Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο

1
Το θράσος των εταιρειών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας έχει φτάσει στο απροχώρητο. Ο αναλυτής της Standard & Poor’s Μάρκο Μίρσνικ, ειδικός για την παρακολούθηση της ελληνικής οικονομίας, έστειλε «τελεσίγραφο» για τη λήψη μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση εντός τριών-τεσσάρων μηνών. Από την πορεία των μέτρων θα κριθεί αν η εταιρεία αυτή θα υποβαθμίσει ή όχι την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας μας. Επιπλέον κατέστησε σαφές ότι δεν είναι ικανοποιημένος με τα μέτρα που ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση και δήλωσε ότι οι αγορές περιμένουν να υιοθετηθούν και νέα μέτρα για να πεισθούν ότι υπάρχει πραγματική προσπάθεια να μειωθεί αποτελεσματικά το δημόσιο έλλειμμα! Ο ίδιος προτείνει μέτρα περιορισμού των δαπανών του προϋπολογισμού του κράτους. Και κρίνει ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από τους κ. Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου είναι περιορισμένης αποτελεσματικότητας. Συγκεκριμένα προτείνει μείωση των μισθών των υπαλλήλων του Δημοσίου και μεταρρυθμίσεις στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ώστε να σταματήσει η επιχορήγηση των ασφαλιστικών ταμείων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ανεξάρτητα από το αν έχει δίκιο ή όχι ο αναλυτής της Standard & Poor’s, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν νοείται μια ιδιωτική κερδοσκοπική επιχείρηση να επεμβαίνει τόσο ασύστολα στη χάραξη της δημοσιονομικής πολιτικής από εκλεγμένες κυβερνήσεις. Ποιοι είναι αυτοί οι κύριοι;

2
Κατά την εβδομάδα που πέρασε η ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου μειώθηκε κατά 2% και από τις αρχές Δεκεμβρίου κατά 5,25%. Έτσι, τώρα, η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου είναι 1 προς 1,43. Από πολλούς οικονομικούς αναλυτές εκφράζεται η άποψη ότι στην υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου συνέβαλαν αποφασιστικά τα δημοσιονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Ιρλανδία κατά κύριο λόγο, και η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία δευτερευόντως, κάτι που επηρεάζει την ψυχολογία των επενδυτών της χρηματοπιστωτικής αγοράς: Όταν πέντε χώρες της ευρωζώνης αντιμετωπίζουν σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα και κυρίως υψηλό έλλειμμα και δημόσιο χρέος, επόμενο είναι αυτό να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ισοτιμία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Έτσι, ο Όλι Ρεν, μέλος της Κομισιόν, ο οποίος ανέλαβε από την 1η Ιανουαρίου 2010 τη θέση του Επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ (διαδέχθηκε τον πολύ γνωστό μας Χοακίν Αλμούνια), δήλωσε την Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου ότι το χρέος πολλών κρατών μελών ακολουθεί «μη βιώσιμη πορεία». Η δήλωση αυτή προκάλεσε τη διαμόρφωση άσχημης ψυχολογίας, που τελικά οδήγησε στην πτώση της ισοτιμίας του ευρώ. Οι δηλώσεις των αξιωματούχων είτε της ΕΕ είτε των εθνικών κυβερνήσεων στοιχίζουν πολλά εκατομμύρια ευρώ, που σε άλλους φέρνουν ζημίες και σε άλλους κέρδη. Προσοχή λοιπόν.

3
Η γνωστή εταιρεία Moody’s προέβη στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας κατά μία βαθμίδα (από την Α1 στην Α2). Η είδηση βρίσκεται στο κείμενο της απόφασης για την υποβάθμιση, το οποίο έχει κάποιο ενδιαφέρον. Στην απόφαση λοιπόν η εταιρεία υπογραμμίζει ότι θα ελέγχει (;) την κοινωνική αποδοχή των όποιων μέτρων θα θεσμοθετήσει και θα εφαρμόσει η κυβέρνηση, γιατί η αποδοχή είναι το κλειδί για την επιτυχία ή αποτυχία τους. Πραγματικά στο σημείο αυτό η Moody’s έχει απόλυτα δίκιο. Εάν καταφέρει η κυβέρνηση να πείσει ότι τα μέτρα είναι δίκαια και αναγκαία, τότε τα μέτρα θα αποδώσουν και θα αρχίσει η ανάρρωση της ελληνικής οικονομίας. Δυστυχώς η μακράς διαρκείας λιτότητα στην οποία καταδίκασαν τον ελληνικό λαό οι προηγούμενες κυβερνήσεις από το 1990 και μετά, δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια αποδοχής μιας νέας περιόδου αορίστου διαρκείας. Το έχουμε τονίσει και άλλες φορές ότι τα όποια μέτρα ληφθούν για την επάνοδο της δημοσιονομικής ισορροπίας έχουν πολύ μικρά περιθώρια αποδοχής από την ελληνική κοινωνία. Ίσως αυτόν τον παράγοντα η κυβέρνηση τον έχει υποτιμήσει στη σπουδή της να καταφέρει να εξασφαλίσει μια ανακοπή της δημοσιονομικής κατρακύλας. Η εκστρατεία εκφοβισμού των εργαζομένων για τις συνέπειες των προβλημάτων της οικονομίας μας δεν αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την αποδοχή των όποιων μέτρων αποφασίσει η κυβέρνηση. Η μονομερής λιτότητα ασφαλώς είναι ο χειρότερος σύμβουλος για τους χαμηλοεισοδηματίες, που μέχρι τώρα βλέπουν ότι άλλοι φταίνε και άλλοι πληρώνουν.