«Δεν είναι και μικρό πράγμα να έχεις τους αιώνες με το μέρος σου»

Και όχι μόνο! Γιατί, όπως ο ίδιος έγραφε, η Ελλάδα «είναι μια συγκεκριμένη αίσθηση και θα άξιζε να βρεθεί γιʼ αυτήν ένα γραμμικό σύμβολο γιατί είναι αίσθηση μοναδική που η ανάλυσή της αναπαράγει αυτόματα, σε κάθε στιγμή, την ιστορία της».
Και ενώ οι λόγοι του Ελύτη θα μπορούσαν, θαυμάσια, να αφιερωθούν στην αξιότιμη κ. Θάλεια Δραγώνα, είναι ασφαλώς χρήσιμοι και εν όψει του –υπαρκτού και ασφαλώς μείζονος– ζητήματος που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας με τους όρους και τις προϋποθέσεις απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας στους, κατά κανόνα, λάθρα (και συνεπώς παράνομα) εισελθόντες και διαβιούντες στην Ελλάδα αλλοδαπούς.
Η προτροπή του Αντώνη Σαμαρά προς την κυβέρνηση («Να μη βιαστείτε») δεν φαίνεται να έχει εισακουστεί. Όχι, ασφαλώς, για να παραπεμφθεί το θέμα στις ελληνικές καλένδες, αφού σίγουρα πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Και πρέπει να αντιμετωπιστεί όχι μόνο σε πνεύμα συναίνεσης, αλλά και καθολικής συμφωνίας αν αυτό είναι εφικτό. Και είναι…
Η αναφορά στους στοχασμούς και στους λόγους του Οδ. Ελύτη κατʼ ουδένα τρόπο συνιστά πρόκριμα για… περιχαρακώσεις και απομονωτισμούς.
Αλίμονο, άλλωστε. Δείχνει, αντίθετα, τον δρόμο της ευθύνης και του χρέους. Αλλά και του μέτρου, αφού ο ελληνικός πολιτισμός είναι ανθρωποκεντρικός.
Έγραφε ο Οδ. Ελύτης:
«Ποιοι λοιπόν είμαστε, τι ζητάμε; Τι γράφει στο πίσω μέρος της παλάμης της χώρας μας η τύχη; Το μόνο που γράφεται είναι το πλουσιότατο του ελαχίστου, χαραγμένο στα πρυμναία των καραβιών με κεφαλαία ελληνικά. Δηλαδή χώμα και νερό. Ελληνιστί, βράχος και θάλασσα. Πού να βρουν στέγη οι άνθρωποι ενός τέτοιου χώρου εάν όχι στην ίδια τους τη μοναδικότητα;
Αυτής της μοναδικότητας, λοιπόν, καλούνται να γίνουν κοινωνοί εκείνοι που θα πάρουν την ελληνική ιθαγένεια. Που σημαίνει γνώση και επίγνωση, αγάπη και αφοσίωση για τη νέα πατρίδα. Που σημαίνει όχι σε… ευκαιριακή κτήση μιας ιθαγένειας πρόσκαιρου χαρακτήρα, ως μέσου που αποσκοπεί σε άλλες επιδιώξεις.
Η ενσωμάτωση δεν συνιστά γράμμα κενό περιεχομένου. Η ελληνική κοινωνία έχει, ήδη, αποδείξει ότι η αγκαλιά της είναι ανοιχτή.
Η πολυετής (προηγούμενη) διαμονή στη χώρα και βεβαίως η συμμετοχή στην ελληνική παιδεία είναι προϋποθέσεις «εκ των ων ουκ άνευ», μαζί με όλες τις λοιπές προϋποθέσεις.
Η κυβέρνηση οφείλει να επιδιώξει το maximum της συναίνεσης. Οφείλει, όπου υπάρχει «φόβος», να πείσει ότι προχωρά σωστά και με μέτρο.
Πρέπει, ασφαλώς, να γίνουν σημαντικά βήματα στον ισχύοντα κώδικα περί της ελληνικής ιθαγένειας.
Το επιβάλλουν οι περιστάσεις και οι συνθήκες.
Η ενδεχόμενη άκριτη και «μαζική» αντιμετώπιση οδηγεί σε ολισθηρούς δρόμους.
Η ιθαγένεια δεν χαρίζεται. Κατακτάται και κερδίζεται στο μέτρο και στον βαθμό που η ελληνική Πολιτεία οφείλει να άρει εμπόδια ανεδαφικά και ασφαλώς να διευκολύνει όσους θέλουν και μπορούν, χωρίς επιλεκτικούς αποκλεισμούς αλλά και χωρίς άφρονα σπουδή περί δικαιώματος ψήφου για λόγους πασιφανείς και πολιτικά ιδιοτελείς.

Σωτήρης Κωστάκος