα. Στα οποία υπόλοιπα άλλοτε είναι η κομμώτρια, η τηλεφωνήτρια, το κέτερινγκ κ.λπ. Δεκάδες εταιρείες της αγοράς λειτουργούν και ζουν ουσιαστικά από τις αναθέσεις της ΕΡΤ ΑΕ, κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό, αφού στα ιδιωτικά κανάλια υπάρχει πολύ συγκεκριμένη θεματολογία τηλεοπτικών προγραμμάτων, ενώ στην πλειονότητά τους οι εταιρείες παραγωγής που παίρνουν τις εκπομπές είναι μετοχικά συνδεδεμένες με τους τηλεοπτικούς σταθμούς ή τους μετόχους τους.
Σταδιακά, όμως, η μέθοδος των μεικτών παραγωγών επικράτησε στην ΕΡΤ, οδηγώντας σε φαινόμενα σπατάλης. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το διάστημα το ζήτημα ερευνά και η Εισαγγελέας Ελένη Φάκου ύστερα από ρεπορτάζ της «Ζούγκλας». Η ανάκριση, μάλιστα, συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς αυτό το διάστημα. Η αρχική αιτιολογία των διοικήσεων της ΕΡΤ για την εξαφάνιση της εσωτερικής παραγωγής ήταν ότι έτσι ξεπερνιούνται γραφειοκρατικά προβλήματα και μειώνεται αισθητά το κόστος παραγωγής. Στην πραγματικότητα όμως αυτές οι παραγωγές στοιχίζουν όσο ακριβά θα στοίχιζαν και αν ήταν εξολοκλήρου εξωτερικές.
Ορισμένοι μάλιστα εκμεταλλεύονται τη μέθοδο αυτή για να στήνουν «παραμάγαζα». Ακόμη και στη φετινή προκήρυξη για νέα τηλεοπτικά προγράμματα, η ΕΡΤ δηλώνει πως «διατηρεί το δικαίωμα να διαπραγματεύεται τη μετατροπή κάποιας προτεινόμενης εξωτερικής παραγωγής σε μεικτή, παρέχοντας τα μέσα και τις υπηρεσίες». Δεύτερο σημαντικό θέμα είναι ότι οι ίδιες εταιρείες παραγωγής παίρνουν περισσότερες από μία παραγωγές, πάντα μεικτές. Η νέα εκπομπή της Ρίκας Βαγιάννη, για παράδειγμα, «Έχουμε και λέμε» στην ΕΤ1 είναι μεικτή παραγωγή και την ανέλαβε η Cut Productions, που έχει επίσης και τη συμπαραγωγή της εκπομπής «Στην υγειά μας». Η Cut Productions τα τελευταία χρόνια έχει παραγάγει σειρά προγραμμάτων για την κρατική ραδιοτηλεόραση. Το ερώτημα -όπως είχε τεθεί και από τους ελεγκτές δημόσιας διοίκησης στο πόρισμά τους- είναι γιατί η ΕΡΤ δεν παράγει εσωτερικές παραγωγές.
Οι σχέσεις εταιρειών παραγωγής και ΕΡΤ βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού, κυρίως λόγω της πρακτικής της κρατικής τηλεόρασης να πληρώνει για την παραγωγή με μεταχρονολογημένες επιταγές 14 τουλάχιστον μηνών. Μια από τις πρόσφατες καταγγελίες του ΣΑΠΟΕ σημείωνε πως το διάστημα αποπληρωμής σε πολλές περιπτώσεις φθάνει τους 18 μήνες, φαινόμενο απαράδεκτο για την αγορά. Πέρα λοιπόν από τις καταγγελίες, υπάρχει και η σοβαρή κατάσταση με την ελληνική τηλεοπτική παραγωγή, για την οποία μέχρι τώρα κανείς από την ΕΡΤ ούτε και από τη νέα διοίκησή της δεν φαίνεται να έχει πρόθεση παρέμβασης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.