Νέοι «νεκρικοί» διάλογοι για Ασφαλιστικό και Φορολογικό!

Ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου έστειλε, όπως διαβάζουμε, τις πρώτες προσκλήσεις προς τους εμπλεκόμενους φορείς και κοινωνικούς εταίρους για την έναρξη του διαλόγου με σκοπό την αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος. Πρόθεση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι, όπως υπογραμμίστηκε, να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έως τις αρχές Μαρτίου και να έχει ετοιμασθεί το σχετικό σχέδιο νόμου, το οποίο θα ανέβει προς διαβούλευση στο διαδίκτυο.
Ζήσε, μαύρε μου, να φας τριφύλλι, δηλαδή. Διότι, για πολλοστή φορά στη χώρα μας τα τελευταία τριάντα χρόνια, με όλα αυτά που κάνουν οι κυβερνήσεις όλων των εποχών, δηλαδή με το «στρίβειν» δι’ επιτροπών και διά των περιβόητων «κοινωνικών διαλόγων», κατόρθωσαν να κάνουν τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους τα υποζύγια ενός ολοένα αυξανόμενου φορολογικού βάρους. Πρόκειται για οιονεί «νεκρικούς διαλόγους», όπως εκείνοι του Λουκιανού, ή «για διαλόγους κουφών», αφού, όπως έχει καταδείξει η πολυετής εμπειρία, στους διαλόγους αυτούς λέγονται, ανάλογα με τους «φορείς», το κοντό και το μακρύ του καθενός και, όταν κάποιοι ζορίζονται, ή αποχωρούν ή καταρτίζουν μόνοι τους ξεχωριστό υπόμνημα με τις γνωστές θέσεις της κάθε πλευράς.
Εν τω μεταξύ, την ίδια περίοδο των περιβόητων «κοινωνικών διαλόγων», είτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είτε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) είτε η Τράπεζα της Ελλάδος πίεζαν για την προώθηση πραγματικά αναγκαίων μέτρων με σκοπό τη μεταρρύθμιση του φορολογικού και ασφαλιστικού συστήματος, ενώ οι εκάστοτε κυβερνήσεις, σε αντίθεση με όσα επαγγέλονταν στα κυβερνητικά τους προγράμματα ή στις εισηγητικές τους εκθέσεις επί των αντίστοιχων προϋπολογισμών, είτε ανέκρουαν πρύμναν είτε προχωρούσαν, για την προσωρινή ανακούφιση των δημόσιων οικονομικών, στις γνωστές φορομπηχτικές «διαρρυθμίσεις» και «περαιώσεις», οι οποίες επιβάρυναν ακόμα περισσότερο τα γνωστά «υποζύγια του ολοένα αυξανόμενου φορολογικού βάρους».
Την ίδια τύχη θα έχει σίγουρα και ο νέος… χιλιοστός κοινωνικός διάλογος για το Ασφαλιστικό, που άρχισε στις 9 Δεκεμβρίου με τις 11 προτάσεις του υπουργού Εργασίας Ανδρέα Λοβέρδου. Σημειώνεται ότι για μερικές από τις 11 αυτές προτάσεις υπάρχουν ήδη έτοιμες πρόσφατες μελέτες, όπως της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής για τις δαπάνες για τις συντάξεις, της αρμόδιας υπηρεσίας για το κόστος της διαδοχικής ασφάλισης και του τότε υπουργού Οικονομίας Νίκου Χριστοδουλάκη για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
Δεν χρειάζονται λοιπόν όλοι αυτοί οι διάλογοι και οι επιτροπές, αφού, όπως έχει καταδειχθεί, δεν οδηγούν σε κανέναν κοινό στόχο, που είναι η πραγματική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού ή του φορολογικού συστήματος, παρά μόνο δημιουργούν την εντύπωση ότι αν τελικά προωθηθούν κάποια από τα «βλαβερά» κατά την άποψη των φορέων και των συντεχνιών μέτρα που προτείνονται στην εισηγητική έκθεση επί του προϋπολογισμού του 2010, θα γίνει χαλασμός!
Οι προτάσεις της ΕΕ και της ΤτΕ
Από την άλλη μεριά, υπάρχουν σημαντικές προτάσεις ή εκθέσεις για την προώθηση σωστών ασφαλιστικών ή φορολογικών μέτρων για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και την αποφυγή νέων δυσάρεστων εξελίξεων, οι οποίες θα σήμαιναν νέα ανακύκλωση των προβλημάτων σε όλο τον κορμό της ελληνικής οικονομίας και, κυρίως, αδυναμία προώθησης των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών σε τομείς που παρουσιάζουν σημαντικές στρεβλώσεις και ανισορροπίες.
Τόσο λοιπόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος απαριθμούν συνεχώς σειρά μέτρων, τα σημαντικότερα από τα οποία είναι τα εξής:
Πρώτον, συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών, μέσα από τη χάραξη δημοσιονομικής στρατηγικής σε πιο μακροπρόθεσμη προοπτική και με την αποτελεσματική εφαρμογή μηχανισμών παρακολούθησης, ελέγχου και βελτίωσης της αποδοτικότητας των πρωτογενών δαπανών.
Δεύτερον, μείωση των δημόσιων δαπανών μέσα από τον καλύτερο σχεδιασμό και τεκμηρίωση των περικοπών σε ορισμένα στοιχεία των δαπανών (ως ποσοστό του
ΑΕΠ), ώστε αυτές να μην αναιρούνται εν μέρει από προγράμματα αύξησης των κοινωνικών παροχών.
Τρίτον, βελτίωση της διαδικασίας κατάρτισης του προϋπολογισμού με αύξηση της δημοσιονομικής διαφάνειας.
Τέταρτον, συνέχιση των προσπαθειών για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, ώστε να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές και οι υψηλοί συντελεστές εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Η πρόταση αυτή της Τράπεζας της Ελλάδος ενισχύεται και από τη διαπίστωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η εξυγίανση που στηρίζεται σε αύξηση των φορολογικών εσόδων υπόκειται σε κινδύνους, ενώ η εξάρτηση από τα αποτελέσματα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής είναι σημαντική και υποστηρίζεται μόνο εν μέρει από μεταρρυθμίσεις στην είσπραξη των φόρων.
Πέμπτον, συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και σε όλη την οικονομία με την επισήμανση μάλιστα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι πρέπει το συντομότερο δυνατόν να εκπονηθούν επικαιροποιημένες προβλέψεις για τις σχετικές με τη γήρανση του πληθυσμού δαπάνες.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η πορεία προς τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών είναι δύσκολη και σκληρή και, χωρίς την επίτευξη του μέγιστου αυτού στόχου, δεν μπορεί να διασφαλιστεί βιώσιμη ανάπτυξη, σταθερότητα τιμών, κοινωνική συνοχή και πραγματική σύγκλιση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι λόγοι της φοροδιαφυγής
Πέρα από τη θεωρία όμως, υπάρχει και η σκληρή πραγματικότητα, την οποία όλοι γνωρίζουν και ιδιαίτερα ο υπάλληλος μιας εφορίας. Ότι, δηλαδή, η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία πάνε σύννεφο, εξαιτίας της διαχρονικής ανικανότητας όλων των διαχειριστών της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, τα έσοδα που χάνονται από την αδυναμία περιορισμού της φοροδιαφυγής καλούνται συχνά πυκνά να τα καλύπτουν οι συνεπείς φορολογούμενοι, από τους οποίους προφανώς πολλοί καταβάλλουν προσπάθειες να ενταχθούν στις στρατιές των φοροφυγάδων. Οι σημαντικότεροι παράγοντες αύξησης της φοροδιαφυγής στη χώρα μας είναι οι εξής:
Πρώτον, ο Έλληνας αντιμετωπίζει έναν υψηλό οριακό φορολογικό συντελεστή. Αυτό τον αναγκάζει να χρησιμοποιεί κι άλλα «μονοπάτια».
Δεύτερον, στη χώρα μας οι ποινές είναι υψηλές και πολλές φορές δυσανάλογες με το ύψος της παράβασης, από την άλλη μεριά όμως η πιθανότητα αποκάλυψης της φοροδιαφυγής είναι σχεδόν μηδενική, εξαιτίας της ανεπάρκειας των αρμόδιων υπηρεσιών και της πολυπλοκότητας των φορολογικών διατάξεων, η οποία ευνοεί αδιαφανείς πρακτικές τις οποίες «αξιοποιεί» καταλλήλως ο φορολογούμενος για να «αμυνθεί»!
Τρίτον, ο φοροεισπρακτικός και ελεγκτικός μηχανισμός στη χώρα μας έχει «στηθεί» όχι για να διευρύνει τα έσοδα από εκείνους που δεν πληρώνουν, αλλά από εκείνους που είναι… σίγουροι!
Τέταρτον, το ίδιο το κράτος τα τελευταία τριάντα χρόνια δίδει συνεχώς «μαθήματα» φοροδιαφυγής, με τις γνωστές προσκλήσεις για την «περαίωση» εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους για τους ασυνεπείς φορολογούμενους. Αυτό έχει οδηγήσει μακροχρόνια σε μεγαλύτερη φοροδιαφυγή, καθώς οι συνεπείς φορολογούμενοι αποφασίζουν να μην είναι πάντοτε «κορόιδα»!
Κι έτσι περνάνε τα χρόνια και εκλέγουμε κυβερνήσεις για να μας… «φεσώνουν»…