ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑ

Αυτό το φαινόμενο ενός ανθρώπινου οδοστρωτήρα –από εκατοντάδες χιλιάδες αποφασισμένους πολίτες– ακάθεκτου μπροστά σε ξόρκια, τεχνάσματα και εμπόδια, δεν συνέτριψε απλώς μια σκηνοθεσία πολιτικής εκλογής, το κομματικό «μαγαζί» του Μάκη Γιακουμάτου και ένα ολόκληρο σύστημα από συγκροτήματα χειραγώγησης, τηλεσκηνοθέτες και δημοσκόπους: Αποκαλύπτει την έξοδο από μια κατάσταση κατατονικής απάθειας μεγάλου μέρους του πληθυσμού που, μετά και το μαστίγωμα μετεκλογικών διαψεύσεων, έχει εξαντλήσει τα έσχατα όρια αντοχής και ανοχής του. Και σηματοδοτεί την πρώτη ήπια εκδήλωση του ηφαιστειακού κοχλασμού μιας «αδρανούς» κοινωνικής μάζας υπό μακροχρόνια συμπίεση, που ή θα εκτονωθεί με την απόκτηση λόγου και ρόλου στη δραστική αναμόρφωση του χρεοκοπημένου και φαύλου συστήματος διακυβέρνησης της χώρας ή θα εξωθηθεί σε τεκτονικό συγκλονισμό.

Μια ανεξάρτητη προσέγγιση του φαινομένου, χωρίς τους φακούς ελέγχων και εξαρτήσεων, θα ήταν δύσκολο να παρακάμψει τις ακόλουθες παρατηρήσεις:

Οι περίπου οκτακόσιες χιλιάδες των πολιτών που αποσβόλωσαν τους ραβδοσκόπους «αναλυτές», αφού πλήρωσαν και μαρτύρησαν επί ώρες για να ψηφίσουν σε εσωκομματικές εκλογές, δεν ήσαν μόνο μέλη του κόμματος της ΝΔ, το οποίο ουδέποτε απέκτησε τόσα. Επιπλέον εκατοντάδες χιλιάδες –εκατομμύρια ίσως– πολιτών παρακολούθησαν «έξωθεν», επί 40 ημέρες, τις εναλλαγές αυτού του αγώνα με ενδιαφέρον στα όρια του πάθους, δηλωτικό μιας ψυχικής συμμετοχής στην αναμέτρηση. Κυνική αντιμετώπιση αυτού του καινοφανούς φαινομένου με κριτήρια ποδοσφαίρου ή καλλιστείων αποτελεί μόνον επιβεβαίωση τύφλωσης. Είναι εξόφθαλμο ότι πρόκειται για την εμφάνιση μιας αυθόρμητης, πεισματικής, διεκδικητικής κινητοποίησης εκ των κάτω, χωρίς πραγματικό προηγούμενο. Με ποιο αίτημα;

Γενικό αίτημα το οποίο, υπό μορφή νεφελώματος, συνέδεσε όλους ήταν –κατά την εκτίμηση της στήλης– η αξίωση της συμμετοχής, η αγωνιστική διεκδίκηση του αποφασιστικού ρόλου που ανήκει φυσιολογικά στον πολίτη στη λειτουργία του πολιτεύματος. Το κοινό ζητούμενο ήταν η ανάκτηση της Δημοκρατίας από τον έλεγχο πειρατών, η κατάλυση του καθεστώτος της ελεγχόμενης φεουδαρχίας πολιτικών δυναστειών. Ακόμη και όπου τοπικιστικά ή βιωματικά ανακλαστικά παρώθησαν σε λάθος επιλογή φορέα, η αλλαγή ήταν αξίωση και της μειοψηφίας. Είχε άλλωστε αναγκαστικά προστεθεί στη συνθηματολογία και της κ. Μπακογιάννη προς το τέλος της προεκλογικής εκστρατείας.

Σαφέστερα όμως και δυναμικά χαρακτηριστικά αποτίναξης του ζυγού του εσωκομματικού και ευρύτερου πολιτικού «κατεστημένου» προσέδωσε στη κινητοποίηση της περασμένης Κυριακής ο καταφρονητικός παραμερισμός των επαγγελματιών «εκπροσώπων», ως διαβλητών διαμεσολαβητών του συστήματος και η συντριπτική υπερψήφιση των κ. Σαμαρά και Ψωμιάδη, ως εκφραστών της αμφισβήτησης και αναμόρφωσής του.

Οι οικτρά ηττημένοι αυτής της αναμέτρησης –βουλευτές συνήγοροι της στημένης διαδοχής, αρθρογράφοι και τηλεοπτικοί αβανταδόροι της υποψηφίας του συστήματος– επιχειρούν τώρα να συσκοτίσουν και να αμβλύνουν την αιχμή του μηνύματος, με εμβριθείς αναλύσεις που αποδίδουν τα αίτια της ήττας στην («άδικη») ταύτιση της κ. Μπακογιάννη με τη διακυβέρνηση Καραμανλή ή στα αντιμητσοτακικά εσώψυχα του «καραμανλικού κατεστημένου της ΝΔ».

Πρόκειται για αναλύσεις εξόφθαλμης γελοιότητας, όταν όλα τα πρόσωπα-σύμβολα της καραμανλικής παράδοσης συντάχθηκαν με τη θυγατέρα του κ. Κώστα Μητσοτάκη και όταν η ίδια επιζήτησε αγωνιωδώς, στην προεκλογική μάχη, την ταύτισή της με τον Κώστα Καραμανλή, για να οικειοποιηθεί το δικό του βέτο στο Βουκουρέστι και τις συμφωνίες των αγωγών, ως προκάλυμμα της δικής της μειοδοσίας σε όλα τα εθνικά θέματα.

Ένας εκ των υποστηρικτών της –ο Σίμος Κεδίκογλου– παραδέχθηκε τη νύχτα της Κυριακής στα κανάλια την εμφάνιση χαρακτηριστικών «κινηματικού χαρακτήρα». Ελαβε όμως απέναντι στο απροσδόκητο γεγονός μια, από περιωπής, στάση ειρωνικής συγκατάβασης, με τη φράση «από αυτά που αρέσουν στους Έλληνες». Αυτή η αφʼ υψηλού τοποθέτηση εκπροσώπου του εκλογικού σώματος και ένα φροϋδικό lapsus του Κυριάκου Μητσοτάκη, που μίλησε για τις δύο συνιστώσες του κόμματος της ΝΔ, τη «λαϊκή» και τη «φιλελεύθερη», είναι αποκαλυπτικά και δίνουν ένα κλειδί ερμηνείας του φαινομένου της Κυριακής..

Πρόκειται πράγματι για λέξεις που εκφράζουν ένα «σύνδρομο ευγενείας» (αριστοκρατικής υπεροχής), από το οποίο δεν πάσχουν μόνο οι γόνοι δυναστειών, αλλά επίσης προσβάλλονται και πρόσωπα ανάλογου πνευματικού εκτοπίσματος, στα οποία η πριγκιπική εύνοια και το χρίσμα του βουλευτή εξασφάλισαν λιμουζίνα, αστυνομική φρουρά, υπαλλήλους και πρόσκληση στην πρεσβεία, στα σαλόνια και στους τηλεκαφενέδες. Στον λόγο τους διακρίνεται μια καθʼ ύψος αποστασιοποίηση από τη μάζα των ψηφοφόρων (των κολίγων) και ταύτιση με την τάξη των «ηγητόρων» (της αυλής του πρίγκιπα). Για τους οποίους ισχύουν άλλα κριτήρια, κανόνες και δίκαιο.

Έχουν αυτοχειροτονηθεί μέλη της αδελφότητας των «πεφωτισμένων», των κατόχων του απόκρυφου κώδικα αξιολόγησης και αλάνθαστης επιλογής μέσων και λύσεων και για τα κρισιμότερα προβλήματα της χώρας. Θεωρούν τους εαυτούς τους φορείς της ορθής σκέψης και μόνους αυθεντικούς ερμηνευτές του εθνικού συμφέροντος. Στα χείλη τους απαντώνται συχνά –συνοδευόμενοι από μορφασμό ενδεικτικό περιφρόνησης– οι χαρακτηρισμοί «λαϊκισμός», «δημαγωγία», «λαϊκιστής», (που αφθονούσαν και στη φαρέτρα της κ. Μπακογιάννη), προκειμένου να απαξιώσουν κάθε αμφισβήτηση των επιλογών τους. Στην αλαζονική απογείωσή τους, η έννοια λαός υποβιβάζεται στο επίπεδο χειραγωγούμενης μάζας, ελεγχόμενης πελατείας, διαθέσιμης δεξαμενής ψήφων και συνειρμός απαξίας.

Η μεγαλειώδης κινητοποίηση της Κυριακής απεκάλυψε προπάντων το βάθος και το πλάτος της διάστασης μεταξύ πολιτών και «πολιτικής», υπό τη σημερινή στρεβλωμένη της έννοια και πρακτική. Και της απαξίωσης των πολιτικών στα μάτια των πολιτών. Αυτός είναι και ο πρώτος και σημαντικότερος λόγος της ήττας της κ. Μπακογιάννη, εμβληματικής εκπροσώπου αυτής της πολιτικής τάξης, με όλα τα χαρακτηριστικά και τα στίγματά της (ανεπάρκεια, ναρκισσιστική βεβαιότητα, καμαρίλα, διαπλοκή, ηγεμονισμός, φανφαρονισμός), τονισμένα με τη χαμογελαστή βεβαιότητα ασυλίας από συνέπειες.

Οι διασυνδέσεις της με μεγάλα συμφέροντα, όπως διαφάνηκε από την κραυγαλέα εύνοια των «βαρόνων» των καναλιών και των εφοπλιστών του Τύπου, σε συνδυασμό με τον άκρατο νεοφιλελευθερισμό της, αποτέλεσαν έναν πρόσθετο λόγο απώθησης. Ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας της ήττας της ήταν η «διαδρομή» της, ως υπουργού των Εξωτερικών, η οποία πλήγωσε την υπερηφάνεια των Ελλήνων με τη συνέχιση της γραμμής Σημίτη, στα Ύμια και μετά, σε σημείο πλήρους ευτελισμού της πατρίδας τους.

Παρά τον κυνικό εθισμό της κοινής γνώμης στα σκάνδαλα, η υπόθεση Ζήμενς – διαφυγή Καραβέλα απετέλεσε επίσης έναν συντελεστή, όπως και οι πληροφορίες ότι το τρίο Σουφλιάς – Μπακογιάννη – Μεϊμαράκης εξώθησαν τον κ. Καραμανλή στις πρόωρες εκλογές αυτοχειριασμού. Αυτά για τα αίτια και το νόημα της ήττας.

Το νόημα της νίκης βρίσκεται στη λογική προέκταση της επιλογής των προσώπων που εμπιστεύεται η μεγάλη πλειοψηφία του 61% των 800 περίπου χιλιάδων που ψήφισαν. Είναι οι δύο κατʼ ουσίαν αποσυνάγωγοι του συστήματος, οι «λαϊκίζοντες», αυτοί που φέρουν το πρόσθετο στίγμα ότι χρησιμοποιούν τις λέξεις πατρίδα και έθνος: Ο Αντώνης Σαμαράς, επί δεκαετία εξόριστος στην πολιτική έρημο, με 50% και κάτι, και ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, ο «ιδιόρρυθμος», με 10% και κάτι των ψήφων. Και οι δύο σταθερά στο στόχαστρο των θεματοφυλάκων της «ορθής σκέψης».

Προηγούμενο άρθρο σʼ αυτήν τη στήλη έφερε τον τίτλο «Ευκαιρία απελευθέρωσης της πολιτικής από δυναστείες, σπόνσορες και πάτρωνες».

Τον όρο «απελευθέρωση» υιοθέτησε και ο Αντώνης Σαμαράς. Και ο κινηματικός χαρακτήρας, που αναγνώρισαν και υποστηρικτές της κ. Μπακογιάννη στη σαρωτική κίνηση μαζών της περασμένης Κυριακής, υποδηλώνει ισχυρότερα κίνητρα και διεκδικήσεις από την απλή εκλογή κομματικού αρχηγού. Πρόκειται αναμφίβολα για ένα κίνημα εναντίον της πειρατείας του πολιτεύματος, της αντιστροφής των ρόλων των εντολοδόχων υπηρετών σε αλαζόνες εξουσιαστές και την εμπέδωση της κυριαρχίας του ψεύδους και της αυθαιρεσίας. Κοντολογίς εναντίον της νέας και «ήπιας» (soft) εκ των έσω απαγωγής της Δημοκρατίας.

Το νόημα της νίκης του Αντώνη Σαμαρά είναι κατά συνέπεια η εντολή να επιβάλει την αναμόρφωση αυτής της παράταξης σε πρότυπο και προφυλακή γενικότερης εξυγίανσης της λειτουργίας του πολιτεύματος. Είναι, ευρύτερα, η εντολή για την παλινόρθωση της Δημοκρατίας και του κυρίαρχου ρόλου του πολίτη στη λειτουργία της. Την εγκαθίδρυση της αξιοκρατίας στην παράταξη, σαν ορμητήριο για την επιβολή της στο κράτος. Αξιοκρατίας υπό τη διττή έννοια: της ανάδειξης και επικράτησης των αξίων και της κυριαρχίας των αξιών. Αξιών, όπως λαός και έθνος, άλλοτε κυρίαρχων στο Συνταγματικό Δίκαιο, και ήδη χαρακτηρισμών απαξίωσης από μια παρδαλή, ελεγχόμενη «ελίτ» πειρατών του πολιτεύματος.

Η εντολή είναι βαριά όσο και οι εκατέρωθεν σπονδές στην ενότητα είναι συμβατικές. Για την ηττημένη υποψήφια και τον στενό κύκλο της το τραύμα θα μείνει ανοιχτό και σχέδια θα πρέπει να επωάζονται για κάποιου είδους «ρεβάνς». Αλλά η νέα ηγεσία διαθέτει συντριπτική υπεροχή και δύναμη έλξης. Επειδή:

Διεξήγαγε τον προεκλογικό αγώνα στο επίπεδο των ιδεών και δεν παρακολούθησε τη διχαστική προσωπική πολεμική της άλλης πλευράς. Διαθέτει την ηθική υπεροχή του λευκού μητρώου και του δικαιωματικού ηγέτη της ηθικής εξυγίανσης. Έχει τη συντριπτική λαϊκή εντολή της μεγάλης πλειοψηφίας, στην οποία πρέπει να προστεθούν και το εντυπωσιακό ποσοστό ψήφων, με παρόμοια κίνητρα και στόχους, που στράφηκαν προς τον κ. Ψωμιάδη. Όλα αυτά συναποτελούν επιβλητικό κεφάλαιο ηγετικής έλξης και συγκολλητικής ισχύος, το οποίο θα ενισχύεται με την έμπρακτη ανταπόκριση στην «ελπίδα» και την προσδοκία –τουλάχιστον μισού εκατομμυρίου από τους ψηφίσαντες– για ηθική εξυγίανση, συμμετοχική δημοκρατία και αξιοκρατία στο κόμμα και για εθνική ανόρθωση.

Η εκλογική διαδικασία κατέρριψε μύθους όσο και κάστρα. Υπάρχει εγερσιμότητα στον κόσμο «της πολυθρόνας», οι ιδέες (τα ιδεώδη) που πρόβαλε ο Σαμαράς στο ακροατήριό του λειτουργούν πάντα σαν ελατήρια. Ο νέος ηγέτης της ΝΔ έχει την ευκαιρία να δώσει στο κίνημα της Κυριακής εθνικές διαστάσεις, προτείνοντας τομές και στόχους αγώνα που ανταποκρίνονται σε πάνδημο αίσθημα. Πρόχειρα παραδείγματα:

– Να δεσμευθεί για την κατάργηση –στην πρώτη αναθεώρηση του Συντάγματος– του άρθρου 86, που ουσιαστικά εξασφαλίζει σε υπουργούς και βουλευτές το ακαταδίωκτο για ποινικά αδικήματα – κατά παράβαση του άρθρου 4, ότι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου. Πρώτο μέτρο για την ηθική εξυγίανση.

– Να «ενθαρρύνει» τον σημερινό πρωθυπουργό στη διακηρυγμένη πρόθεσή του για τη διερεύνηση από εξεταστικές επιτροπές της εμπλοκής πολιτικών σε σκάνδαλα και να συμβάλει ώστε η έρευνα να είναι ουσιαστική και να οδηγήσει σε αδιάβλητο πόρισμα.

– Να διεκδικήσει και να επιβάλει την ενεργοποίηση του άρθρου 44 παρ. 2 του Συντάγματος, που ανταποκρίνεται στο δικαίωμα του ελληνικού λαού να αποφαίνεται «για κρίσιμα εθνικά θέματα» με δημοψήφισμα. Η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, μετανάστες και ιθαγένεια, μείζονα άλλα διλήμματα καταλυτικής σημασίας για το μέλλον του έθνους δεν μπορεί να λύνονται κατά τις εμπνεύσεις, εξαρτήσεις και μικροϋπολογισμούς παροδικών κυβερνήσεων.

Η παράκαμψη αυτού του άρθρου προσβάλλει τον λαό που τις επιλέγει και έχει οδηγήσει σε καταστροφική συρρίκνωση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.

Ο Αντώνης Σαμαράς έχει την εκπληκτική ευκαιρία να προωθήσει με πρωτοβουλίες και σχέδιο την επαγγελία του για «Ελλάδα της ελπίδας». Αν δεν τολμήσει, το «ποτάμι» της περασμένης Κυριακής απλώς θα τον προσπεράσει.