Η απαράσκευη κυβέρνηση και οι ψευδαισθήσεις
Εντελώς απροετοίμαστο να κυβερνήσει ήταν το ΠΑΣΟΚ, τουλάχιστον στον κρίσιμο τομέα της οικονομίας. Όχι μόνο δεν διαθέτει στοιχειώδες σχέδιο για το μείζον θέμα, την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγική προοπτική της χώρας, αλλά αποδεικνύεται απαράσκευο και σε καθαρώς διαχειριστικά ζητήματα. Πέρα από τις προεκλογικές εξαγγελίες, που αποδεικνύονται λόγια του αέρα, και τις άσαρκες διαβεβαιώσεις ότι «υπάρχουν λεφτά», επιβεβαιώνεται τώρα ότι το ΠΑΣΟΚ βάδιζε πλησίστιο προς την εξουσία, χωρίς καμιά σοβαρή προεργασία. Τα τελευταία δείγματα είναι αποκαλυπτικά: Το φορολογικό νομοσχέδιο κόβεται και ράβεται καθημερινά, σε πείσμα των προεκλογικών εξαγγελιών ότι είναι έτοιμο, οι ρυθμίσεις για τους δανειολήπτες μοντάρονται ξανά μετά την αντίδραση των τραπεζών, αλλά και τις ενστάσεις του νέου διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, και, βέβαια, σύγχυση και ενδοκυβερνητικές διαμάχες προκαλεί η συμφωνία του ΟΛΠ με τους εργαζομένους στο Λιμάνι, γεγονός που οφείλεται στην έλλειψη οιασδήποτε σοβαρής επεξεργασίας…
Αυτό το προφανές «βλέποντας και κάνοντας» προϊδεάζει για τα χειρότερα. Πρώτον, για πλήρη αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να αντιμετωπίσει σοβαρά το μέγα θέμα της οικονομίας, δηλαδή τον παραγωγικό προσανατολισμό και τη βελτίωση της παραγωγικής δομής της χώρας, και δεύτερον, για κίνδυνο να μην μπορέσει η Ελλάδα να μεταβάλει σε πλεονέκτημα τη δεινή οικονομική της κατάσταση και την υστέρηση έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Συγκεκριμένα, η χώρα θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι η διαφαινόμενη έξοδος της Ευρώπης από την ύφεση δύναται να ευνοήσει την ελληνική οικονομία σε κρίσιμους τομείς, όπως ο τουρισμός. Για να προσελκύσει τους μελλοντικούς τουρίστες, των οποίων η αγοραστική δυνατότητα θα ενισχυθεί με την έξοδο από την ύφεση, η Ελλάδα θα πρέπει να κινηθεί δραστικά, με πλήρη ενεργοποίηση κράτους και ιδιωτών, ώστε να είναι ανταγωνιστική στις τιμές και βελτιωμένη στις υπηρεσίες που παρέχει. Μέχρι στιγμής, όμως, τίποτε δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Ούτε καν σε επίπεδο προθέσεων…
Εκεί που διαπρέπει η κυβέρνηση είναι στη διπλή γλώσσα, αλλά και στη συσκότιση περί το πρόσημο της οικονομικής πολιτικής της. Μιλώντας για το δεύτερο, διακρίνεται ευκρινώς η τάση να ολοκληρωθεί το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο που είχε οργανώσει ο αλήστου μνήμης «εκσυγχρονισμός» και συνέχισε η πενταετία Καραμανλή. Για την επέλαση των ιδιωτικοποιήσεων ο λόγος (Αγροτική Τράπεζα και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο), τις οποίες η κυβέρνηση προωθεί αθόρυβα, ώστε να θεωρηθούν «φυσιολογική εξέλιξη» και να μην εγερθούν αντιδράσεις. Ωστόσο είναι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ που είχε καταγγείλει την κυβέρνηση Καραμανλή για «εκποίηση των ασημικών του σπιτιού» και ταυτόχρονα διαβεβαίωνε ότι άμα τη αναλήψει της εξουσίας θα επανεξετάσει τις ιδιωτικοποιήσεις του ΟΤΕ και της Ολυμπιακής. Σχετικά με τη «διπλή γλώσσα» δεν χρειάζονται ιδιαίτερες επισημάνσεις: Την ώρα που ο πρωθυπουργός διαβεβαιώνει ότι δεν θα υπάρχει μείωση μισθών, ο υπουργός Οικονομικών, σε κλειστή συνάντηση με τραπεζίτες του Λονδίνου, επίσης… διαβεβαίωνε ότι θα μειωθούν οι μισθοί μέσω της μείωσης των επιδομάτων!
Στα θετικά της κυβέρνησης καταχωρίζεται η αποφασιστικότητα του πρωθυπουργού να αντιμετωπιστεί δραστικά η διαφθορά. Οι σχετικές εξαγγελίες, αν και ελλιπείς σε ορισμένα σημεία (π.χ. πόθεν έσχες για τους εφοριακούς, αλλά όχι και για υπαλλήλους σε πολεοδομίες, τελωνεία, νομαρχίες κ.ά.) κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο το φιλόδοξο εγχείρημα της διαφάνειας θα οδηγήσει σε τέλμα, αν δεν δοθεί το απαιτούμενο βάρος στη σοβαρή συγκρότηση των αναγκαίων μηχανισμών. Διαφορετικά, οι εξαγγελίες θα παραμείνουν σε επίπεδο καλών προθέσεων. Επίσης, η κυβέρνηση οφείλει να διαλύσει τη σύγχυση που έχει δημιουργηθεί σχετικά με την πάταξη της διαφθοράς και τις εικαζόμενες ευεργετικές συνέπειες στην οικονομία. «Αυτή η θεραπευτική αγωγή», έγραψε στην «Ελευθεροτυπία» προ ημερών ο Κώστας Βεργόπουλος, «μικρή μόνο σχέση έχει με τα επείγοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα: χρέος, αναπτυξιακό έλλειμμα, συρρίκνωση αγοραστικής δύναμης των μισθωτών»… Με άλλα λόγια, πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν αρκεί να τεθούν εκποδών τα «λαμόγια», να εκλείψουν οι μίζες και να παταχθεί συνολικά διαφθορά, για να ζήσει ζωή χαρισάμενη η Ελλάδα, όπως νομίζει η πλειονότης. Τα αναγκαία μεγάλα ποσά δεν θα προέλθουν από αυτό το πεδίο, αλλά από τη βελτίωση της παραγωγικής δομής (επενδύσεις, ανταγωνιστικότητα)…
Τέλος, εκτός από τη «διπλή γλώσσα», η κυβέρνηση οφείλει επιτέλους να αναχαιτίσει την τρομώδη προπαγάνδα, την οποία η ίδια επιδοτεί, σχετικά με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Είναι βολική για τους κυβερνώντες η διόγκωση των πραγματικών στοιχείων (και θα εμφανιστούν ως μάγοι που αντιμετώπισαν ταχέως το έλλειμμα), αλλά εγκυμονεί κινδύνους για την αξιοπιστία τους, επομένως και για το προσπελάσιμον των μελλοντικών επιλογών τους. Διότι, λόγου χάριν, κάποια στιγμή η αντιπολίτευση θα αποκαλύψει ότι το έλλειμμα διογκώθηκε λογιστικά, ώστε να εμφανιστεί ως μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης η μείωσή του κατά 4 μονάδες. Επίσης, θα καταστεί γνωστό στην κοινή γνώμη προσεχώς, αν αποδειχθεί σοβαρή η αντιπολίτευση, κυρίως η αξιωματική, ότι δεν είναι τόσο τραγική η κατάσταση όσο παρουσιάζεται σχετικά με τα spread και τα τοκοχρεολύσια. Πολύτιμη και πάλι η συνεισφορά του Κώστα Βεργόπουλου, ενός επιφανούς πανεπιστημιακού οικονομολόγου: «Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων ξεκίνησαν το 2009 με 5,72%, για να καμφθούν τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους στο 5,34%. Το spread μεταξύ ελληνικών και γερμανικών ομολόγων παρέμεινε 233 μονάδες βάσης στο πρώτο εξάμηνο υψηλότερο απ’ όσο είναι σήμερα. Οι πληρωμές του ελληνικού κράτους για τοκοχρεολύσια αυξήθηκαν κατά 33% το 2007, κατά 16,5% το 2008 και κατά 11% το 2009, δηλαδή δεν επιταχύνθηκαν, αλλά επιβραδύνθηκαν»…
Η απαράσκευη κυβέρνηση οφείλει έστω και τώρα να εγκαταλείψει τη διπλή γλώσσα, την κινδυνολογία και τις επικοινωνιακές φωτοβολίες και να ασχοληθεί σοβαρά τόσο με τα διαχειριστικής φύσεως δημοσιονομικά ζητήματα όσο και με το μείζον θέμα του σχεδίου για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Υστερόγραφο: Ουδόλως εξεπλάγη η στήλη από τη συμπεριφορά του σκανδαλοκυνηγού κ. Ρόβλια. Λαϊκιστής ολκής, επιβεβαίωσε τη λαϊκή ρήση για τον λύκο και το μαλλί του… Και αν συμβεί το ίδιο προσεχώς με τον έτερο Καππαδόκη, τον κ. Καρχιμάκη, φυσιολογικό θα το θεωρήσει η στήλη. Όλα εδώ πληρώνονται. Έστω, τα περισσότερα…