Να πού θα βρείτε λεφτά!

Ο κ. Σάλλας δεν περιορίζεται σε θεωρητικολογίες, όπως κάνουν τις τελευταίες μέρες οι γνωστοί ως… μαθητευόμενοι οικονομολόγοι, αλλά υποδεικνύει και από πού το Δημόσιο μπορεί να αντλήσει έσοδα χωρίς να πληγούν οι χαμηλόμισθοι και οι… συνήθεις ύποπτοι. Και όχι βέβαια πενταροδεκάρες. Μόνο από έκτακτα έσοδα μπορούν να εισπραχθούν, μέσα στο 2010, 13 με 15 δισ. ευρώ, που σημαίνει μείωση του ελλείμματος κατά 5-6%!
Ο πρόεδρος της τράπεζας άνοιξε τα χαρτιά, μιλώντας πρόσφατα σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, επισημαίνοντας τις πηγές που μπορούν να δώσουν οξυγόνο ζωής, όχι απλώς στην οικονομία, αλλά στους εργαζόμενους και τους επιχειρηματίες.
Οι πηγές αυτές είναι, κατά τον κ. Μιχ. Σάλλα, οι εξής:
«Η αύξηση των εσόδων –τόσο ΦΠΑ όσο και εισοδήματος– από ελεύθερα επαγγέλματα θα μπορούσε να γίνει μεγαλύτερη για το Δημόσιο, αν επαναπροσδιορίζονταν τα κίνητρα των φορολογουμένων για τις δαπάνες που καταβάλλουν σε γιατρούς, δικηγόρους, εκπαιδευτικούς, ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς κ.λπ. Η αφαίρεση του μέγιστου δυνατού ποσοστού, ακόμη και του συνόλου των δαπανών για τέτοιες υπηρεσίες από το φορολογητέο εισόδημα είναι ένα μέτρο που θα μπορούσε να αποδομήσει το κοινό όφελος επαγγελματία – καταναλωτή από την καταστρατήγηση του ΦΠΑ και να διευρύνει τη φορολογητέα ύλη των ελεύθερων επαγγελματιών. Εναλλακτικά θα μπορούσε κατά την άποψή μου να εξετασθεί η επιστροφή του ΦΠΑ με κάποια προσαύξηση στον καταναλωτή με την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης.
Για την αποκατάσταση της φορολογικής νομιμότητας στην είσπραξη και απόδοση του ΦΠΑ, αλλά και στην αύξηση του φόρου εισοδήματος που θα επιφέρει, σύμμαχος των φορολογικών αρχών μπορεί να είναι η τεχνολογία. Στην εποχή μας η χρήση του πλαστικού και ηλεκτρονικού χρήματος είναι ευρέως διαδεδομένη, αποτελούν δε τα απόλυτα μέσα πληρωμών που συνοδεύονται από την έκδοση παραστατικών. Μέχρι σήμερα τα μέσα αυτά χρησιμοποιήθηκαν από τις φορολογικές αρχές ως τεκμήριο διαβίωσης, αποθαρρύνοντας τη χρήση και ασφαλώς τη δήλωση των πληρωμών μέσω καρτών από τους φορολογούμενους. Νομίζω ότι η χρήση του πλαστικού και ηλεκτρονικού χρήματος (κάρτες –χρεωστικές, πιστωτικές– μέσα ηλεκτρονικής τραπεζικής και τηλεσυναλλαγών) θα πρέπει να ενθαρρυνθεί μέσω της θέσπισης φορολογικών κινήτρων (έκπτωση φόρου ή μείωση φορολογητέου εισοδήματος) για τους καταναλωτές σε συνδυασμό με την υποχρέωση όλων των επαγγελματιών και εμπόρων να αποδέχονται συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών.
Ο επανασχεδιασμός και η ριζική αναμόρφωση της λογικής με την οποία αντιμετωπίζεται η είσπραξη του ΦΠΑ θα μπορούσε να αποφέρει στο Δημόσιο πολλά δισ. ευρώ. Αν εισπράττονταν τα μισά από τα διαφυγόντα έσοδα του ΦΠΑ του 2006, δηλαδή 3,3 δισ. ευρώ, το έλλειμμα θα ήταν μικρότερο κατά 1,5% περίπου του ΑΕΠ».
Και έκτακτα έσοδα
«H αναζήτηση εξάλλου εκτάκτων εσόδων δεν πρέπει να εξατομικεύονται πάντα σ’ εκείνους που συστηματικά είναι συνεπείς. Για παράδειγμα, η εφαρμογή του θεσμού του sales and leaseback επί ιδιοχρησιμοποιούμενων από το Δημόσιο ακινήτων σημαντικής εμπορικής αξίας μπορεί να αποφέρει πολλά εκατομμύρια ευρώ για να ανακουφίσουν, έστω και περιορισμένα, τον προϋπολογισμό και το χρέος ή να χρηματοδοτήσουν άλλες ανάγκες του Δημοσίου (νοσοκομεία, εκπαιδευτήρια κ.λπ.). Με την εφαρμογή του μέτρου αυτού το Δημόσιο δεν αποξενώνεται της περιουσίας του γιατί θα επιστρέψει και πάλι σ’ αυτό μετά το τέλος της μακροχρόνιας περιόδου μίσθωσης (π.χ. 30 έτη). Μέσα στο 2010 θα μπορούσε να αποκομίσει το Δημόσιο πάνω από 1 δισ. ευρώ από την πηγή αυτή.
Ανάλογα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ακίνητα που δεν χρησιμοποιεί το Δημόσιο (π.χ. ολυμπιακά ακίνητα, αεροδρόμια, αξιοποίηση εκτάσεων όπως του Ελληνικού κ.ά.), τα οποία με συμβάσεις πολυετούς παραχώρησης προς επενδυτές θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για διάφορες χρήσεις, όπως εμπορικές δραστηριότητες, εκδηλώσεις αναψυχής και πολιτισμού ή χώροι στάθμευσης, ώστε και να αξιοποιηθούν ακίνητα που σε πολλές περιπτώσεις καταστρέφονται από τη φθορά του χρόνου και να αποφέρουν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στα δημόσια ταμεία, χωρίς το Δημόσιο να χάσει τα ιδιοκτησιακά του δικαιώματα.
Ένα άλλο σύγχρονο μέσο άντλησης κεφαλαίων –εξασφάλιση ρευστότητας– από το Δημόσιο είναι αυτό της τιτλοποίησης μελλοντικών εσόδων από συμβάσεις παραχώρησης εκμετάλλευσης έργων τις οποίες έχει συνάψει με διάφορες εταιρείες. Η αξιοποίηση δηλαδή των μελλοντικών εσόδων του Δημοσίου θα μπορούσε να του αποφέρει πρόσθετα έκτακτα έσοδα που παράλληλα θα ενίσχυαν την οικονομική δραστηριότητα. Χάνουμε από τη μια –μελλοντικά έσοδα– αλλά κερδίζουμε από την άλλη νέα έσοδα από την κίνηση της οικονομίας.
Πέραν αυτών, η ενίσχυση των εσόδων και η μείωση του δημόσιου χρέους θα μπορούσαν να επιτευχθούν με τη μερική ιδιωτικοποίηση μη στρατηγικών επιχειρήσεων και οργανισμών του Δημοσίου, ακόμη και χωρίς αποδυνάμωση του δημόσιου χαρακτήρα τους, αν αυτό είναι το ζητούμενο πολιτικά. Και αυτό γιατί δεν χρειάζεται η πώληση της πλειοψηφίας των μετοχών, αλλά ενός ποσοστού της τάξης του 20% με 30% μαζί με το management σε στρατηγικό εταίρο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή κεφαλαιοποίηση κατά την πώληση, ανεξάρτητα από τις συνθήκες της αγοράς. Αναφέρομαι σε επιχειρήσεις που δεν άπτονται εθνικών ή παρόμοιων συμφερόντων, όπως ο
ΟΠΑΠ, ο Ιππόδρομος, επιχειρήσεις ύδρευσης – αποχέτευσης κ.λπ. Με ένα πρόχειρο υπολογισμό εκτιμάται ότι το Δημόσιο μπορεί να αποκομίσει από μια τέτοια διαρθρωτική παρέμβαση πάνω από 3 δισ. ευρώ. Μόνο του ΟΠΑΠ η κεφαλαιοποίηση ξεπερνά σήμερα τα 5 δισ. ευρώ. Παραχωρώντας ένα 30% και το management σε στρατηγικό επενδυτή θα μπορούσε να αποκομίσει το Δημόσιο κεφάλαια της τάξης των 2,5 – 3,5 δισ. ευρώ.
Από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας και τις στρατηγικές μετοχοποιήσεις θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν 5 και πλέον δισ. ευρώ (2% του ΑΕΠ). Το ποσό αυτό θα μπορούσε να υπερδιπλασιασθεί, αν αποφασίζαμε να αντιμετωπίσουμε ριζικά και θαρραλέα μια σειρά εκκρεμοτήτων που συσσωρεύονται από το παρελθόν χωρίς λύσεις. Το θέμα των ημιυπαίθριων ή των υπερβάσεων του συντελεστή δόμησης επιτρέπει με συμβολικό τίμημα τη συγκέντρωση ποσών που ίσως υπερβαίνουν αθροιστικά τα 5 δισ. ευρώ. Μια τέτοια ρύθμιση ενισχύει και τα ετήσια τακτικά έσοδα σε μόνιμη βάση από φόρους μεταβιβάσεων, δημοτικά τέλη και φόρους ακίνητης περιουσίας.
Συνολικά οι ρυθμίσεις αυτές θα μπορούσαν να αποφέρουν μέσα στο 2010 έκτακτα έσοδα στον προϋπολογισμό της τάξης των 13 με 15 δισ. ευρώ ή το ισοδύναμό τους, που είναι ο περιορισμός του ελλείμματος τουλάχιστον κατά 5% με 6% ως ποσοστού του ΑΕΠ».
Επενδύσεις που περιμένουν
«Η διαρθρωτική μεταρρύθμιση του επενδυτικού περιβάλλοντος επείγει, όπως επείγει και η ενεργοποίηση των εν δυνάμει επενδύσεων, μεταξύ των οποίων τα μεγάλα έργα (εθνικές οδοί, αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες), που θα μπορούσαν να επιταχυνθούν με τη διεύρυνση του θεσμού των συμβάσεων παραχώρησης, ακόμη και με την εξέταση της επέκτασης των ήδη υφισταμένων. Οι συμβάσεις αυτές θα έδιναν μια διέξοδο στην οικονομική ανάκαμψη, αφού, όπως γνωρίζετε, έχουν το πλεονέκτημα της παράλληλης δρομολόγησης πολλών τέτοιων έργων σε διάφορες περιοχές της χώρας χωρίς σημαντική επιβάρυνση για το Δημόσιο (συμμετέχει με 20% των επενδύσεων).
Η επιτάχυνση των έργων ΣΔΙΤ, με άμεσο προσδιορισμό των προτεραιοτήτων και υλοποίηση των έργων που θα επιλεγούν, συνιστά μια δεύτερη ενότητα άμεσης παρέμβασης στην ανάπτυξη, με δεδομένο ότι εκκρεμούν οι υπογραφές των συμβάσεων κάπου 50 εγκεκριμένων έργων, ύψους 5, 7 δισ. ευρώ».