Αφύπνιση από έναν εφιάλτη…
Στην Ελλάδα συντελούνται μια σειρά από μεγάλες
ιδεολογικές μετατοπίσεις:
Αμφισβητείται ολόκληρο αυτό το σαθρό οικοδόμημα που ονομάστηκε «πολιτική ορθότητα»…
Και ήταν ουσιαστικά η επικράτηση ενός στερεότυπου «ψευδοπροοδευτικού» λόγου, όπου:
• Δεν υπάρχει «κοινωνία», υπάρχουν μόνον άτομα.
• Δεν υπάρχουν τάξεις, έθνος, λαός, υπάρχει μόνο «πληθυσμός».
• Δεν υπάρχει δημοκρατία, υπάρχουν μόνο «καταπιεζόμενες μειονότητες». Για την ακρίβεια υπάρχουν προνομιούχες «μειοψηφίες» που επιδιώκουν να κυριαρχήσουν πάνω στην κοινωνική πλειοψηφία, στο όνομα του μειοψηφικού χαρακτήρα τους. Επίσης:
• Δεν υπάρχουν υποχρεώσεις, μόνο «δικαιώματα».
• Δεν υπάρχουν συλλογικά δικαιώματα, μόνο ατομικά.
• Δεν υπάρχουν δικαιώματα συμμετοχής σε μια πλειοψηφική κοινότητα, παρά μόνο δικαιώματα αντιπαλότητας με την κοινωνική πλειοψηφία.
Δεν υπάρχει πόλη, παρά μόνο «πολίτες».
Αλλά πολίτες δίχως πόλη είναι σχήμα οξύμωρο.
Και δημοκρατία χωρίς επικράτηση της πλειοψηφίας είναι επίσης παραδοξολόγημα.
Ενώ πόλη χωρίς δημοκρατία, ή με πολίτευμα όπου κυριαρχούν προνομιακές μειοψηφίες, είναι τυραννία!
Εκείνο που καθιστά το πλήθος των ανθρώπων «λαό» είναι η αίσθηση κοινότητας. Η «φαντασιακή κοινότητα» στην οποία βιώνουν…
Κι επειδή την αποδέχονται και με εμπράγματους όρους -κοινή γλώσσα, κοινές παραδόσεις, κοινά αισθητικά και αξιακά πρότυπα- μετατρέπεται σε πραγματική κοινότητα.
Κι εκείνο που μετατρέπει τον «πληθυσμό» σε «λαό» είναι η κοινή αίσθηση του ανήκειν, η κοινή τους ταυτότητα, η εθνική ταυτότητα.
Εκείνο που μετατρέπει τον λαό σε «υποκείμενο της Πολιτείας» είναι το κοινό συμφέρον, το δημόσιο συμφέρον της πλειοψηφίας, το εθνικό συμφέρον.
Γι’ αυτό και το πολίτευμα, που αναγνωρίζει τον λαό ως αυτοδύναμο υποκείμενο, η Δημοκρατία, εναποθέτει την τήρησή του «στον πατριωτισμό των πολιτών»!
Τα ιδεολογήματα της «πολιτικής ορθότητας» αμφισβητούν και τη δημοκρατία και το έθνος και τον λαό και την αίσθηση κοινότητας και τη βούληση της πλειοψηφίας. Και προσπαθούν να τα αποδομήσουν όλα!
Άλλοτε με μισές αλήθειες, άλλοτε με ολόκληρα ψέματα…
Η «πολιτική ορθότητα» παρουσιάζει τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά:
• Πρώτον, δεν είχε καμία σχέση με την παραδοσιακή ανάλυση της Αριστεράς. Γι’ αυτό και την ενστερνίστηκαν χωρίς πρόβλημα πολλοί από τον χώρο της Κεντροδεξιάς, ιδιαίτερα οι πιο «κοσμοπολίτες» και οι πλέον «φιλελεύθεροι»…
• Δεύτερον, δεν είχε καμία σχέση με τη «λαϊκότητα» της παραδοσιακής Αριστεράς, αλλά ούτε και της παραδοσιακής Δεξιάς.
Γι’ αυτό και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής σε στρώματα της κοινωνικής «ελίτ», ιδιαίτερα στα πιο συμπλεγματικά, στα πιο νεοπλουτίστικα. Αυτά που περιφρονούν τις λαϊκές τάξεις και την κοινωνική πλειοψηφία.
Ήταν περισσότερο ιδεολογία υπεροχής των προνομιούχων μειοψηφιών, παρά ιδεολογία πλειοψηφικού ρεύματος.
• Τρίτον, δεν έχει καμία σχέση με τη διαλεκτική προσέγγιση της Αριστεράς. Η αριστερή ιδεολογία αναγνωρίζει τις «αντιθέσεις» ως κινητήρια δύναμη της ιστορικής εξέλιξης. Η «πολιτική ορθότητα» είναι απόλυτη και άκαμπτη. Και γι’ αυτό ολοκληρωτική…
• Τέταρτον, δεν έχει καμία σχέση με συλλογικά προτάγματα, πέρα από τις «μειονότητες»…
Αλλά τα μεγάλα συλλογικά προτάγματα γεννώνται μέσα σε κοινότητες που είναι πλειοψηφικές (και νιώθουν καταπιεσμένες), είτε θέλουν να γίνουν πλειοψηφικές (επειδή νιώθουν περιθωριοποιημένες).
Μειοψηφικές ομάδες που αναδεικνύουν τη μειοψηφικότητά τους ως «αρετή» τελικώς απορρίπτουν όλα τα συλλογικά προτάγματα.
Έτσι, η «πολιτική ορθότητα» βρίσκεται στον αντίποδα κάθε προοδευτικής ιδεολογίας.
Η Αριστερά υπήρχε ανέκαθεν λαϊκή, διαλεκτική, κριτική σε όλες τις βασικές εκδοχές της, με φιλοδοξίες να γίνει πλειοψηφική (επαναστατικά ή δημοκρατικά) υπηρετώντας συλλογικά προτάγματα.
Ποτέ δεν υπήρξε ατομοκεντρική…
Αλλά και η λαϊκή Δεξιά ουδέποτε υπήρξε ελιτίστικη και μειοψηφική.
Η «πολιτική ορθότητα» προσπάθησε να «μεταλλάξει» και την Αριστερά και τη λαϊκή Δεξιά. Και κινδυνεύει σήμερα να συνθλιβεί ανάμεσά τους.
Υπάρχει μια διευρυνόμενη λαϊκή αφύπνιση, που άλλοτε παίρνει εθνικά-πατριωτικά κι άλλοτε λαϊκά-δημοκρατικά χαρακτηριστικά…
Ενίοτε αποκλίνει προς τον εθνικισμό ή τον λαϊκισμό, αλλά αναζητά συλλογικές αξίες και ιδανικά, συλλογικά πρότυπα για να εμπνευστεί, συλλογική ταυτότητα για να σταθεί στα πόδια της. Ιδιαίτερα σε κρίσιμες στιγμές…
Ζητά τους συλλογικούς της μύθους και προσπαθεί να ξαναβρεί τη «φαντασιακή» της κοινότητα, για να ξαναδημιουργήσει την «πόλη» της και να ορίσει τη δημοκρατία της.
Ζητά να δώσει νόημα στη ζωή της, στην αίσθηση κοινότητας, στην ιστορική υπόσταση του έθνους της και στη λειτουργία της πολιτείας της:
Αυτό ακριβώς που χρειάζονται οι λαοί σε δύσκολες στιγμές, όχι από «φοβικά ανακλαστικά», αλλά από ένστικτο αυτοσυντήρησης κι από ανάγκη «κάπου να πιαστούν», για να αντέξουν και να παλέψουν τις δυσκολίες και την αβεβαιότητα.
Κάπου να ελπίσουν και κάτι να οραματιστούν.
Το πρόβλημα με την πολιτική ορθότητα είναι ότι σκοτώνει το όραμα των ανθρώπων, το νόημα της ζωής τους και την ταυτότητα της κοινωνίας τους.
Όπως το «new talk» που οραματίστηκε κάποτε ο Τζορτζ Όργουελ στο «1984». Μόνο που εκείνο το προφητικό έργο περιέγραφε έναν εφιάλτη!
Από τον εφιάλτη αυτό συνέρχεται σήμερα η ελληνική κοινωνία.
Οι υπόλοιπες κοινωνίες -στην Ευρώπη και όχι μόνο- έχουν συνέλθει από καιρό…
Καλά Χριστούγεννα σ’ όλους!
Ν. Ζ.