Ποια μέτρα μένουν σε «εφεδρεία» για τα δύσκολα

Το υπουργείο Οικονομικών υποδέχεται με… δύο προϋπολογισμούς το δύσκολο 2010, διατηρώντας σε εφεδρεία αρκετά πρόσθετα μέτρα μείωσης του ελλείμματος, ενώ η δραματική υστέρηση των εσόδων, που συνεχίσθηκε και κατά το τρίτο τρίμηνο του 2009, οδηγεί σε σαρωτικούς φορολογικούς ελέγχους.
Στο υπουργείο Οικονομικών έγινε δεκτή με χαμόγελα ανακούφισης η ανακοίνωση της Moodyʼs για υποβάθμιση των ομολόγων στην κατηγορία Α2, με αρνητική πρόβλεψη από τον διεθνή οίκο για την επόμενη βαθμολογική μεταβολή. Και αυτό γιατί αποφεύχθηκε το κακό σενάριο της υποβάθμισης κατά δύο βαθμίδες, δηλαδή στην κατηγορία Α3, που θα άφηνε τα ελληνικά ομόλογα μόνο ένα «σκαλί» υψηλότερα από την κατηγορία «Β». «Αρχίζουμε να πείθουμε τους διεθνείς οίκους», τόνισε την Τρίτη ανώτερο στέλεχος του υπουργείου.
Το υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με το νέο Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, προετοιμάζει τώρα το νέο Πρόγραμμα Σταθερότητας, που θα υποβληθεί στην Κομισιόν τον Ιανουάριο, ακολουθώντας για το 2010 μια στρατηγική με δικλίδες ασφαλείας, που στόχο έχουν να αποτρέψουν τον κίνδυνο νέων αποκλίσεων στην εφαρμογή του προϋπολογισμού.
Ουσιαστικά, η Ελλάδα πηγαίνει στο 2010 με δύο προϋπολογισμούς: αυτόν που υπερψηφίσθηκε την Τετάρτη από τη Βουλή και τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό, που ήδη προετοιμάζεται και θα είναι έτοιμος από τις αρχές του έτους στο συρτάρι του κ. Παπακωνσταντίνου, για να κατατεθεί στη Βουλή την άνοιξη, σε περίπτωση αποκλίσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, με αυτήν ακριβώς την «εγγύηση» για λήψη πρόσθετων μέτρων, εφόσον απαιτηθεί, απέσπασε ο πρωθυπουργός την κατʼ αρχήν έγκριση του σχεδίου του από το πρόσφατο Συμβούλιο Κορυφής.
Μέσα στις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου αναμένεται να ξεκαθαρίσει η εικόνα για το τελευταίο αναπάντητο ερώτημα του προϋπολογισμού, δηλαδή για το πώς θα επιβληθεί τελικά το πλαφόν των 2.000 ευρώ, πέραν του οποίου δεν θα καταβληθούν αυξήσεις μισθών και συντάξεων στο Δημόσιο. Το οικονομικό επιτελείο αποφεύγει να ξεκαθαρίσει αν το όριο θα υπολογίζεται με βάση τις καθαρές ή τις μεικτές αποδοχές, αλλά σε κάθε περίπτωση το μεγάλο «ψαλίδισμα» αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων θα γίνει με τις περικοπές επιδομάτων κατά 10%, που υπολογίζεται ότι οδηγούν σε μείωση των καθαρών αποδοχών κατά 3-4%.
Στα μέτρα «εφεδρείας» που είναι πιθανό να ενσωματωθούν στον συμπληρωματικό προϋπολογισμό περιλαμβάνονται πρόσθετες περικοπές σε επιδόματα, υπερωρίες, οδοιπορικά, αποζημιώσεις συμμετοχής σε συμβούλια και επιτροπές, αλλά και πρόσθετες περικοπές στις καταναλωτικές δαπάνες του Δημοσίου. Στο σκέλος των εσόδων, μέτρα εφεδρείας είναι η αύξηση των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα κατά 20-30% και η πρόσθετη αύξηση ειδικών φόρων κατανάλωσης σε τσιγάρα, ποτά και καύσιμα (ήδη για τσιγάρα και ποτά προβλέπεται αύξηση 10%).
Έλεγχοι, έλεγχοι, έλεγχοι…
Πάντως, στα έσοδα η κατάσταση παραμένει απελπιστική, παρότι οι προγραμματιζόμενες αλλαγές στους φόρους περιουσίας οδηγούν σε μεγάλη αύξηση των γονικών παροχών της τελευταίας στιγμής, κυρίως από εύπορους φορολογούμενους. Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για κατάρρευση των εισπράξεων από ΦΠΑ και το τελευταίο τρίμηνο του έτους, ενώ απογοητευτικά εξελίσσονται και τα έσοδα από τις ΔΟΥ.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου έδωσε εντολές για εντατικότερους ελέγχους σε επιχειρήσεις, για τις χρήσεις 2000, 2001 και 2002, εφόσον δεν έχουν κλείσει τα βιβλία τους, αλλά και για προγραμματισμό τακτικών ελέγχων μέχρι το τέλος Ιουνίου 2010. Επιπλέον, εκτός από τους τακτικούς ελέγχους, δόθηκε εντολή για εντατικούς προσωρινούς ελέγχους, τουλάχιστον μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου 2010 (υποψήφιες για έλεγχο είναι οι επιχειρήσεις που δεν έχουν υποβάλει δηλώσεις ΦΠΑ).
Οι έφοροι έλαβαν εντολές για τη συγκρότηση συνεργείων που θα προχωρούν σε προληπτικούς ελέγχους, για την εξακρίβωση της ορθής εφαρμογής των διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, με έμφαση στους κλάδους και τις δραστηριότητες υψηλής επικινδυνότητας (π.χ. επιχειρήσεις και επαγγελματίες παροχής υπηρεσιών κ.λπ.) και με ταυτόχρονη εξακρίβωση της ορθής απόδοσης του ΦΠΑ και των παρακρατούμενων φόρων. Σημειώνεται ότι στο εξής τα στοιχεία για την πορεία των ελέγχων θα διαβιβάζονται στα κεντρικά του υπουργείου Οικονομικών, ώστε να παρακολουθείται σε πραγματικό χρόνο η απόδοση των υπηρεσιών και να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα.
Στο μεταξύ, την Τετάρτη το υπουργείο δημοσίευσε στην κυβερνητική ιστοσελίδα www. opengov.gr τις γνωστές βασικές προτάσεις της κυβέρνησης εν όψει του διαλόγου για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, αλλά και σειρά ερωτημάτων, στα οποία μπορούν να απαντήσουν οι πολίτες, για να δώσουν στο υπουργείο «κατεύθυνση», ως προς τις επιθυμητές από την πλειονότητα των πολιτών αλλαγές στο φορολογικό σύστημα.