Επικαιρότητα
1
Η φετινή χρονιά θα είναι αποφασιστική όχι μόνο για την οικονομία μας αλλά και για τις εξελίξεις στα εθνικά μας θέματα. Κυπριακό, Σκοπιανό και οι σχέσεις της χώρας μας με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία θα δοκιμαστούν από τις αρχές του 2010. Από όλους θα αρχίσουν οι πιέσεις για υποχωρήσεις και παραχωρήσεις. Η αόμματη ελληνική διπλωματία, όχι μόνο τώρα, αλλά από πολλά χρόνια πριν, θα αναγκαστεί να διαχειριστεί υψίστης σημασίας εθνικά θέματα όπως πάντα απροπαράσκευη. Και αυτήν τη φορά από θέση αδυναμίας, λόγω και της κακής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει ο δημοσιονομικός μας τομέας από ατυχείς χειρισμούς των προηγούμενων κυβερνήσεων. Στο Κυπριακό φαίνεται ότι στις προσεχείς εκλογές θα επικρατήσει ο φανατικός εθνικιστής του τουρκοκυπριακού τομέα Ντερβίς Έρογλου και θα παραγκωνίσει πιθανότατα τον τωρινό ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο οποίος ναι μεν επηρεάζεται από την Τουρκία, αλλά φαίνεται περισσότερο μετριοπαθής απέναντι στους Ελληνοκυπρίους. Και πολλάκις έχει εκφράσει την ελπίδα ότι το 2010 θα είναι έτος λύσης του κυπριακού προβλήματος. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ δείχνουν διατεθειμένες να ασκήσουν ισχυρές πιέσεις στην Ελλάδα και στην Τουρκία για τη λύση του Κυπριακού, με αμοιβαίες τάχα υποχωρήσεις. Στην ουσία όμως θα επιδιώξουν να πείσουν την Ελλάδα να προβεί σε σημαντικές υποχωρήσεις και τους Ελληνοκυπρίους να δεχθούν ένα, φραστικά και όχι ουσιαστικά, αναθεωρημένο Σχέδιο Ανάν. Και επειδή η ελληνική εξωτερική πολιτική κατευθύνεται τώρα από Ανανιστές (Παπανδρέου – Δρούτσας) αυτό έδωσε ελπίδες στους συμμάχους μας και εταίρους (ΗΠΑ και ΕΕ) ώστε να ασκήσουν πιέσεις στην ελληνική πλευρά για τη λύση του Κυπριακού. Και θέλουν επίτευξη μιας συμφωνίας πριν από την ψηφοφορία στον τουρκοκυπριακό τομέα που θα διεξαχθεί τον Απρίλιο. Προς την κατεύθυνση αυτή εργάζεται πυρετωδώς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για να αξιοποιηθεί η τωρινή ευνοϊκή συγκυρία και να προχωρήσει απρόσκοπτα η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.
Στο θέμα των Σκοπίων τα πράγματα φαίνεται να είναι περισσότερο «ευνοϊκά» για μια λύση του προβλήματος του ονόματος. Ήδη η ελληνική κυβέρνηση ξεκαθάρισε τη θέση της, με δήλωση του πρωθυπουργού στο Βελιγράδι, ότι η Ελλάδα συναινεί στη χρησιμοποίηση του όρου Μακεδονία στο επίσημο όνομα των Σκοπίων, με τοπικό προσδιορισμό. Από την άλλη πλευρά, ο πρωθυπουργός των Σκοπίων Νίκολα Γκρούεφσκι πιέζεται και από παράγοντες του εσωτερικού και από τις ΗΠΑ – ΕΕ να αποδεχθεί μια συμφωνία επί του ονόματος, με αντάλλαγμα την ένταξη του κρατιδίου των Σκοπίων στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Και αυτήν την ένταξη την επιθυμούν ισχυροί οικονομικοί παράγοντες του κρατιδίου.
2
Στα τέλη Ιανουαρίου ή αρχές Φεβρουαρίου ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου ετοιμάζει τις αποσκευές του για μετάβαση στην Ουάσινγκτον, για συνάντηση με τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Στην ατζέντα των συνομιλιών φαίνεται ότι θα κυριαρχήσουν τα θέματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, το πρόβλημα του ονόματος των Σκοπίων, το Κυπριακό και η αύξηση της ελληνικής συμμετοχής στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Ο δικός μας πρωθυπουργός οπωσδήποτε θα δεχθεί πιέσεις για υποχωρήσεις σε πολλά θέματα. Και φαίνεται πιθανό ο Πρόεδρος Ομπάμα να θέσει θέμα αναθεώρησης της οικονομικής συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα. Γιʼ αυτό και έχει προγραμματιστεί για την άνοιξη ή για περισσότερο εύθετο χρόνο επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού της χώρας μας στη Ρωσία για σχετικές συζητήσεις γύρω από τη σύσφιγξη των οικονομικών σχέσεων Ρωσίας – Ελλάδος (τόνωση εξαγωγών και κατασκευή του αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης). Στις ΗΠΑ ο κ. Παπανδρέου θα επιδιώξει να αναδείξει την Ελλάδα σε σημαντική δύναμη στον νοτιοανατολικό τομέα της Μεσογείου και κυρίως στην περιοχή των Βαλκανίων. Οι ΗΠΑ σήμερα, επί Ομπάμα, ενδιαφέρονται πολύ για τις εξελίξεις στις βαλκανικές χώρες, πολύ περισσότερο από την προηγούμενη κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους. Μπορεί να δώσουν το χρίσμα αυτό στη χώρα μας, αλλά το πρόβλημα είναι τα ανταλλάγματα που πρόκειται να ζητήσουν. Και καθώς η πολιτική και η οικονομική δύναμη εξασθενίζουν θα ζητήσουν σοβαρά ανταλλάγματα. Και θα πρέπει και η Ελλάδα να πράξει το ίδιο. Πρέπει κάποτε και η ελληνική διπλωματία να κρατήσει επιθετική στάση απέναντι στις απαιτήσεις των ισχυρών, όπως κάνουν πολλά μικρά κράτη και πετυχαίνουν ευνοϊκές λύσεις στα προβλήματά τους.